Dünya genelinde önemli bir kestane agaci zararlisi olarak bilinen ve kestane agaçlarinda önemli boyutlarda zararlar olusturan Çin kökenli Kestane Gal Arisi (Dryocosmus kuriphilus) Çin’den sonra Japonya, Yunanistan, Italya ve Ispanya gibi ülkelerin ardindan 2014 yilinda ilk kez Türkiye’de tespit edildi.
Türkiye’de kisa süre içinde yayilim gösteren Gal Arisina karsi saha ve laboratuvar ortaminda yürütülen çalismalar dahilinde Zonguldak Orman Bölge Müdürlügüne bagli Gökçebey laboratuvarinda Gal Arisinin dogal düsmani olarak tespit edilen ve Terminatör böcek olarak da anilan Torymus sinensis isimli böcekler üretimine baslandi. 2020 yilinda baslayan laboratuvar ortamindaki çalismalarin ardindan 2021 yilinda Gal Arisinin Zonguldak ve Bartin’da görüldügü bölgelere salinan Terminatör böceklerin Gal Arisi ile mücadelede büyük basari sagladigi gözlendi.
2022 yilinda ilk olarak Zonguldak’ta dogaya salinan 1020 Terminatör böcegin ardindan Gal Arisinin yogun olarak görüldügü alanlardan biri olan Bartin’in Amasra ilçesine bagli Yukarisal köyünde de 300 adet Terminatör böcek dogaya salindi.
Zonguldak Orman Bölge Müdürü Faruk Bayraktaroglu Gal Arisi ile mücadele için dogaya salinan böceklerin üreyerek çogalacaklarini ifade ederek, “Gökçebey fidanligimizda olusturdugumuz orman zararlilari ile mücadele laboratuvarinda biz bu faydali böcekleri üretmeye çalistik. Ilk kestane Gal Arisinin zararini tespit edince biz öncelikle mekanik mücadele ile basladik fakat mekanik mücadele ile bunun tamaminin mücadele edilmesinin mümkün olmadigini tabi sizlerde takdir edersiniz. Bizde biyolojik mücadele ile zararli böcegin bu zarar esigi var. Epidemi yaptigi zarar esigi var. O zarar esiginin altina indirmek amaciyla Torymus sinensis dedigimiz bu böcegimizi ürettik. Kestane Gal arisi kestane agaçlarini kurutmuyor. Ancak çiçek verimini düsürüyor. Dolayisiyla kestane bali üretimi orani, rekoltesi düsüyor. Ayrica kestane meyvesinde bayagi bir azalma oluyor. Dolayisiyla bizde buna karsi Torymus sinensis’leri üretiyoruz. Burada da bugün salim yapiyoruz. Güzel olan tarafi su; bunlarin oraya yerlestigini görüyoruz. Artik onlar üreyerek çogalacak. O zarar esigini altina indirecek. Bu is kisa bir süre içerisinde olabilecek bir is degil ancak zaman içerisinde biyolojik mücadele ile birlikte bu zarar esiginin altina indirecegiz. Tabi Orman Genel Müdürlügü olarak biz kimyasal mücadeleden tamamen vazgeçtik. Malumunuz ilaçlandigi zaman böcekler ölüyor, ari kuslari ölüyor. Bu sefer ari kuslarini yiyen iste kuslar, kuslari yiyen yilanlar… Yani o dogada bir zarar söz konusu oluyor. Dolayisiyla kimyasal mücadele oldukça zararli. Biz de bu sekilde en basarili olan, dogaya da uygun isletmecilik anlayisi içerisinde biyolojik mücadele yapiyoruz” dedi.
Terminatör Böcekler 'Gal Arisi' Ile Mücadele Edecek
Kestane agaçlarinda tehdit olusturarak agaçlardaki yaprak, çiçek ve meyve veriminde ciddi düsüslere neden olan, kestane bali üretiminde de rekolte miktarlarini olumsuz yönde etkileyen Gal Arisina karsi laboratuvar ortaminda üretimleri yapilan ve Terminatör böcek olarak anilan Torymus sinensis isimli böcekler Bartin’da dogaya salindi.
