TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu

Anayasa Yazım Komisyonu, MHP Konya Milletvekili Faruk Bal'ın başkanlığında toplandı.

TBMM Anayasa Uzlaşma Komisyonu'nda, mevcut anayasanın değiştirilemez maddeleri üzerinde yapılan müzakerede, Anayasanın ilk maddesi, mevcut şeklinde olduğu gibi, "Türkiye Devleti bir cumhuriyettir" olarak kabul edildi. Cumhuriyetin temel niteliklerini içeren ikinci maddede ise uzlaşma sağlanamadı.

Toplantının ardından gazetecilerin sorusunu yanıtlayan AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya, uzun süre, yasama organının anayasayı değiştirme yetkisinin olup olmadığının tartışıldığını söyledi.

İkinci maddedeki müzakerelerde, özü itibariyle bütün partilerin hemfikir olduğunu belirten İyimaya, "Laiklik, sosyal hukuk devleti ve diğer parametreler noktasında herhangi bir aykırılık yok. Ancak bu nitelikleri pekiştirmek için kullanılan yardımcı söylemlerde iki partimiz ısrarda bulundu. Ancak ikinci maddedeki müzakerenin ruhuna, özüne bakıldığında 'aslında bu madede uzlaşma vardır' diyorum" dedi.

İyimaya, toplantıda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik bir sataşma olduğunu ifade ederek, "Ben de etkin bir cevap verdim. 'Uzlaşma Komisyonu'nu Tayyip Erdoğan husumetinin, Tayyip Erdoğan fobisinin kendini tatmin zeminine döndüren tekrarlı söylemleri şiddetle kınıyoruz. Siyasal eleştiri kendi zemininde yapılmalıdır' dedim" diye konuştu.

-CHP ve MHP karşı

CHP Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum, "AKP ve BDP, ilk üç maddenin değiştirilemeyeceğine hükmeden 4. madenin anayasada yer almamasını istiyor. Oysa bu sadece Türkiye'ye özgü değil. Avrupa ülkelerinde de değişmezlik yasağı var. 'Bu değişmezlik yasağını 5 general 82'de getirdi' dediler. Bu da doğru değil çünkü 1924 anayasasından beri var bu"dedi.

Tartışmaların bilimsel gerçekler üzerinden yapılmadığını ifade eden Batum, her şeyin "birileri tarafından" yalanlar üzerine kurulduğunu ileri sürdü. Batum ayrıca, BDP ve AK Parti'li üyelerin burada Türk ulusu diye bir ulus var mı yoksa bir, iki, üç ulus mu var?" sorusunun cevabını açıkça vermeleri gerektiğini kaydetti.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart da ağırlıklı olarak cumhuriyet ve cumhuriyetin nitelikleri ile kuruluş felsefesi üzerinde tartışmalar yapıldığını söyledi.

Kart, "Türkiye'de yurttaşların cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte ortak bir vatanda, ortak bir devlette mutabık kaldıkları düşüncesindeyiz. Bu mutabakatın halen Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarında hakim olduğu kanısındayız. Cumhuriyeti kuranlar gönüllü bir birliktelik içinde, eşitlik temelinde cumhuriyeti kurdular. Bu anayasa çalışmalarında bizim önem verdiğimiz ikinci temel olgu budur. Eşit yurttaşlık olgusunu anlatırken, cumhuriyetin kazanımlarına mutlaka sahip çıkıyoruz" diye konuştu.

MHP Konya Milletvekili Faruk Bal ise toplantıda anayasanın birinci maddesi üzerinde tam mutabakat sağlandığını ancak cumhuriyetin temel niteliklerini ortaya koyan ikinci maddede siyasi partilerin farklı görüşlerinin olduğunu açıkladı.

Bal, şunları söyledi:

"MHP olarak biz, bu müzakereler yapılırken şu sorulara yanıt bulmak istiyoruz: 'Biz yeni bir devlet mi kuruyoruz bu anayasa ile yoksa kurulmuş bir devlete anayasa mı yapıyoruz? Bu soruya verilecek cevap basittir, nettir. Biz Kurtuluş Savaşı ile kurulmuş Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ne bir anayasa yapıyoruz. İkinci madde cumhuriyetin temel nitelikleri olarak önümüzde uzunca bir süre yaşayabilecek, bu devletin temel sütunlarını ortaya koymaktadır. Bu düşüncelerimizi ifade ettik.

Maddenin içeriğine de korunmasına da karşı olanlar var. Örneğin biz 'Atatürk milliyetçiliği' ifadesinin, başlangıçtaki tanımlama ile birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluş felsefesini, Kuvvay-i Milliye ruhunu ifade ettiğini düşünüyoruz. Bizim bu düşüncemize farklı olan görüşler var diğer partiler arasında."

-"Değiştirme yetkimiz var"

BDP Batman Milletvekili Bengi Yıldız, CHP ve MHP'nin, ikinci maddenin müzakeresinde, 1982 Anayasası'ndaki düzenlemenin korunmasını istediğini söyledi.

Yıldız, "AKP ve BDP olarak biz her zaman söyledik, bu anayasayı değiştirme yetkimiz var. Biz iktidarın aslında İttihat ve Terakki'den bu yana el değiştirdiğini, yani halkın elinde olmadığını belli bir elit kesimin elinde olduğunu, onların da kendi anayasasını yaptığını belirtiyoruz. İlk defa halk bu dönemde kendi anayasasını yapmaya çalışıyor" diye konuştu.

Komisyon bir sonraki toplantısını, yarın saat 11.00'de yapacak.