Türkiye-Macaristan İlişkilerinde 'Gül Baba' Köprüsü

Türkiye ve Macaristan hükümetlerinin iş birliğiyle restorasyonu yapılan ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın açılışını yaptığı Budapeşte’deki Gül Baba Türbesi iki ülke arasındaki ilişkilere de köprü oluyor. Restorasyon çalışmalarının ardından 9 Ekim’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Orban tarafından açılışı yapılan türbe, yılda 10 bini aşkın sayıda ziyaretçiyi çekiyor.

Türbenin yenilenmiş hali ve iki ülke arasındaki stratejik önemini anlatmak amacıyla Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Polat Grup Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat ve beraberindeki Türk gazeteciler ile Gül Baba Türbesi ve Kültür Merkezi’nde buluştu.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, türbenin geçtiğimiz yıllarda bakımsız olduğunu ve birkaç sene önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile aldıkları restorasyon kararının ardından bugünkü haline getirildiğini söyledi.

Orban, bu sürecin kolay geçmediğini söyleyerek, “Budapeşte’ye geldiğiniz için teşekkür ederiz. Burada çok özel bir yerdeyiz. 1 ay önce yapılan açılışı görmediniz. Cumhurbaşkanı Erdoğan buraya gelmeden önce burası utanılacak şekilde kötü şartlar altındaydı. İhmal edilmişti bir kenara atılmıştı. Birkaç sene önce Cumhurbaşkanı Erdoğan ile buranın restore edilmesi konusunda bir konuşmamız olmuştu. İki tane lider karar verdiği vakit bunun hayata geçmesini çok kolay olduğunu zannediyorlar ancak esasında öyle olmuyor birilerinin takip etmesi gerekiyor. Burasının restorasyonu belli kurallar içinde yapıldı. Şimdi dönüp baktığımızda burasının medeni bir yer olduğunu görüyoruz” ifadelerini kullandı.

“Burası Türklerin ve Macarların gurur duyacağı bir yer oldu”

Türbenin restorasyon sonrasında Türklerin ve Macarların gurur duyabileceği bir hale geldiğini söyleyen Orban, “Gül Baba sadece sizin için değil bizim içinde önemli. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile bir mütabakata vardık. Tarih tarihtir herkesin o tarihe saygı göstermesi lazım. Savaşlarda her iki tarafta da her zaman büyük kahramanlar ortaya çıkıyor. Kahramanlık ve vatanseverliğe her zaman saygı göstermemiz lazım. Burası Türklerin ve Macarların bir araya gelip gurur duyacağı bir yer oldu. Sahip olduğumuz için ve katkıda bulunduğumuz için gurur duyuyoruz. Türkler kendi ülkelerini yönetmeyi herkesten daha iyi bilirler. Seçimle gelenlere saygı göstermeniz lazım” şeklinde konuştu.



“Türkiye yapı olarak çok güçlü bir ülke”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın gelecekte Türkiye’nin en iyi 10 ekonomi içinde olacağı fikrine katıldığını aktaran Başbakan Orban, Türkiye-Macaristan ilişkilerine de değindi. İki ülke arasında çok özel bir arkadaşlık bulunduğunu belirten Orban, “Batı basınında eleştiriler oluyor. Türkiye ile bizim çok özel arkadaşlığımız var. Buradaki insanlara sorduğunuz zaman Türkler hakkında çok pozitif cevaplar alırsınız. Ben de Türkler tarafından çok büyük saygı görüyorum. Türkiye yapı olarak çok güçlü bir ülke. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yakın gelecekte Türkiye’nin en iyi 10 ekonomi içinde olacağı fikrine katılıyorum. Türkiye ile elimizden geldiği kadar işbirliği yapmamız Avrupa’nın menfaatine. Birçok Avrupa ülkesinin Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olduğunu biliyorum. Karşı olmak yerine başka bir vizyon ortaya koymamız lazım. Türkiye ve Avrupa arasında stratejik işbirliği olması gerekiyor. Avrupa’nın Türkiye’ye ihtiyacı var” şeklinde konuştu.



“Galatasaray’ı tanıyorum”

Futbolla ilgili kendisine yöneltilen soruları da yanıtlayan Viktor Orban, Adnan Polat ile olan arkadaşlığından dolayı Galatasaray’ı tanıdığını söyledi.

Orban, Beşiktaş taraftarının iç sahada oluşturduğu atmosferle ilgili olarak, "Beşiktaş taraftarının maçtan önce bir anda sessizliğe bürünmesi ve maçın başlamasıyla birden patlaması, futbolcuları motive eden büyük bir unsur olarak görüyorum." diyerek sözlerini tamamladı.

Polat Grup Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Polat ise, yaklaşık 30 yıl önce bir lojistik merkezi kurmak amacıyla geldikleri Macaristan’ı ‘Türklerle sıfır problemi olan tek Avrupa ülkesi’ olarak tanımladı.

“Oraları toparladık, düzgün bir hale getirdik”

O dönemlerde Macaristan’ı gezerken türbenin bulunduğu yere geldiklerini söyleyerek o anları şu şekilde anlattı: “Şehri tanımaya çalışıyorduk ve türbenin olduğu yere geldik. Gül Baba’da Galatasaray’dan dolayı aklımızda kalmış. O zaman Suat ile biraz para harcadık. Oraları toparladık ettik düzgün bir hale getirdik. Türkiye’ye dönüşte o dönemin Başbakanı rahmetli Süleyman Demirel’e anlattım. O da Kültür Bakanlığı’na talimat verdi ve restorasyona girişildi. Bir şeyler yapıldı ve rahmetli Süleyman Demirel Gül Baba’ya geldiğinde orayı ziyaret etti ve daha sembolik bir açılışta yaptık. Sonra benim kafama takıldı bu. Gül Baba beni nerden yakaladı? Ziyaretçi defterine baktığımda Müslümanlar kadar Hıristiyanların da ziyaret ettiğini, dua ettiğini gördüm defterlere yazdıkları yazılardan da biliyordum. Hatta en son Cumhurbaşkanımızla Viktor Bey’in açılışında akşam 200’e yakın Macar vatandaş gelip dua etti Gül Baba için.”

“Merzifon’da doğup buralara kadar gelen bir Bektaşi dedesi”

Gül Baba’nın her dilden, dinden ve ırktan insanın kabul ettiği saygı duyduğu bir gönül insanı olduğunu vurgulayan Polat, “Merzifon’da doğup buralara kadar gelen bir Bektaşi dedesi. Bir rivayete göre bugünün Galatasaray Lisesini İkinci Beyazıt’a kurduran dönemin şehzadeleri, prensesleri ve devlet adamlarının yetiştirilmesi için kurulan bir eğitim yuvası. Daha sonra Sultaniye Mektebi daha sonra ise Galatasaray Lisesi olarak biliyoruz. Galatasaray Kulübü’nün de Galatasaray Lisesi’nden kurulmasından dolayı biz Gül Babayı manevi kurucu olarak görüyoruz. Hem bu özelliği hem insanları hümanizm anlayışı sevgi ve gönül insanı anlayışı nedeniyle bizi yakaladı. Şimdi uzun zaman aklımdaydı ve uzun yıllar uğraştım” şeklinde konuştu.



Restorasyon sürecinde TİKA’nın çok çalıştığını kaydeden Polat, “Burada kanun ve yönetmelikler uygun değildi bir çok değişiklik yapıldı. 2 senelik süreçte Türkiye tarafından TİKA ve hakikatten cok ciddi çalıştı TiKA ve ekibi. Burada da Macaristan’ın gayri menkullerinden sorunlu devlet kurumu çalıştı. 2 senede bitirildi ve Viktor Orban’la Cumhurbaşkanımız açılışını yaptılar. Hatta açılışta burası çok fazla sarı kırmızı donatıldı ve Cumhurbaşkanımız ‘Abartmışsınız’ dedi.

Biliyorsunuz ki Fenerbahçeli kendisi, evet hakikaten biraz abartılıydı ama çok güzel bir açılış oldu” dedi.



“Yılda 3-4 bin kişinin ziyaret ettiği bir türbeydi”

Adnan Polat türbenin önceki dönemlerde yılda 3-4 bin ziyaretçi çektiğini, şimdi ise bu rakamın 10 bini aştığını belirterek, “Daha yeni yerleşiyor organizasyonumuz sistemimiz. Daha yapılacak çok şey var. Ama amacımız şu biz ecdadımızdan kalan bu eserleri, elimizden geldiği kadar devletimizin ve Macar devletinin katkılarıyla onları hem Macaristan’a kazandırmış olacağız hem ülkemize kazandıracağız. Viktor Bey Gül Baba ile gurur duyduğunu kendisi de belirtti zaten. Gül Baba bir sembol oldu. Galatasaray Kulübü’nün manevi kuruculuğu dışında burada birlik beraberlik sağlık ve hoşgörünün sembolü oldu. Buradan ya da Türkiye’den ziyaret edenler büyük bir saygı duyuyor. Hatta Avrupa’dan da ziyaret ediliyor. Gül Baba’yı ziyaret edenlerin büyük çoğunluğunu Hıristiyanlar oluşturuyor. Bu çok güzel, ben bunu başka bir yerde daha gördüm. Hem Hıristiyanların hem Müslümanların hürmet ve saygı gösterdiği başka bir yer daha var. İzmir Efes’in tepesinde Meryem Ana kilisesi vardır. Orada uzun yıllar kalmış küçük bir kilise” diye konuştu.



İki ülke arasındaki ticaret ilişkilerinin geliştiğini aktaran Polat, “4 sene evvel baktığınızda İstanbul’dan Budapeşte’ye haftada 3 uçak seferi vardı. Şimdi günde 5 uçak seferi var, altıncı koyulacak. İki ülkenin ticaret hacmi 4 sene evvel 2 milyar dolardı şu an 3 milyar doları aştı. Hedef; 5 milyar doları bulmak. 4 sene evvel buradaki Türk yatırımları 80 milyon euro civarındaydı şu anda 1,5 milyar euroya çıktı” şeklinde konuştu.



“TV dizileri yapmayı düşünüyoruz”

Türbeyle ilgili gelecek planları kurduklarını anlatan Polat, şunları söyledi: “Bu gelişmeler tabii gerek Cumhurbaşkanımızın gerek siyasilerin aktif hareketi gerek Viktor Bey’in yaklaşımı ve iş adamlarının gayreti ile oluyor. Ben burayı Avrupa’da Türkler için üs olarak tavsiye ediyorum iş adamlarına. Muhakakki buraya yatırım yapmaları ve her yere kolay ulaşmaları için. Gül Baba ile ilgili kafamızda güzel fikirler var. Önümüzdeki yıl tarihçilere Gül Baba kitabı ile ilgili çalışmalar yaptıracağız. Ondan sonraki sene Muhteşem Süleyman’da olduğu gibi TV dizileri yapmayı düşünüyoruz. İki ülkeyi birbirine yaklaştırmak daha farkındalık oluşturmak için çalışıyoruz.”

Gül Baba Türbesi

Kaynaklarda Gül Baba’nın, 2 Eylül 1541’de Kanuni Sultan Süleyman’ın Budin seferi sırasında vefat ettiği belirtiliyor. Kayıtlara göre Kanuni Sultan Süleyman, Gül Baba’nın cenaze namazına bizzat katıldı ve Gül Baba Türbesi 1543-1548 döneminde 3. Budin Beylerbeyi olan Yahya Paşazade Mehmet Paşa tarafından yaptırıldı.

Türk-Macar dostluğunun sembolü kabul edilen ’Budin’in manevi bekçisi’ Gül Baba Türbesi, başkent Budapeşte’de Gül Tepesi (Rozsadomb) olarak bilinen bölgede yer alıyor.