Tire'de Tarih Yeniden Canlanacak

İzmir Valisi Mustafa Toprak, gerekli projelerin hazırlanmasında üniversitelerden destek istedi. Toprak, toplantının 7 bin yıla uzanan tarihi geçmişi ile Tire için dönüm noktası olduğunu söyledi
İzmir Üniversitesi öcülüğünde düzenlenen “Tire’de tarihi adımlar” adlı toplantıda üniversiteler arasında işbirliği kararı çıktı. Tire’de buluşan İzmirli rektör ve akademisyenler, ilçedeki tarihi ve kültürel varlıkların korunması ve geliştirilmesi konusunda birlikte hareket etme kararı aldı. İzmir Valisi Mustafa Toprak, gerekli projelerin hazırlanmasında üniversitelerden ve bilim adamlarından destek istedi. Toprak, toplantının 7 bin yıla uzanan tarihi geçmişi ile Tire için dönüm noktası olduğunu söyledi.

İki grup halinde Tire’ye gelen akademisyenler, ilçedeki projeye dahil edilen tarihi yapıları gezerek, incelemelerde bulundu. Gezi programında yer almayan Vali Mustafa Toprak ise İzmir Üniversitesi’nin Kaplan Dağ Restoran’da düzenlediği yemekli çalışma toplantısına katıldı.

“TİRE KÜÇÜK İSTANBUL GİBİ”
İzmir Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kayhan Erciyeş, Tire’de zarar gören tarihi mekanların korunması ve restorasyonu hakkında sürdürülen proje hakkında bilgi verdi. İlçedeki tarihi ve kültürel varlıkların korunması ve geliştirilmesinin önemine değinen Erciyeş, "Tire sahip olduğu Osmanlı, Bizans dönemi tarihi yapıları ve Yahudilerden kalan sinagogları ile küçük bir İstanbul modeli. Tire’deki Tarihi Eserleri Koruma Komisyonu Başkanı Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk’ün çabalarıyla 4 buçuk yıldır bu konuda herkesin dikkatini çekmeye çalışıyoruz. Tarihi eserlerin, röleve çizimleri ve restorasyon projeleri hazırlanmalı. Başlangıç adımı için burada seçilecek bir yapının röleve ve restorasyon çalışmalarına üniversiteler öncülük edebilir" dedi

İzmir Üniversitesi'nin, Tire’deki tarihi yapılara dikkat çekmek amacıyla bugüne kadar gerçekleştirdiği faaliyetleri anlatan Erciyeş, konuşmasının son bölümünde ise yapılması gerekenleri sıraladı.

"3 DİN, TİRE'DE BİR ARADA YAŞAMANIN ÖRNEKLERİNİ VERMİŞ"
Tire’deki Tarihi Eserleri Koruma Komisyonu Başkanı Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, 2004 yılından bu yana ilçede çalışmalar yürüttüklerini ifade ederek, üniversitelerden restorasyon projeleri için destek istedi. Öztürk, “Temel amacımız akademik farkındalık yaratmak. Yoksa birkaç yıl içinde Tire’nin tarihi yapıları birer moloz yığını olacak. Tarih burada alarm veriyor. İnsan ve zamanın kötü etkilerine karşı eserlerimizi koruyalım. Tire bir zamanlar üniversiteler şehriydi. Tarihimize sahip çıkarken eğitim tarihimize de sahip çıkalım. Üniversiteler, sanat tarihçileri, mimarlar ve ilahiyat fakültelerinin de katılımıyla Tire’de en kısa sürede resmi envanter çalışması yapılması gerekiyor. Bazı tarihi yapılar yaşam alanları ile iç içe geçmiş durumda. Bunları korumak için yaşatmak lazım. Tire’nin büyük bir tarih ve kültür turizmi potansiyeli var. 3 din, geçmişte Tire’de bir arada yaşamanın örneklerini vermiş” şeklinde konuştu

Alaeddin Sultan Zaviyesi’nde mülkiyet sorununun çözüldüğünü ve Molla Arap Külliyesi’nin de restore edileceğini belirten Öztürk, üniversitelerin yanı sıra iş adamları ile kurumlardan da yardım istedi.

İzmir Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Cemal Arkon ise, devletin 1987 yılından bu yana azami çabayı gösterdiğini kaydederek, “Burada yeni olan şey, İzmir’de mimarlık fakülteleri bulunan üniversitelerin işbirliği içinde birlikte çalışarak, farkındalık yaratmaları” dedi.

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ersin Doğer de, anıtlar kurulunda görev yaptığını hatırlatarak, bilgi birikimi konusunda hiçbir eksikliklerinin olmadığını söyledi.

Doğer, “1 ve 2 No’lu anıtlar kurulu arşivlerinde Tire’nin eksiği çok az” diye konuştu.

“Üniversiteler bizimle çalışmak isterlerse hazırız” diyen İzmir Vakıflar Bölge Müdürü Kenan İba ise, Tire’de vakıflara ait toplam 50 tarihi eser bulunduğunu ifade etti.

İba, “Üniversite rektörleri bu konuda çalışma yapmak istiyorsa aramızda protokol imzalayabiliriz. Molla Arap ve Hafza Hatun Külliyeleri’ne üniversiteler talip olursa beraberce Tire’de hızlı yol alabiliriz” dedi.

“ENVANTER SIKINTIMIZ YOK”
İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, üniversitelerin bu konuda işbirliği yapmasını istedi. Bölge halkına katkı sağlamak amacıyla iş adamlarının şahıs mülkiyetinde olan tarihi yapıları satın alıp, turizme kazandırmaları gerektiği görüşünü savunan Aziz, tarihi ayağa kaldırarak, Tire’nin kaderinin değişebileceğini söyledi.

Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü Ulvi Özel ise, değerlendirme kıstasları olduğunu hatırlatarak, tarihi yapılarla ilgili herhangi bir envanter sıkıntısı olmadığını ve Tire’nin koruma planının hazırlandığını aktardı. İlçedeki tarihi yapıların en az 700 yıllık olduğunun altını çizen Tire Belediye Başkanı Tayfur Çiçek ise, “Tireliler olarak bu tarihi yapıları ben ve benden önceki belediye başkanları ile birlikte düz bir çizgi izleyerek koruduk. Geçen yıl Tire Belediyesi, tarihi yapıların tekrar kentimize kazandırılması amacıyla toplam 54 proje hazırladı. Gücümüz yettiğince ilçede tarihi yapıları satın alıp, tarihi dokuyu ayağa kaldırıyoruz. Sizlerin de desteğiyle Tire'de tarihi yeniden canlandırabiliriz” ifadelerine yer verdi.

“KÜLTÜREL MİRASI GELECEĞE TAŞIYACAĞIZ”
İzmir Valisi Mustafa Toprak, gerekli projelerin hazırlanmasında üniversitelerin destek olmasını istedi. Toprak, sözlerini şöyle sürdürdü. “Üzerimize düşen görevleri yaparak, bu eserleri gelecek kuşaklara aktarmalıyız. Yükümüz ağır gibi gözüküyor. Üniversitelerin konunun üzerine verdiği değer ile birlikte 7 bin yıla uzanan tarihi geçmişi ile bu toplantı Tire için dönüm noktası. İmkanlar ölçüsünde bundan sonra da bir ve beraber hareket edeceğiz. İlçede toplam 390 tescilli eser var. Bunları mümkün olduğu kadar ayakta tutalım. Restorasyonu yapılan eserler işlevsel olarak kullanılsın, boş ve atıl kalmasın. Taşın altına elimizi koyma zamanı geldi. Buradaki kültürel kimliği koruyup, geleceğe taşımak önemli. Tarih ve kültür turizminden yöre halkına yarar sağlamak zorundayız. Bunlar yapılabilirse, uygulamalara daha fazla kaynak aktarabiliriz. Bugüne kadar İzmir’de toplam 381 esere 127 milyon, Tire’deki 33 projeye ise 10|2 milyon lira destek verdik. Tire’de cazibe merkezi oluşturmayı hedefliyoruz.”
Emlak vergilerinden alınan payların önemli bir kısmının belediyeler üzerinden kullandırıldığını söyleyen Vali Toprak, üniversitelerle birlikte, sivil toplum kuruluşlarını ve iş dünyasını benzer projelere katkı sağlayarak, kaynakları güçlendirmeye çağırdı

KİMLER KATILDI?
İzmir Üniversitesi’nin düzenlediği “Tire’de tarihi adımlar” adlı gezi ve çalışma yemeği toplantısına; İzmir Valisi Mustafa Toprak, İzmir Üniversitesi Rektörü Kayhan Erciyeş, Ege Üniversitesi Rektörü Candeğer Yılmaz, Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörü Mehmet Füzün, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü Rektörü Mustafa Güden, Katip Çelebi Üniversitesi Rektörü Galip Akhan, Yaşar Üniversitesi Rektörü Murat Barkan, İzmir Ekonomi Üniversitesi Rektörü Oğuz Esen, Gediz Üniversitesi Rektör Vekili Mustafa Güneş, Tire Kaymakamı Mehmet Usta, Belediye Başkanı Tayfur Çiçek, İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdülaziz Ediz, İzmir Vakıflar Bölge Müdürü Kenan İba, Röleve ve Anıtlar Kurulu Bölge Müdürü Cemil Karabayram, Ege Turizm Derneği Genel Sekreteri Özer Mumcu, Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Müdürü Ulvi Özel, Tire Organize Sanayi Bölge Müdürü Galip Kılınç, Tire Süt Kooperatifi Başkan Yrd. Bahattin Titiz, üniversitelerin mütevelli heyet başkanları, iş adamları ile toplam 20 akademisyen katıldı.