"Türkiye‘de Toplu Mezarlar Gerçeği" Konferansının Sonuç Bildirgesi Siirtte Açıklandı

"Türkiye‘de Toplu Mezarlar Gerçeği" konferansının sonuç bildirgesi yabancı heyetlerin katılımı ile toplu mezarın olduğu iddia edilen Kasaplar Deresi "Newala Qesaba"da açıklandı. Bildirgede Türkiye‘nin bir çok ilinde açılmayı beklenen toplu mezarlar olduğu belirtilirken, devletin insanlık utancı olan toplu mezarlarla yüzleşmesi gerektiğine dikkat çekilen bildirgede, devletin kayıp yakınlarından özür dilemesi gerektiği kaydedildi.

Heyet olarak Siirt‘e geçen ve aralarında konferansa Avrupa ülkelerinden katılan heyet üyeleri, MEYADER, YAKAYDER, İHD yöneticilerinin de bulunduğu çok sayıda kişi Newala Qesaba bölgesine geldi. Heyeti burada BDP Siirt Milletvekili Gültan Kışanak, Siirt Belediye Başkanı Selim Sadak ile BDP‘li yöneticiler karşıladı. Kent Ormanı içinde bulunan toplu mezarlarda inceleme yapan heyet üyeleri, ardından Sadak‘tan bilgi aldı. Sadak, burada yaptığı açıklamada, toplu mezarlar gerçeği ile yüzleşilmesi gerektiğini

belirterek, belediye olarak önemli bir projelerinin olduğunu söyledi. Newala Qesaba‘daki toplu mezar bölgesinin etrafını çevirmek ve anıt mezar yapmak istediklerini ifade eden Sadak, konu ile ilgili belediyenin yetkili olmadığını ve bunun için gerekli mercilerle yazışmalarda bulunacaklarını söyledi.

Konferansın sonuç bildirgesini İHD MYK Üyesi ve Diyarbakır Şube Yöneticisi Serdar Çelebi tarafından açıklandı. Çelebi, "Bugün kirli savaşa tanıklık eden ve acıları yüreğinde barındıran ve yaşanan büyük kıyımları adeta yüzümüze çarpan bir mekandayız. Bugün en büyük toplu mezarlardan biri olarak kabul edilen Newala Qasaba‘dayız" dedi. Yıllardır süren çatışmalı sürecin oluşturduğu tahribatlara dikkat çeken Çelebi, "Türkiye‘de yıllardır devam eden kirli savaş ve bu kirli savaşın oluşturduğu tahribat, sayısı

on binleri aşan ölümleri ve binlerce kaybı da beraberinde getirmiştir. Kayıplarının akıbetini bilmeyen, yakınlarının yasını tutamayan, yas süreci bir türlü tamamlanamayan aileler, ölülerinden mahrum edilmiş durumdadır. Binlerce insan çaresizce bölgede açılan, açılacak olan toplu mezarlarda yakınlarını aramaktadır" dedi.

İHD Diyarbakır Şubesi‘nin hazırlamış olduğu Şubat 2011 tarihili toplu mezar raporuna dikkat çeken Çelebi, "Şu ana kadar açılmış 26 toplu mezarda, 171 kişinin kemiklerine ulaşılmıştır. Aynı rapora göre bölgenin değişik illerinde açılmayı bekleyen 88 toplu mezarda bin 298 kişi bulunmaktadır. Ayrıca bu raporun açıklanmasından sonra onlarca toplu mezar ihbarı bu konuda faaliyet yürüten kurumlara ulaşırken, bu başvurular ve tespitlerle birlikte sayının yukarıda belirtilen rakamları kat be kat aştığı kanaati

oluşmuştur" dedi.

Konferansta, devletin artık tüm yakıcılığıyla insanlık onurunu ayaklar altına alan toplu mezar gerçeğini kabul etmesi, geçmişte devlet adına yapılan hatalar ile yüzleşmesi gerektiğine yönelik vurgu yapıldığını ifade eden Çelebi, "Toplu mezar gerçeği karşısında artık bizler insanlığımızdan utanır hale geldik. Devlet kendisinin oluşturmuş olduğu bu insanlık utancı ile yüzleşmelidir. Bu gün tartıştığımız toplu mezarların, çekilen acıların bir daha yaşanmaması için bunlara sebep olan devlet politikalarının

kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir" dedi. Konferansta yasal alt yapısı hazırlanmış ve bağımsız kişilerden oluşacak bir Hakikatleri Araştırma Komisyonu‘nun kurulması gerektiği sonucuna vardıklarını dile getiren Çelebi, "Toplu mezarlarının yerlerinin tespit edilmesi ve faillerin bulunabilmesinin tek delili çoğu zaman tanık beyanlarıdır. Bu nedenle kurulacak komisyon tarafından geç kalınmadan tanıkların güvenlikleri sağlanıp, beyanları kayıt altına alınmalıdır" diye konuştu. Çelebi, "Toplu mezarların

açılması konusunda mevzuatta yasal boşluklar bulunmaktadır. Yasal boşluktan kaynaklı çoğu zaman mezarların nasıl açılacağı konusunda yetki karmaşası da yaşanmakta, yasal boşluk nedeniyle keyfi yaklaşımlar sergilenmektedir. Konferansımızda, bu karmaşanın giderilmesi için yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği vurgusu yapılmış, bu yasal düzenlemelerin uluslararası mevzuata uygun şekilde yapılması sonucuna varılmıştır" diye aktardı.

Sonuç bildirgesinin ardından konuşan BDP Siirt Milletvekili Gültan Kışanak, toplu mezarlarla yüzleşmeden demokrasiden söz edilemeyeceğini belirterek, bir an önce Hakikatleri Araştırma Komisyonu‘nun kurulmasını istedi. Toplu mezarların üzerinin örtülmeye çalışıldığını ifade eden Kışanak, Newala Qesaba‘da da Kent Ormanı adı altında toplu mezarların üzerinin örtülmeye çalışıldığını söyledi.