Türk Biyoteknoloji Firması Koronavirüs Tanı Kiti Geliştirdi

ŞAHİN OKTAY - Kocaeli'nin Gebze ilçesinde faaliyet gösteren biyoteknoloji firması, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) teşhisi için moleküler tabanlı tanı kiti geliştirdi.

Biyoteknoloji ürünleri geliştiren ve üreten Türk sermayeli RTA Laboratuvarları, Çin'de ortaya çıkan ve kısa sürede dünyanın birçok ülkesine yayılan Kovid-19'un teşhisine yönelik tanı kiti geliştirmek için çalışma başlattı.

Firma, Gebze'deki Ar-Ge merkezinde bir ay süren çalışmaların ardından yaklaşık 3 saat içerisinde sonuç veren moleküler tabanlı test kiti geliştirmeyi başardı. Kit, 50 ila 100 hastayı test etmek için yeterli reaktif içeriyor.

- "Kitin maliyeti 10 avro seviyesinde"

RTA Laboratuvarları Genel Müdürü Orçun Kalkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1996'da kurulan firmanın 2002 yılından bu yana biyoteknoloji ürünleri geliştirdiğini ve ürettiğini söyledi.

Aldıkları hızlı kararlar neticesinde teknoloji transferi yoluyla moleküler tabanlı koronavirüs tanı kiti geliştirdiklerini dile getiren Kalkan, "Örnek alma işleminden başlayarak sonucun verilmesi aşamasına kadar geçen toplam süremiz 3 saat sürmekte. Bu süreç tüm dünyada da bu seviyelerde." dedi.

Moleküler testlerle kısa sürede sonuç veren serolojik testler arasında birçok fark olduğuna dikkati çeken Kalkan, şöyle konuştu:

"Bunların en önemlilerinden biri serolojik testlerdeki duyarlılık. Şu an Çin'in çıkardığı testin duyarlılığı yüzde 95 oranında fakat moleküler testlerin yüzde 99 ve üzeri duyarlılığı var. Buna ek olarak moleküler testler ikinci günden sonraki enfeksiyonları saptayabilirken diğerlerinde immün yanıtın oluşmasının beklenmesi yaklaşık 7-8 günü alıyor. Bu da enfeksiyonun ciddi bir şekilde ilerlemiş olduğunu gösteriyor."

Kalkan, şu anda 10 avro seviyesinde olan kitin maliyetinin hacim büyüdükçe düşeceğini anlatarak, kitin en maliyetli kısmı olan ham maddenin de yerli üretimi için gerekli adımları attıklarını kaydetti.

Yurt içinden gelecek taleplere hazır konumda beklediklerini vurgulayan Kalkan, şöyle devam etti:

"Başta Birleşik Arap Emirlikleri, Almanya ve Ukrayna olmak üzere 11 ülkeye ihracat yapıyoruz. Bütün gönderdiğimiz yerlerden verileri istiyoruz. Bu veriler ışığında da klinik bulgularla birebir saptandığını ve eşleştiğini görmüş durumdayız. Sağlık Bakanlığımızın yaptığı açıklamaya göre, olacak rakamlara, her türlü altyapımızı sunmaya hazırız. Bu anlamda hazırlıklarımızı yaptık."

- "Üretim kapasitesi haftada 500 bin adet"

Firmanın iştiraklerinden A1 Yaşam Bilimleri Genel Müdürü Onur Bilenoğlu da koronavirüs salgının ortaya çıktığı Aralık 2019'dan itibaren tanı kiti geliştirmek üzere çalışma yaptıklarını anlattı.

Ar-Ge laboratuvarındaki 15 kişilik ekiple hızlı şekilde bu kiti geliştirdiklerini ve üretimine başladıklarını belirten Bilenoğlu, "Geliştirdiğimiz tanı moleküler tabanlıdır, viral RNA'yı tespit etmektedir. Testin sonuç verme süresi yaklaşık 3 saattir. Bu süre hastadan örneğin alınmasından sonuç verilmesine kadar olan süreyi kapsar. Çubuklarla boğazdan alınan örnekten viral RNA izole edilerek çalışılıyor." şeklinde konuştu.

Bilenoğlu, moleküler testlerin hastaların evde yapabileceği testlerden olmadığına işaret ederek, bu testlerin yapılabilmesi için gelişmiş bir laboratuvar ortamı, eğitimli teknisyenler ve bazı özel cihazlar gerektiğini, o nedenle hastanelerde veya özel laboratuvarlarda testlerin gerçekleştirilebildiğini ifade etti.

Üretim kapasitelerinin haftada 500 bin adet kit olduğunu aktaran Bilenoğlu, "Şu anda tamamen ihracata çalışıyoruz. Yaklaşık 11 ülkeye 100 binin üzerinde kit gönderdik. Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya'da kitlerimiz kullanılmakta şu anda. Birkaç ay içerisinde çok sayıda ülkeden milyonun üzerinde sipariş alacağımızın belirtileri gelmeye başladı hatta bu tür siparişler almaya başladık." ifadelerini kullandı.