TCMB Baskani Kavcioglu, Alm?An-Türk Ticaret Ve Sanayi Odasi Ekonomi Toplantisinda Konustu Açiklamasi (2)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (TCMB) Baskani Prof. Dr. Sahap Kavcioglu, "Kisa vadede enflasyon görünümünde etkili olan geçici unsurlarin etkisini yitirecegini ve son çeyrekte enflasyonun düsüs egilimine girecegini düsünüyoruz. Gida disi enflasyonun yilin geri kalaninda da manset enflasyonun altinda kalmaya devam etmesini bekliyoruz." dedi.

Kavcioglu, Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odasi tarafindan "Para Politikasi, Enflasyon ve Yatirimlar" basligi altinda düzenlenen hibrit toplantidaki konusmasinda Türkiye'de makroekonomik görünüm hakkinda degerlendirmelerde bulundu.

Milli gelirin, öngörülerine uyumlu olarak, ikinci çeyrekte baz etkilerinin de katkisiyla yillik olarak yüzde 21,7 büyüdügünü animsatan Kavcioglu, baz etkilerini hariç tutarak dönemlik büyüme rakamlarina bakildiginda, milli gelirin ilk çeyrege göre yüzde 0,9 arttigini animsatti.

Kavcioglu, dönemlik büyümeye hem iç talep hem de dis talebin katki verdigine isaret ederek, sunlari kaydetti:

"Yilin ikinci çeyreginde baz etkilerinin de katkisiyla birçok Avrupa ülkesinde yüksek büyüme oranlari görüldü. Bu dönemde, büyüme performansimizin birçok ülkeyi geride biraktigini, OECD ülkeleri içinde Birlesik Krallik'in ardindan en yüksek büyüme kaydeden ikinci ülke oldugumuzu söyleyelim. Yillik büyümede tüketim ve makine teçhizat yatirimlarinin sürükleyici oldugu göze çarpiyor. Avrupa'daki asilamaya iliskin olumlu görünüm turizm ve dis talep kanallari araciligiyla ekonomimize yansiyor. Bu çerçevede net ihracat da büyümeye olumlu katki vermeye devam ediyor.

Öncü göstergeler, yurt içinde iktisadi faaliyetin üçüncü çeyrekte dis talebin de etkisiyle güçlü seyrettigini gösteriyor. Anketlere dayali göstergeler, hem yurt içi siparislerde hem ihracat siparislerinde güçlü bir yukari yönlü harekete isaret ediyor. Yüksek frekansli veriler, hareketliligin artmasiyla, salgindan en çok etkilenen hizmet kalemlerinde hizli bir toparlanma oldugunu gösteriyor. Dolayisiyla, hizmetler ve turizm sektörlerindeki toparlanma üçüncü çeyrekte talep kompozisyonunda mal ve hizmet ayriminda dengelenmeyi sagliyor. Nitekim sektörel güven endekslerine baktigimizda da son aylarda özellikle hizmetler ve perakende sektörlerinde kayda deger bir iyilesme görülüyor."

- "TCMB olarak yaptigimiz çalismalar firmalarimizin yatirim istahinin yüksek oldugunu gösteriyor"

Son döneme iliskin gelismeleri anlatirken yatirimlara özel bir vurgu yapan Prof. Dr. Sahap Kavcioglu, ikinci çeyrege iliskin açiklanan verilerin, özellikle makine-teçhizat yatirimlarinda daha belirgin olmak üzere, yatirimlarin büyümeye önemli oranda katki verdigini gösterdigine dikkati çekti.

Kavcioglu, TCMB olarak yaptiklari çalismalarin firmalarin yatirim istahinin yüksek oldugunu gösterdiginin altini çizerek, konusmasina söyle devam etti:

"Son dönemde yapilan anketlerde, firmalarimiz insaat sektörü disinda kalan tüm sektörlerde faaliyeti/üretimi kisitlayan unsurlar arasinda mali imkansizliklar veya finansal sorunlarin payinin azaldigini gösteriyor. Hatta mevcut durumda bu unsurun payinin tarihsel ortalamalarin altinda oldugunu görüyoruz. Ayrica firmalarimizin yatirim ve istihdam egilimleri de geçmis yillara göre oldukça yüksek seviyelere gelmis durumda. Üçüncü çeyrekte de firmalarin istihdam beklentisinin iyilesmeye devam ettigini, yatirim egiliminin ise ana sektörler genelinde güçlü seyrettigini memnuniyetle gözlemliyoruz.

Önümüzdeki dönemde de makro göstergelerdeki iyilesme devam ettikçe, cari islemler ve enflasyon görünümünün iyilesmesiyle risk primi düstükçe ve oynaklik azaldikça, kredi kanalinin etkin bir sekilde çalisarak yatirim istahina iliskin olumlu görünüme istikrar kazandiracagini düsünüyoruz. Krediye erisimde belirgin bir sorun gözükmemekle birlikte kredi faiz oranlarindaki yükseklik krediye erisimi sinirlandirmaktadir. Kredilerin gittikçe daha fazla oranda yatirim, isletme sermayesi ve stok artirimi için talep edildigini, borç çevirmek için olan talebin ise giderek azaldigini yakindan gözlemliyoruz."

- "Yüksek frekansli veriler, açilmanin etkisiyle is gücü piyasasinda da toparlanmaya isaret ediyor"

TCMB Baskani Kavcioglu, yüksek frekansli verilerin, açilmanin etkisiyle is gücü piyasasinda da toparlanmaya isaret ettigini belirterek, "Hizmetler sektörü istihdaminin, salgina dair kisitlamalarin da etkisiyle daha yavas bir toparlanma sergilemesine ve halen salgin öncesi düzeyinin hafifçe altinda olmasina karsin, sanayi ve insaat sektörlerindeki istihdam artisi ile tarim disi istihdam salgin öncesi düzeylerini asti. Önümüzdeki dönemde hizmetler sektöründe de istihdamin salgin öncesi düzeyini asacagini degerlendiriyoruz." ifadelerini kullandi.

Geçen birkaç yil içinde ekonominin salgin basta olmak üzere çok farkli sekilde soklara maruz kaldigini animsatan Kavcioglu, Merkez Bankasi olarak bu soklarin kalici etkilerini sinirlayici, iç ve dis dengeyi gözeten, nihai olarak fiyat istikrarini öncelikleyen bir para politikasi durusu benimsediklerini dile getirdi.

Kavcioglu, cari islemler ve dis finansman verilerini çok yakindan izlediklerine isaret ederek, mevcut durumda ihracattaki yukari yönlü seyrin, turizmdeki toparlanma ve altin ithalatindaki kayda deger düsüsün dis dengede devam eden iyilesmeyi destekledigini söyledi.

Agustos ayi geçici dis ticaret verilerine göre özellikle Avrupa'ya yapilan ihracatin oldukça güçlü seyrettigini hatirlatan Kavcioglu, "Haziran ayindan bu yana asilamadaki güçlü ivme, Türkiye'ye yönelik risk algisinin düzelmesinde ve kisitlamalarin hafifletilmesinde önemli rol oynadi. Bu kapsamda, turizm faaliyetindeki toparlanmaya iliskin olumlu sinyaller aliyoruz. Anket göstergeleri, imalat sanayinde dis talebin güçlü seyretmeye devam ettigine isaret ediyor." ifadelerini kullandi.

Kavcioglu, ihracatin ithalati karsilama oraninin yüzde 85'ler gibi yüksek bir platoya ulastigini hatirlatarak, yilin ilk yarisinda dis ticaretteki reel dengelenmenin oldukça belirgin oldugunu, bu gelismeler isiginda, ihracattaki güçlü artis egilimi ve asilamadaki ivmenin turizm faaliyetlerini canlandirmasiyla yilin geri kalaninda cari islemler hesabinin fazla vermesini beklediklerini söyledi.

Türkiye'nin, Avrupa ile olan dis ticaret açigini giderek azalttigini ancak Asya bölgesi ile yapilan ticarette açik vermeye devam ettigini belirten Kavcioglu, "Bu noktada Merkez Bankasi olarak yaptigimiz swap anlasmalarinin temel olarak yerel para birimi üzerinden gerçeklestirilen ticareti kolaylastirmayi amaçladigini da vurgulamak isterim." dedi.

- "Üretici enflasyonu, emtia fiyatlari, tedarik zincirindeki aksakliklar ve talep kosullari nedeniyle yükselisine devam etti"

Konusmasinda enflasyon görünümüne deginen Prof. Dr. Sahap Kavcioglu, geçtigimiz cuma günü agustos ayi enflasyon rakamlarinin açiklandigini animsatti.

Yillik enflasyonun 0,30 puan artarak yüzde 19,25 olarak gerçeklestigini, bu dönemde, çekirdek enflasyon göstergelerinden olan ve TÜFE'den islenmemis gida ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün dislanarak elde edilen B endeksinin yillik enflasyonunun 0,05 puan düsüsle yüzde 18,46'ya, B endeksinden islenmis gida ürünlerinin de dislandigi C endeksinin yillik enflasyonunun ise 0,46 puan düsüsle yüzde 16,76'ya geriledigini hatirlatan Kavcioglu, konusmasina söyle devam etti:

"Agustos ayinda yillik enflasyon gida grubunda oldukça belirgin artarken hizmet grubunda sinirli bir miktar yükseldi, diger ana gruplarda ise geriledi. Üretici enflasyonu ise emtia fiyatlari, tedarik zincirindeki aksakliklar ve talep kosullari nedeniyle yükselisine devam etti. Kisa vadede enflasyon görünümünde etkili olan geçici unsurlarin etkisini yitirecegini ve son çeyrekte enflasyonun düsüs egilimine girecegini düsünüyoruz. Gida disi enflasyonun yilin geri kalaninda da manset enflasyonun altinda kalmaya devam etmesini bekliyoruz. Son dönemdeki enflasyon dinamiklerinden bahsederken, gida fiyatlarina özel olarak deginmek gerekiyor. Gida fiyatlarinda, olumsuz hava kosullari, kuraklik, bazi ülkelerde gida ihracatina yönelik özel kisitlamalar ve stok artisina bagli olarak küresel bir artis gözlemliyoruz. Bu çerçevede, merkez bankalari ve politika yapicilar, gida fiyatlarindaki gelismeleri, çekirdek enflasyon gelismelerini ve artan enflasyonun enflasyon beklentilerine etkisini takip ediyorlar.

Nitekim IMF, Dünya Ekonomik Görünümü - World Economic Outlook raporunun son güncellemesinde, merkez bankalarinin fiyat dinamiklerini analiz etmesi ve enflasyondaki hareketlerin geçici olup olmadigini dikkate almasi gerektigini kaydetti. Türkiye'de de gida fiyatlari yükseliste ve temmuz ve agustos aylarinda gida fiyatlari enflasyonu gerek tarihsel ortalamalardan gerekse gida disi enflasyondan belirgin olarak yüksek seyretti."

(Sürecek)