Tek Rakipleri İspanyollar

İspanya'dan 1492 yılında göçe zorlanan ve II. Beyazıt'ın fermanıyla dönemin Aydın vilayetinin sancak merkezi olan Tire'ye yerleştirilen Musevi cemaati üyelerinin ilçeye kazandırdığı karambol oyunu, bugün Tire'de hala herkes tarafından bilinen ve sevilen bir oyun olma özelliğini koruyor.

Museviler ve Müslümanların uzun yıllar birlikte oynadıkları oyun için ilçede bulunan oyun alanı sayısının 3'e, oyuncu sayısının ise 200'e kadar düşmesi, 500 yıllık geleneğin yok olmasını istemeyen ilçe kurumlarını harekete geçirdi.

Dünyada sadece Tire'de ve İspanya'nın birkaç kasabasında oynanan karambolü yeniden canlandırmak isteyen Tire Ticaret Odası yönetimi, İspanya'daki karambol oyuncularıyla temasa geçerek, "Tireli oyuncuları, dünyadaki tek rakipleriyle buluşturma" kararı aldı. Oda'nın girişimiyle ilçeye konuk olacak ve Türk rakipleriyle maç yapacak oyuncuların eylül ayı sonunda ilçeye gelmesi yönünde çalışma başlatıldı.

Tire Ticaret Odası Başkanı Hüseyin Çapkınoğlu, varolan bir değerin korunması amacıyla Tireli oyuncuların çağrılarına kulak verdiklerini ve İspanyol karambol oyuncularını ilçeye davet etme kararı aldıklarını kaydetti.

Çapkınoğlu, böyle bir girişimin, karşılıklı etkileşim, seyahatler ve keyifli müsabakaların başlangıcı olmasını arzu ettiklerini belirterek, "Belki bir kardeş kent ilişkisinin başlangıcı olur. 500 yıldır devam eden karambol oyunu kültürünün sürmesine katkı sağlamış oluruz" diye konuştu.

AA muhabirine bilgi veren karambol oyuncusu Hüseyin Öter, oyunun ilçenin kültürel zenginliğinin önemli bir parçası ve 500 yıllık geleneği olduğunu ifade ederek, zaman içinde özellikle teknolojinin hızla yeni ürünleri hayata geçirmesiyle gençlerin ilgisinde azalma olduğunu söyledi.

Karambolün, temelinde rakibe saygı kavramını barındıran, seyir keyfi yüksek ve beceri gerektiren bir oyun olduğunu dile getiren Öter, "Biz oynamaya devam ediyoruz, İspanya'da bir yerlerde birilerinin daha bu oyunu oynadığını biliyoruz ve onlarla oynamayı çok istiyoruz. Tire ve İspanya'da oynanan oyunda ufak kural farklılıkları var ancak bir araya gelirsek bunları hallederiz. Bu buluşmaya aracı olan, vesile olan herkese minnettar oluruz" dedi.

-Karambol

Karambol, düz zeminde ıstakasız oynanan ve vuruşları elle yapılan bilardo oyununa benziyor. Bireysel ya da takım halinde 4 kişinin yer aldığı oyunda, oyuncular "meşe" adı verilen toplar kullanıyor.

Şimşir ağacından yapılan meşeler 50-60 yıl kullanılabiliyor. Oyuncular meşelerini zaman zaman zeytinyağında birkaç gün dinlendirerek bakımlarını yapıyor. Oyunda ayrıca dört adet "lek" denilen tahtadan imal edilmiş ve sahaya belirli aralıklarla dikilen küçük hedefler yer alıyor.

Topların parmaklar kullanılarak geliştirilmiş özel bir vuruş tekniğiyle hedefe yönlendirildiği karambolde, başlama atışlarında oyuncular sıra ile birer atış yapıyorlar, leklerden birini son vuran oynama üstünlüğünü elinde geçirmiş oluyor.

Oyuncular veya takımlar ya hiç sıra kaptırmaksızın bütün lekleri vurarak oyunu kazanmış oluyorlar ya da rakiplerin karşılıklı olarak lek vurabildikleri oyun içinde yerde en az bir lek bırakmak şartıyla rakiplerinin meşelerini vurarak oyun sayısını elde ediyorlar. Vurulan meşenin sahibi oyun hakkını kaybederken, oyuncular yerde birkaç lek bulunuyorsa yakınında bulunan leki vurarak rakip oyuncunun meşesine yaklaşmak suretiyle vurma olasılıklarını artırabiliyorlar. Bu arada, aynı bilardo da olduğu gibi oyuncu, bantları da kullanabiliyor. Oyun, 8 sayı alan takımın galibiyetiyle son buluyor.