'Trump'ın İran Yaptırımları Mantık Dışı'

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini’nin danışmanı Nathalie Tocci, ABD'nin İran’ı müzakere masasına çekmek için yaptırımlar uygulamasını "mantık dışı girişim" olarak niteledi.

İran'ın yarı resmi haber ajansı Tesnim'e konuşan Tocci, ABD'nin nükleer anlaşmadan çekilmesini, uluslararası temel hukuk kurallarının ihlali olarak değerlendirdi.

İran'ın nükleer anlaşmadaki taahhütlerine bağlı kaldığını dile getiren Tocci şunları söyledi:

"İran’ı müzakere masasına çekmek için yaptırımların tekrar uygulamaya konulması, mantıksız bir siyasi girişimdir. Nükleer anlaşmanın ABD tarafından ihlal edilmesi, 12 yıl süren müzakerelerin ortaya çıkardığı güven duygusunu ortadan kaldırdı."

Trump'ın İran'a ön koşulsuz müzakere teklifine ilişkin ise Tocci, "Trump'ın müzakerelerle hedeflediği, İran'ı teslim olmaya zorlamaktır." dedi.

ABD'nin İran'a yönelik yaklaşımını gerçekçi bulmadığını dile getiren Tocci, Trump'ın İran ile ticaret yapan ülkelerin ABD'yle ticari ilişki içerisine giremeyeceği şeklindeki açıklamalarının hatırlatılması üzerine, "Benzer sorunlarla daha önce de karşılaştık fakat ABD ile hiçbir zaman karşı karşıya gelmedik. Geçmişte örneği olmayan bu durum Avrupa Birliği için de yenidir." diye konuştu.

Tocci, AB Komisyonu'nun, Avrupalı firmaları ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarından koruyabilmek amacıyla "Engelleme Mevzuatını" devreye soktuğunu hatırlatarak, "Engelleme mevzuatı, bir taraftan ABD yaptırımlarından etkilenen şirketlerin zararlarını telafi ederken diğer taraftan da şirketlerin yaptırımlara uymasını yasaklıyor." şeklinde konuştu.

ABD yönetimi, İran'la nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesinin ardından açıkladığı yaptırımları 7 Ağustos'ta devreye sokmuştu.

ABD'nin yaptırımlarının devreye girdiği gün AB Komisyonu da "İran ile meşru ticari ilişkilere sahip şirketlerin çıkarlarının korunması amacıyla Engelleme Mevzuatı'nı güncelleyerek yürürlüğe soktuğunu" açıklamıştı. Trump, İran ile ilişkilerini sürdüren şirketlerin ABD ile ilişki kuramayacağını duyurmuştu.

- Engelleme Mevzuatı'nın kapsamı

Engelleme mevzuatı ile AB’deki yerleşik ve İran ile iş yapan şirketler, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlarına yasal olarak bağımlı olmaktan korunuyor. AB Komisyonu’nun konuya ilişkin açıklamasında, AB içerisinde İran ile iş yapan şirketlere ABD’deki yaptırım kararlarıyla ilişkili yabancı mahkemelerin kararlarının tanınmayacağı belirtiliyor. Buna ilave olarak bu şirketlerin ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarıyla ilişkin ortaya çıkabilecek masraf ve zararlarının da tazmin edileceği ifade ediliyor. AB'nin üye ülkelerinde faaliyette bulunan ve İran ile iş yapan bütün şirketleri kapsayan mevzuata göre, ABD’nin yaptırımlarına uyan şirketler cezalandırılabilecek.

Engeleme Mevzuatı ilk kez 1996'da ABD’nin Küba, İran ve Libya’ya ambargo uygulama kararı almasının ardından gündeme gelmiş, bu ülkelerle iş yapan Avrupalı şirketlere yönelik yabancı mahkemelerin verebileceği kararların engellenmesi, şirketlerin korunması hedeflenmişti.

Mevzuat daha sonra AB ve ABD’nin konuyu müzakere ederek anlaşmasının ardından yürürlüğe sokulmamıştı.