Bayraktar, yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak, üreticiden tüketiciye, halkın tamamını yakından ilgilendiren gıda fiyatlarındaki değişimleri takip etmeye ve kamuoyunu doğru bilgilendirme amacıyla açıklama yapmaya devam ettiklerini bildirdi.
Şemsi Bayraktar, Eylül ayı genel enflasyonun üretici fiyatlarında yüzde 0,88, tüketici fiyatlarında yüzde 0,77 arttığını vurguladı. Bayraktar, “Tarımda üretici fiyatları 9 aylık dönemde yüzde 0,36, son bir yıllık dönemde yüzde 3,66, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 2,17 geriledi. Buna karşın genel üretici fiyatları enflasyonunun Ocak-Eylül dönemini kapsayan 9 ayda yüzde 4,43, son bir yıllık dönemde yüzde 6,23, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 3,58 arttı. Üreticide tarım genel enflasyonu hem aylık, hem 9 aylık, hem yıllık, hem de 12 aylık ortalamalara göre geri çekti” dedi.
Üretici fiyatları Eylül ayında madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,78, imalat sanayinde yüzde 1,48, elektrik, gaz ve suda yüzde 2,58 arttı. Neticede toplam sanayide yüzde 1,58 artarken, tarımda yüzde 2,78 geriledi. Sanayideki artışa rağmen, tarımdaki düşüş, Eylül ayı üretici enflasyonu yüzde 0,88’e çekti” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, genel TÜFE’nin Eylül ayında yüzde 0,77, geçen yılın Aralık ayına göre (9 aylık) yüzde 5,01, yıllık bazda yüzde 7,88, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,32 arttığını, gıda ve alkolsüz içeceklerde fiyatlarının Eylül ayında Ağustos ayına göre yüzde 0,74, Aralık ayına göre yüzde 5,44, geçen yıl Eylül ayına göre yüzde 8,73, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 7,90 arttığını bildirdi.
Yıllık üretici enflasyonunun genel tarımda yüzde 3,66, tarım ve avcılıkta yüzde 4,29, ormancılık ve tomrukçulukta yüzde 7,68 gerilediğini, balıkçılıkta yüzde 32,69 arttığına dikkati çeken Bayraktar, “Eylül ayında aylık bazda tarım, avcılıkta yüzde 2,45, balıkçılıkta yüzde 18,76 düşerken, ormancılık, tomrukçulukta yüzde 4,46 arttı” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, tarımda, üretici fiyatlarındaki düşüşün, gıda fiyatlarına, tüketici fiyatlarına yansımadığına dikkati çekti.
Bayraktar, Eylül ayında hem marketlerde hem de üreticide fiyatı en fazla artan ürünlerin sivri biber ve salatalık olduğunu, bu ürünleri, fiyat artışında, marketlerde patlıcan, karpuz, yeşil fasulye, yeşil soğan ve kabağın, üreticide ise yeşil fasulye, yumurta, kuru üzüm, patlıcan ve kabağın izlediğini belirtti.
Şemsi Bayraktar, “Market fiyatlarında en fazla fiyat düşüşü yüzde 18,11 ile limonda, en fazla fiyat artışı yüzde 59,24 ile sivri biberde görüldü.
Üretici fiyatlarında ise kuru incir fiyatı yüzde 33,33 düşerken, sivri biber fiyatı yüzde 90,83 arttı” dedi.
MARKET FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER
Bayraktar, Eylül ayı itibarıyla market fiyatlarına bakıldığında; 8 üründe bir ay öncesine göre fiyat değişimi görülmezken, 8 üründe azalma, 21 üründe ise fiyat artışı olduğunu belirtti.
Eylül ayında, maydanoz, toz şeker, ayçiçeği yağı, elma, yeşil mercimek, kuru incir, fındık ve tavuk eti fiyatlarında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 18,11 ile en fazla limonda olduğunu bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 16,16 ile kuru soğan, yüzde 5,48 ile havuç, yüzde 3,97 ile mısır özü yağı, yüzde 3,88 ile armut, yüzde 3,09 ile nohut, yüzde 2,01 ile kuzu eti, yüzde 1,40 ile patates izledi.
Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 59,24 oran ile sivri biberde görülmüştür.
Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 53,89 ile salatalık, yüzde 48,58 ile patlıcan, yüzde 38,01 ile karpuz, yüzde 36,86 ile yeşil fasulye, yüzde 35,56 ile yeşil soğan, yüzde 33,47 ile kabak, yüzde 13,12 ile kavun, yüzde 10,90 ile marul, yüzde 8,35 ile Antep fıstığı, yüzde 5,08 ile kırmızı mercimek, yüzde 3,85 ile süt, yüzde 2,89 ile zeytin, yüzde 2,58 ile domates, yüzde 2,36 ile yumurta, yüzde 1,98ile kuru üzüm, yüzde 1,86 ile zeytinyağı, yüzde 1,86 ile kuru kayısı, yüzde 1,09 ile kuru fasulye, yüzde 0,67 ile dana eti, yüzde 0,60 ile pirinç takip etti.”
ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ DEĞİŞİMLER
Eylül ayındaki üretici fiyatlarına bakıldığında; 9 üründe fiyatlar bir ay önceki fiyatlara göre değişmezken, 10 üründe azalma, 14 üründe ise fiyat artışları olduğu bilgisini veren Bayraktar, şöyle devam etti:
“Eylül ayında, domates, maydanoz, yeşil soğan, yeşil mercimek, pirinç, kuru kayısı, süt, zeytin, zeytinyağı fiyatlarında değişim meydana gelmedi.
Fiyat düşüşü yüzde 33,33 oran ile en fazla kuru incirde görüldü.
Kuru incirdeki fiyat düşüşünü yüzde 28,67 ile kuru soğan, yüzde 20,43 ile limon, yüzde 19,23 ile havuç, yüzde 13,45 ile elma, yüzde 10,64 ile nohut, yüzde 10 ile armut, yüzde 8,79 ile kuru fasulye, yüzde 4,49 ile kuzu eti, yüzde 4,11 ile kırmızı mercimek izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 90,83 oran ile sivri biberde görüldü.
Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 69,17 ile salatalık, yüzde 62,75 ile yeşil fasulye, yüzde 29,45 ile yumurta, yüzde 19,05 ile kuru üzüm, yüzde 18,52 ile patlıcan, yüzde 13,89 ile kabak, yüzde 13,24 ile karpuz, yüzde 12,50 ile marul, yüzde 6,85 ile kavun, yüzde 3,29 ile patates, yüzde 2,82 ile dana eti, yüzde 2,56 ile Antep fıstığı, yüzde 2,07 ile iç fındık takip etti.”
FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ
Bayraktar, sivri biber, salatalık, yeşil fasulye, patlıcan, kabak, karpuz gibi ürünlerde, tarla ürünlerinde mevsimsel olarak hasat edilen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyat artışları olduğunu belirtti.
Antep fıstığı, iç fındık ve kuru üzümde ise bu yıl rekoltenin düşük olmasının fiyat artışına yol açtığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, baklagillerde hasat ve pazarlama dönemi olması nedeniyle bir miktar düşüş yaşandı. Benzer durum, armut, elma, limon, kuru soğan gibi ürünlerde de söz konusu. Pazara sunulan ürün miktarındaki artış fiyatlarda düşüşe yol açtı. Kuru incirde üretici fiyatı yeni mahsule aittir. Fiyat düşüşü geçen yılın ürünüyle kıyaslama yapılmasından kaynaklanmaktadır. Geçen yılın aynı ayına göre kıyasladığımızda üretici fiyatı değişmemiştir.
Genel olarak değerlendirdiğimizde arz ve talepteki değişime bağlı olarak fiyatlarda artış ve azalışların meydana geldiği görülmektedir.”
Tarımda Üretici Fiyatları Düştü
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda Eylül ayında Üretici Fiyatları Endeksinde (ÜFE) düşüş olduğunu bildirerek, “Tarımda Eylül ayında üretici fiyatları yüzde 2,78 gerilerken, tüketici fiyatlarında gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,74 arttı” dedi.