Haziranin son haftasinda “Skolyoz Farkindalik Ayi” olarak tüm dünyada hastaliga dikkat çekmek için farkli aktiviteler organize ediliyor. Skolyoz Arastirma ve Tedavi Dernegi Baskani Prof. Dr. Hürriyet Yilmaz, skolyozun nedeninin tam olarak ortaya konulamadigina dikkat çekerek, "Skolyozda yüzde 80, hastada herhangi bir neden belirlenemediginden tipta idiyopatik skolyoz olarak isimlendirilir. Skolyoz multifaktöryel bir hastalik olarak tanimlanmaktadir. Yani hastaligin tam olarak nedeni ortaya konulamamis olsa da genetik, hormonal ve çevresel faktörler sorumlu tutulmaktadir. Son yillarda ikizler üzerinde yapilan çalismalar genetik faktörlerin daha belirleyici oldugunu göstermektedir. Kizlarda sik görülmesi, ergenlik döneminde ortaya çikmasi veya egriligin hizlanmasi da bazi hormonlara dikkat çekmektedir. Aile bireylerinde skolyoz varliginda ailenin diger üyeleri ve akrabalarinda hastaligin görülme sikliginin yüzde 25 daha fazla oldugu klinik arastirma sonuçlarinda ortaya konulmustur" dedi.
Skolyozun her yasta ortaya çikabileceginin altini çizen Prof. Dr. Yilmaz, "Siklikla 10-15 yas grubunda ve büyümenin hizlandigi dönemde görülür. Fakat yeni dogan bebeklerde ve erken çocukluk çaginda da ortaya çikar. Tüm skolyozlularin yüzde 1 kadari 9 yas altinda, dogumda veya erken çocuklukta baslamistir. Dogustan olan skolyozlarda omurga kemik bozukluklari, kaburga yapisiklik veya sayisal eksiklikleri, kas ve sinir hastaliklari rol oynar. Bu çocuklarda böbrek, omurilik vb dokularin baska bozukluklari da ortaya çikabilir. Erken baslayan skolyozlarda ayrintili bir degerlendirme yapilmalidir. 10 yas sonrasi ortaya çikan skolyoz genellikle kizlarda sik ve ilerleyici olup altta yatan bir kemik anomalisi söz konusu degildir" dedi.
Skolyozun erken belirtileri
Yilmaz, skolyozun erken belirtilerine dikkat çekerek, "Skolyoz omurganin saga veya sola dönmesidir bu durum çocuklarda kaburgalari da etkiler ve gögüs kafesi ve hatta kalçayi orta hattan çevirir yani skolyoz üç boyutlu bir deformitedir. Bu nedenle hem omurga hem de kalça ve gögüs kafesinde bazi degisikliklere ve normalden sapmalara neden olur. Çocuklarin sirtindan bakildiginda omurlarin düz bir hatta olmadigi, dirsek ve bel mesafesinde esitsizlik oldugu, kürek kemiklerinin simetrik ve esit durmadigi görülür. Ayrica öne egilmede dönen omurlarin neden oldugu bir omurga yükseltisi sirtta görülebilir. Kalça bir tarafa kayabilir. Bebeklerde ise egrilik zor anlasilir bu nedenle bebegin omurlarinin elle çikinti kisimlarinin kontrolü yapilmalidir. Skolyoz genellikle agrisizdir ve vücutta bu deformiteler olustugunda geç kalinmis olabilecegi unutulmamali ve çocuklarin omurgasi düzenli olarak aileler tarafindan kontrol edilmeli ve süphe durumunda hekime basvurulmalidir" dedi.
Aile bireylerinden birinde skolyoz olan ailelerin daha dikkatli olmasi gerektigini belirten Yilmaz, "Hizli boy büyümesinin basladigi dönemde, gögüste gelisme ve kiz çocuklarda adet baslangiç döneminde aileler mutlaka çocuklarinin omurgasini soyunuk olarak kontrol etmeli ve normalden sapma söz konusu ise hekime basvurmalidir. Çok sik yapilan bir hataya deginmek isterim. Günümüzde telefon ve bilgisayar teknolojisi bu yas grubunda sik kullanildigindan aileler bu tür farkliliklari normal bulmakta, basit bir durus bozuklugu olarak algilamakta ve önemsememektedir" dedi.
Yaz aylari için firsat
Yazin skolyozu tespit etmede firsat oldugunu belirten Yilmaz, "Kistan çikan çocuklar yaz aylarinda daha serbest kalmakta hatta büyüyüp serpilmeleri de hizlanmaktadir. Çocuklarinizi deniz havuz nedenli daha iyi gözlemleyebilirsiniz. Mutlaka onlari arkadan, önden ve yandan ayakta dururken gözlemleyin ve öne egerek sirtta veya belde bir kabariklik var mi diye kontrol edin. 10-15 yas arasinda sik kizlarda 11-13 yas erkeklerde 13-15 yas daha riskli yaslar olarak gösterilmektedir. Ama bebeklik ve erken çocuklukta da daha az olmakla birlikte skolyoz olabilecegi unutulmamali ve çocuklarin rutin muayenelerinde çocuk ve aile hekimi kontrollerinde omurgalarinin muayenesi de hatirlatilmalidir" dedi.
Farkli ülkelerden yapilan arastirmalar etnik ve cografik bazi farkliliklari da ortaya koyuyor. Skolyoz ile ilgili farkli toplumlarda yapilan tarama sonuçlari yüzde 2-16 arasinda degisen siklik oldugunu gösteriyor. Türkiye’de 2017 yilinda ilk kez çok merkezli ve riskli yas grubu çocuklarda Saglik Bakanligi ile birlikte bir arastirma yapildi ve 100 çocuktan 3 ‘ünde skolyoz oldugu tespit edildi. Ayrica bu arastirma sirasinda çocuklarin yüzde 95’inde skolyoz oldugunun ne çocuk ne de ailesi tarafindan fark edilmedigi görüldü.
Telefon Ve Bilgisayar, Skolyozun Anlasilamamasina Sebep Olabiliyor
Türkiye’de 2017 yilinda ilk kez çok merkezli ve riskli yas grubu çocuklarda yapilan arastirmaya göre, her 100 çocuktan 3‘ünde skolyoz (omurga egriligi) görülüyor. Ayrica bu arastirma sirasinda çocuklarin yüzde 95’inde skolyoz oldugunun ne çocuk ne de ailesi tarafindan fark edilmedigi tespit edildi. Günümüzde telefon ve bilgisayar teknolojisi bu yas grubunda sik kullanildigindan aileler bu tür farkliliklari normal bularak, basit bir durus bozuklugu olarak algiliyor.
