Türk Kooperatifçiligi, Üstüne Yapistirilan Ideolojik Algilari Yikma Mücadelesi Veriyor

25. ve 26. Dönem AK Parti Karaman Milletvekili ve Pankobirlik Genel Baskani Recep Konuk, "Türk kooperatifçiligi sadece sektörlerdeki ve raflardaki rakipleriyle yarismiyor, bir dönemin üstüne yükledigi olumsuz hatiralarin izini silme, üstüne yapistirilan ideolojik algilari da yikma mücadelesi veriyor." ifadelerini kullandi.

Konya Seker'den yapilan açiklamada görüslerine yer verilen Konuk, Uluslararasi Kooperatifçilik Günü'ne iliskin mesajini paylasti.

Konuk, hem el ve güç birligi yapip omuz omuza vererek ekonomik sistemin etkin aktörü olma iradesini ortaya koyanlarin bir araya geldigi tüm kooperatiflerin ve kooperatif ortaklarinin, hem de bu güç ve el birligine kooperatif istiraklerinin ürünlerini alarak veya kooperatiflere cesaret asilayan yaklasimlariyla manevi desteklerini esirgemeyen, hatta yaptiklari art niyetsiz tenkit ya da önerileriyle kooperatifçilige ve tek tek kooperatiflere katki sunan herkesin Kooperatifçilik Günü'nü kutladi.

Türk Dil Kurumu'nun sözlügünde yer alan kooperatif kelimesinin tanimina atifta bulunan Konuk, sunlari kaydetti:

"Kooperatifler hayatin dinamizmine uyum sagladi ve klasik islevlerinin üstüne yeni islevsel roller ekleyerek, ekonomik olarak sinirli güce sahip bireylerin, meslek mensuplarinin, sanatkarlarin, küçük isletmelerin degisen sartlar nedeniyle gögüslemek zorunda kaldiklari zorluklara karsi da çözümler üretti. Daha dogrusu güç birligi yaparak kooperatif çatisi altinda bir araya gelen birçok insan degisen sartlarin da altindan kooperatif is modelinin sundugu alternatif çözümlerle kalkmayi basardi. Bugünün ekonomik düzeninde degisen sartlar, ortaklarinin hak ve menfaatlerini korumak için tarim kooperatiflerinin bu iki temel islevi kadar önemli yeni adimlari atmasini zorunlu kildi. Bugünün tarim kooperatifleri sadece ortaklari için uygun sartlarda gübre, yem, tohum temin etmekle ya da ortaklarinin ürettigi tarimsal ürünleri sanayiciye ya da perakendeye pazarlamakla iktifa etmiyor, edemez.

Bugünün modern kooperatifleri ortaklarinin ürettigi ürün, son tüketiciye ulasana kadar ekonomik zincirde kalmak zorunda. Çünkü ürün tek basina elbette bir degerdir, ancak o degerin kat be kat fazlasi ürünün mamul ürün haline geldigi süreçte olusuyor ve tarladan, meradan, bagdan, bahçeden sonraki süreçte üretici ekonomik zincirin halkalarinda etkin degilse ürün üzerinden olusan o katma degerden üreticinin pay almasi mümkün degildir. Tek basina fabrika kuramayacaklara güç birligi yapip el ele verince ürünlerini isleme ve ürün mamul ürün haline gelip, raflara ve son tüketiciye ulasincaya kadar ekonomik zincirde kalma imkanini kooperatif is modeli sunmustur. Ya da daha dogru ifadeyle kooperatif ortaklari ekonomide etkin olmanin ve kalmanin, hak ve menfaatleri ile emeklerini korumanin yolunu kooperatifler yoluyla bulmustur."

- "Degisen sartlara kooperatif is modeli yine çözümler üretecek"

Baskan Konuk, küresellesen ve sermayenin de küresellestigi dünyada, asirlar öncesine göre üretimin ve ticaretin sartlarinin degistigini, hemen her sektörde devasa sirketlerin rekabet güçleriyle küçük isletmeleri silip süpürdügü bir süreçte küçük isletmelerin ayakta kalabilmesini saglayacak umut isigini yine kooperatif is modelinin yaktigini aktardi.

Örnekleri henüz az olsa da havacilik, gida gibi sektörlerdeki küçük ölçekli isletmelerin, kurduklari marka kooperatifleri çatisi altinda bir araya gelerek ölçek ekonomisinin dezavantajlarini yenmeyi basardigini bildiren Konuk, su ifadeleri kullandi:

"Küresel markalara karsi kendi markalari ile pazarlara tutunmayi ve tek baslarina rekabet edemedikleri devlerle bir araya gelerek rekabet etmeye baslamistir. Dinamik ve hizlanan dünyamizda sartlar da ekonomik iliski aglari da bu aglarda yer alan aktör veya kurumlarin agirliklari da degisecek. Bu degisen sartlara kooperatif is modeli yine çözümler üretecek. Çünkü, kooperatif is modeli isini ve meslegini korumak isteyen bireyler içindir ve o modeli dinamik tutan da çok akildan beslenmesidir. Mesela günümüz internet çagi. Klasik iletisim kanallarinin tikandigi, pozisyonlarini muhafaza için arayista oldugu bir konjonktürden geçiyoruz. Gazetelere, radyolara, televizyonlara artik bir rakip var; sosyal medya. Henüz emekleme çagindaki bu alternatif eglence ve iletisim mecrasinda da bir gün içerik üretimi ve seçenek zenginligi yakalamak için yapimcilarin, sanatçilarin, gazetecilerin sosyal medya kooperatifleri çatisi altinda bir araya gelip dev bütçeli medya organizasyonlari ile rekabet etmesi kooperatif is modellerinin dinamizmine bakilirsa hiç de ihtimal disi degildir."

Tarih sahnesine çikislari henüz iki asri yeni asan kooperatiflerin, dünyanin dört bir tarafinda insanlara basini sokacagi ev kazandirmaktan, ihtiyaçlarini piyasada ezilmeden karsilamaya, finansman ihtiyaçlarina uygun kosullarla cevap üretmekten, birikimi sinirli toplum kesimlerini ekonominin etkin aktörü yapmaya kadar çok sayida alanda hitap ettigi kesimlerin hayatini degistirecek rol ve roller üstlendigine isaret eden Konuk, bugün için 1 milyarin üzerinde insanin, kurdugu veya ortagi oldugu kooperatifler vasitasiyla ekonomi çarkinin etkin aktörü oldugunun altini çizdi.

Konuk, su degerlendirmelerde bulundu:

"Her sektör ve her alanda kooperatiflerin hitap ettigi kesime arti bir katkisi olmustur. Ancak hiçbir sektördeki kooperatif organizasyonunun veya hiçbir kooperatif çesidinin katkisi, tarim kooperatiflerinin tarim sektörüne ve üreticiye katkisi ile boy ölçüsemez. Belki de hatta tam da bu sebeple, kooperatifler bu nedenle, yani çiftçiyi, üreticiyi tarladaki, agildaki, meradaki, bagdaki, bahçedeki, üretimlerini rafa kadar tasiyacak, emeklerini tarimsal sanayi ile zenginlestirecek bir ekonomik zincir olusturmalarina imkan sundugu ve tarimsal ürün üzerinden olusan katma degerin üretim zincirinin ilk halkasindakilere intikal etmesini sagladiklari için son yüz yilin tarim sektöründeki en büyük bulusu olarak tarif edilirler.

Kooperatif çatisi altinda bulusanlar öncelikle is birligi yapmalari, sonra halis bir niyetle kesintisiz bir gayrete sahip olmalari gerek. Daha aktif ve daha etkin, degisen sartlara göre yeni yeni çözümler üretmis bir kooperatifçilikten, ölçek ekonomisinin dezavantajlarini ya da tek tek bireylerin gücünün çagin ekonomik sartlarinda rekabet için yetersiz kalmasinin yarattigi adaleti yenmek için istifade edebiliriz, hatta istifade etmek zorundayiz. Bunun için avantajlarimiz da var, asmamiz gereken zorluklarimiz da var."

Bu avantaj ve dezavantajlar hakkinda bilgi veren Konuk, etkin kooperatifçilik yapabilmek için öncelikli olarak ezberleri unutturmanin ve algilari yikmanin gerektigini bildirdi.

- "Türk kooperatifçiligi sadece sektörlerdeki ve raflardaki rakipleriyle yarismiyor"

Türk kooperatifçiliginin sadece sektörlerdeki ve raflardaki rakipleriyle yarismadigini belirten Konuk, bir dönemin üstüne yükledigi olumsuz hatiralarin izini silme, üstüne yapistirilan ideolojik algilari da yikma mücadelesi verdigini aktardi.

Konuk, su degerlendirmelerde bulundu:

"Yani küresel sirketlerle, sanayi devleriyle sirtinda bagajlarla yarismaya çalisiyor. Nedir var o bagajlarda? Algilar ve pesin hükümler. Nereden geliyor? Içerden ve disardan. Bir dönem kooperatifler bir ideolojinin uzantisi gibi takdim edilmis topluma, bugün hala o soguk savas yillarinin fikri kolayciliginin, kooperatifçiligi örselemek, kendi menfaatlerini korumak için yayilan kooperatifçilik sayiasinin son tortularini temizlemeye çalisiyor Türk kooperatifçiligi. Baska ne var bagajda? Bir dönem müteahhit kooperatifçiliginin yasattigi ve batakçilikla, kalitesizlikle özdeslesen, 'kooperatif evi ise içine bir o kadar masraf gerekir' mirasini birakan kooperatif benzerlerinin son travmatik izlerini kalite ve kalite standardinda sürdürülebilirlige inanilmaz yatirimlar yaparak silmeye çalisiyor, Türk kooperatifçiligi.

Kooperatif yapmak, maddi manevi kuvvetleri, zeka ve maharetle birlestirmektir. En zoru degisen sartlara uyum saglamak, kooperatifçiligi yeni islevlerle bezemek degil, en zoru müsebbibi olmadigimiz yüklerin hizimizi yavaslatmasidir. Simdi vakit, tarim ekonomisinin en büyük bulusu tarim kooperatiflerini, üretirken maliyetleri düsürecek, ürünü satarken de üreticiyi refaha tasiyacak aracilari aradan çikarip tüketiciye de kazandiracak iki islevini de eksiksiz yerine getirecek sekilde tüm ülke sathinda ve her ürün grubunda yayginlastirma vaktidir.

Türk kooperatifçiligine ve ülke ekonomisine katki verme azim ve kararliligindan asla taviz vermeyen, refah ve zenginligin her kesime ve herkese ulasmasini amaç edinen Pancar Üreticileri Kooperatifleri ve onun sahipleri adina, 'muhakkak surette birlesmede kuvvet vardir, kooperatif yapmak, maddi manevi kuvvetleri, zeka ve maharetleri birlestirmektir.' sözleriyle kooperatifçiligin özünü tarif eden Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ve Türk kooperatifçiligine emek vermis degerli büyüklerimizi bir kez daha rahmet ve minnetle anar, Uluslararasi Kooperatifler Günü'nü kutlarim."