Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023-2100 yıllarını kapsayan üç farklı senaryoda nüfus projeksiyonu yayınladı. Ana senaryoya göre doğurganlık oranı düşecek, 2050'den itibaren Türikye nüfusu yaşlanacak. Bu süreçte yaşam süresi artacak, halen onda 1 olan yaşlı sayısı 2075'e gelindiğinde her üç kişiden biri yaşlı olacak. Demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam ettiği varsayan ana senaryoya göre, 2023'te 85 milyon 372 bin 377 kişi olan Türkiye nüfusunun, 2030'da 88 milyon 188 bin 221 kişiye, 2050'de 93 milyon 774 bin 618 kişiye ulaşması bekleniyor. Türkiye nüfusunun 2050'li yılların ortasına kadar artması ve sonrasında azalışa geçmesi öngörülüyor. Bu kapsamda nüfusun, 2100 yılında 77 milyonun altına düşeceği tahmin ediliyor. Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre, Türkiye nüfusunun 2044'te 89 milyon 959 bin 486 kişiyle en yüksek büyüklüğe ulaşacağı tahmin edilirken, 2100'de 55 milyonun altına düşmesi bekleniyor. Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre ise Türkiye nüfusunun 2056'da 100 milyonun üzerine çıkacağı öngörüldü.
ÜÇ KİŞİDEN BİRİ YAŞLI
Türkiye'de 2075'te her 3 kişiden 1'inin yaşlı olması bekleniyor. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2023 yılı sonuçlarına göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ilk kez yüzde 10'un üzerine çıktı. Ana senaryo dikkate alındığında, yaşlı nüfus oranının 2050'de yüzde 23.1'e, 2075'te yüzde 31.7'ye ve 2100'de yüzde 33.6'ya ulaşması bekleniyor.
ÇALIŞAN DÜŞECEK
Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısındaki değişimin süreceği tahmin ediliyor. Bu değişimi gösteren nüfus piramitleri 2023 ve 2075 yılları için incelendiğinde, doğurganlıktaki değişim, yaşlı nüfustaki artışla genç ve çalışma çağı nüfusundaki azalış 3 senaryoda da görülüyor. Çalışma çağındaki nüfusun 2100'de yüzde 54.6'ya gerilemesi bekleniyor. Projeksiyona göre, çalışma çağında yer alan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı 2023'te yüzde 68.3 olarak kayıtlara geçti. Bu oranın 2050'de yüzde 61.9'a, 2075'te yüzde 55.9'a, 2100'de yüzde 54.6'ya düşeceği öngörülüyor.
ÇOCUK SAYISI AZALACAK
Çocuk nüfus olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı 2023 yılında yüzde 21.4 oldu. Ana senaryoya göre bu oranın, 2050'de yüzde 15.1'e, 2075'te yüzde 12.4'e, 2100'de yüzde 11.8'e gerileyeceği tahmin ediliyor. Bir nüfusun sayıca aynı kalabilmesi, diğer bir ifadeyle yenilenme düzeyinde kalabilmesi için bu nüfusu oluşturan her bir bireyin kendi yerine bir nesil bırakması gerekiyor. Nüfusun artmaya devam etmesi için kadın başına düşen çocuk sayısının en az 2.1 olması gerekiyor. Toplam doğurganlık hızı, 2001 yılında 2.38 iken 2003 ve 2014 yılları arasında yenilenme seviyesi olan 2.1 düzeyinde durağan seyir gösterdi, bu yıldan sonra aşırı düşüşle 2023 yılında 1.51'e kadar geriledi. Doğurganlık hızındaki düşüşle bu konuda geliştirilecek politikaların olası etkileri de nüfus projeksiyonu hesaplamalarında dikkate alındı.
YOLUN YARISI 52 OLACAK
Araştırmaya göre Türkiye'de doğuşta beklenen yaşam süresi artarken nüfus da yaşlanmaya devam edecek. Nüfusun yaş yapısının önemli göstergesi olan ve 2023'te 34 olarak hesaplanan ortanca yaşın, 2050'de 44.8, 2075'te 51.5 ve 2100'de 52.2 olması bekleniyor.
