TBMM Plan Ve Bütçe Komisyonunda Tütün Üreticilerinin Sorunlari Tartisildi

AK Parti Adiyaman Milletvekili Ahmet Aydin, "Gram satisi dahi yasak olan tütünü, kiyilmis tütünü tamamen yasal ve legal ortama getiriyoruz. Çerçevesini çiziyoruz, üretici, rahat bir sekilde üretecek." dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüsülen Bazi Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun Teklifi'ndeki Tarim ve Orman Bakanligindan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara yönelik getirilen cezanin yürürlük tarihinin 1 Ocak 2022'ye ertelenmesine yönelik düzenlemeye iliskin degerlendirmeler yapildi.

AK Parti Adiyaman Milletvekili Ahmet Aydin, tütün mevzusunun, Adiyaman'i ve bölgesini ilgilendirdigini, yöresel gerçeklikleri de dikkate alarak çözüm gelistirmek gerektigini söyledi.

Bu konudaki kanunun sürecine iliskin bilgi veren Aydin, tütünde, 1969’li yillardan baslayan yasal düzenlemelerle, belli periyotlarla kisitlamalar getirildigini anlatti.

Gelinen asamada tütünü asil sinirlayanin 2001 yillarinda Bülent Ecevit'in basbakanligi döneminde TEKEL'in özellestirme kapsam ve programina alinmasiyla oldugunu dile getiren Aydin, daha sonra ayni dönemde "Kemal Dervis yasalari"nin bulundugu bir dönemde 4733 sayili Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasinin Düzenlenmesine Dair Kanun'un Mecliste kabul edildigini ifade etti.

Bu kanunun, "kiyilmis tütünü bulundurmak dahil, ikametgahinda dahi yakalansa bir yil ila üç yil arasinda hapis cezasi" getirdigini söyleyen Aydin, yaprak tütünle ilgili olarak da mevcut yasada ilk defa 200 kiloyla sinirlandirma getirildigini kaydetti.

Aydin, söyle devam etti:

"Geçmiste TEKEL'in özellestirme kapsamina alinmasi, 4733 sayili yasayla bir taraftan sözlesmeli üretimi yapilan yaprak tütünle ilgili üretim çok ciddi sinirlamalara maruz kaldi, akabinde kiyilmis tütünle ilgili olarak da bulundurmak dahi yasakti. Biz ne yaptik? 2008'de buna bir düzenleme getirdik. 50 kilograma kadar nakil, tasima, içme, bulundurma; bütün bunlari koyduk ve 50 kilograma kadar serbest biraktik. Akabinde 1 gram ve 1 ton tütün arasinda cezalar bakimindan fark yoktu; onu da düsürdük, kademelendirdik. Daha sonra baktik ki bu 50 kilogramin çok çok üstüne çikti. Herkesin dikkatini çekiyor. Bu tütün nereden geliyor, nereye gidiyor, kim tarafindan nasil satiliyor? 'Adiyaman tütünü' dediler adina ama Iran'dan, Gürcistan'dan kaçak tütünler geldi. Bu, dikkat çekti, buna yasal bir düzenleme getirmemiz gerekti. 'Üreticiyi nasil koruruz?' 'Üreticiyi kayit altina alarak yasal zeminde bu isi nasil yapariz?' fikrinden hareketle 2017 yilinda simdi üzerinde tartistigimiz kanun getirildi."

Tütün konusunda o yillarda yasanan gelismeler üzerine pek çok toplantilar yapildigini ve tütünün siyaset üstü bir zeminde ele alindigini dile getiren Aydin, bütün paydaslarin ortak önerisi dogrultusunda üreticinin kendi kooperatifi üzerinden bunun kayit altina alinmasinin kararlastirildigini ve bu dogrultuda yasal düzenlemenin yapildigini anlatti.

"Yasal zemin içinde hareket etmeyenlerle ilgili de caydirici bir ceza olsun ki kooperatifçiligi faal hale getirelim." degerlendirmesinin de yapildigini aktaran Aydin, yönetmeligin de geç yayinlanmasiyla birlikte kooperatiflerinin kurulma sürecinin geciktigini söyledi.

2017'de kabul edilen kanunda belirtilen sürelerin 3 kez uzatildigini ifade eden Aydin, düzenlemeyle simdi alti aylik bir ek sürenin daha getirildigini belirtti.

Aydin, "Bundan sonraki süreçte de yine yapilabilecek bir seyler varsa Meclis açildiginda tekrar ele alalim, çünkü 1 Temmuz'da yürürlüge girdi, acilen bunu alti ay uzatmaliyiz." dedi.

Tütün kooperatiflerini faaliyete sokmak için, yasal ve legal anlamda bu isi yapmak için kooperatifleri tesvik eden çok ciddi düzenlemeler yaptiklarina isaret eden Aydin, "Düzenlemeyle gram satisi dahi yasak olan tütünü, kiyilmis tütünü tamamen yasal ve legal ortama getiriyoruz. Çerçevesini çiziyoruz, üretici, rahat bir sekilde üretecek." diye konustu.

Tütündeki söz konusu yasagin "geçmis zihniyet" tarafindan getirildigini vurgulayan Aydin, "Artik yasak kalkiyor. Istedigin kadar tütün üreteceksin, istedigin kadar tütünü bu çerçevede satacaksin. Yapmaya çalistigimiz, tütünü yasal bir zemine getirmek, tamamen serbest hale getirmek." dedi.

AK Parti Ankara Milletvekili Orhan Yegin, 2017'deki kanundan sonra kooperatifler kuruldugunu, Tarim ve Orman Bakanliginin izniyle tütünün iç ve dis ticareti; sarmalik, kiyilmis tütün üretim ve ticaretinin yapilabilmesine imkan getirildigini söyledi.

Yetki belgesi almadan bunun ticaretini yapanlara iliskin de üç yildan alti yila kadar hapis cezasi öngörüldügünü aktaran Yegin, "Kooperatifler üzerinden yapilirsa serbestti ancak izinsiz, belgesiz yapilirsa cezasi bu sekilde düzenlenmisti. Simdi hapis cezasini yil sonuna kadar ertelemeyi teklifimizde sunuyoruz. Bu sayede kooperatiflere de bu süre içerisinde tesislesme yolunda eksiklikleri tamamlayabilme imkani getirmis olacagiz." diye konustu.

CHP Malatya Milletvekili Veli Agbaba, tütünün bölge insani tarafindan büyük bir emek verilerek üretildigini, özellikle Adiyaman, Çelikhan yöresinde 200-300 metrekarelik kayaliklarin üzerine seki yapilarak tütün yetistirildigini anlatti.

Agbaba, "Eger bu yasa çikarsa, alti ay sonra bu insanlarin tekrar açlikla, ölümle karsiya karsiya kalmasina yol açacak." dedi.

Geçen hafta Adiyaman, Kahta, Çelikhan, Dogansehir'de insanlarin ayaga kalktigini, bu yasanin kendilerini yokluga, açliga mahkum edecegini ifade ettiklerini söyleyen Agbaba, bu teklifi verenlerin o insanlari dinlemesini istedi.

Agbaba, "Adiyaman’daki tütün üreticileri 'Biz kayit altina alinalim, makul vergi verelim ama biz Philip Morris’le rekabet edemeyiz.' diyorlar. Yani surada Philip Morris’le Abuzer dayinin rekabeti gibi bir sey ortaya çikiyor ki burada Abuzer dayinin ayakta kalmasi mümkün degil." ifadesini kullandi.

Teklifin tütünle ilgili bu maddesi, uzun tartismalarin ardindan kabul edildi. Kabul edilen maddeye göre, Tarim ve Orman Bakanligindan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlara yönelik getirilen cezanin yürürlük tarihi 1 Ocak 2022 olacak.