Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin 16. Olağan Genel Kurulu

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vahdettin Ertaş, Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu'nun ilk toplantısını yaptıklarını belirterek, 'Bütün sorunları masaya yatırdık. Çözüm üretmenin gayreti içerisindeyiz. Bu alanda da vergi düzenlemelerinin hayata geçmesi ile sektörde büyük bir patlamanın olacağına inanıyoruz.' dedi.

Ertaş, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin (TSPB) 16. Olağan Genel Kurulunun açılışında, küresel ölçekte yaşanan gelişmelere rağmen 2015'i iyi bir performansla kapattıklarını, yeni SPK Kanunu ile birlikte regülasyon anlamında AB ile tam uyumlu bir hukuki alt yapı oluşturma çalışmalarını tamamladıklarını kaydetti.

Londra'da düzenleme olarak ne varsa, aynısının Türkiye'de de olduğunu bildiren Ertaş, 'Şirketlerimizi banka ile finansmana bağımlılıktan kurtarmak amacıyla alternatif finansman kaynaklarını çeşitlendiren bir finans sisteminin altyapısını oluşturduk.' dedi.

Ertaş, borsada bulunmaktan memnun olmayan, halka açıklık oranı yüzde 2'nin altında olan şirketlere borsadan çıkmayı mümkün kıldıklarını anımsatarak, 'Bu düzenleme ile sadece AB'ye uyum sağlamadık aynı zamanda tüm iş adamlarımıza 'Korkmayın gelin, memnun olmazsanız çıkabilirsiniz' mesajını ilettik.' şeklinde konuştu.

4 yıl önce özel sektör tahvili yokken, artık Türkiye'deki şirketlere yıllık ortalama 250 milyar liralık bir kaynak temininin yolunu açtıklarını hatırlatan Ertaş, yeni düzenleme kapsamında verdikleri borçlanma aracı izin tutarının bu yıl içinde 1 trilyonu aşmasını hedeflediklerini dile getirdi.

Ertaş, 'Altyapı GYO, gayrimenkul sertifikası, gayrimenkul yatırım fonu, girişim sermayesi fon ve ortaklıkları gibi yurt dışında başarıyla uygulanan çok sayıda finansal kuruluşu, mevzuatımıza kazandırdık, ilk izinlerimizi verdik, vergi düzenlemelerinin tamamlanması ile sektörün hızla büyümesini öngörmekteyiz.' değerlendirmesinde bulundu.

- 'Insider, manipülasyon ve piyasa bozucu eylemlerle daha sıkı mücadele etmeye başladık'

Vahdettin Ertaş, yoğun girişimleri sonucunda Avrupa Birliği Ülkeleri Sermaye Piyasaları Birliği'nin (ESMA), SPK'nın onayladığı izahnameleri kabul edeceğini ilan ettiğini belirterek, 'Yani SPK'dan izin alan bir şirketimiz AB ülkelerinde de hisse senedi satabilecek. AB ülkeleri dışında bu yetkiyi alan ikinci ülke olduk.' dedi.

Türkiye'yi faizsiz finans ürünlerinin küresel merkezlerinden birisi yapma hedefi doğrultusunda Suudi Arabistan'dan Malezya'ya kadar dünyada uygulaması bulunan tüm sukuk türlerini mevzuat olarak düzenlediklerini aktaran Ertaş, faize duyarlı vatandaşlar için faizsiz araçlardan oluşan katılım fonları düzenlemesini hayata geçirdiklerini dile getirdi.

Ertaş, Faizsiz Finans Koordinasyon Kurulu'nun ilk toplantısını yaptıkları bilgisini vererek, 'Bütün sorunları masaya yatırdık. Çözüm üretmenin gayreti içerisindeyiz. Bu alanda da vergi düzenlemelerinin hayata geçmesi ile sektörde büyük bir patlamanın olacağına inanıyoruz.' şeklinde konuştu.

Halka açılmaları ve öz kaynakla finansmanı teşvik etmek için, geçen yıl Kurumlar Vergisi Kanunu'nda tüm dünyaya örnek olacak bir düzenleme hayata geçirildiğini anımsatan Ertaş, sözlerine şöyle devam etti:

'Getirdiğimiz yeni düzenleme şunu söylüyor; 'sermaye koy kredi kullanıyor gibi finansman gideri yaz' dedik, 'halka açıl daha yüksek oranda bu imkandan yararlan' dedik. 2015 yılı için indirim oranı yüzde 14,65 olarak açıklandı. Yeni kanunla birlikte, kurumsal finansman, F&X ve varlık yönetimi gibi yeni alanlarla aracı kuruluşlarımıza yeni faaliyet alanları oluşturduk. Yatırımcı güvenini artırmak üzere, saklayıcı kuruluş ve merkezi karşı taraf düzenlemelerini tamamladık. Bu yapımızla uluslar arası rekabete hazır olduğumuzu ilan ettik. Yatırımcı tazmin merkezinin tazmin kapsamını genişlettik eskiden sadece hisse senetleri tazmin kapsamında iken şimdi tüm sermaye piyasası araçları tazmin kapsamında. Güvence tutarını da 120 bin liraya yükselttik. Insider, manipülasyon ve piyasa bozucu eylemlerle daha sıkı mücadele etmeye başladık.'

- '2015 yılı sonunda aracı kurumların toplam varlıkları 15,3 milyar lira, öz kaynağı ise 4 milyar lira oldu'

Ertaş, yakın gelecekte bütün faaliyetlerin dijital ortama taşınacağını belirterek, 'Tüm kurumlarımızın teknolojik gelişmeleri yakından izlemesi ve yatırım yapması kaçınılmaz bir ihtiyaç. Biz de bu yönde atılmış bir adım olmak üzere, yatırım fonu sektöründe rekabeti artırmak, maliyetleri düşürmek ve dağıtım kanallarını genişletmek amacıyla Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu'nu (TEFAS) hayata geçirdik.' dedi.

Devlet İç Borçlanma Senetleri de dahil olmak üzere tüm menkul kıymetlerde fiziki dolaşımı sonlandırdıklarını ve kaydi sisteme geçişi tamamladıklarını aktaran Ertaş, hem yerli hem de küresel yatırımcıların şirket genel kurullarına katılımını kolaylaştırmak için genel kurulların elektronik ortamda yapılmasına imkan sağlayan Elektronik Genel Kurul Sistemi'ni (EGKS) devreye aldıklarını, bu teknolojiyi yurt dışına da satmaya başladıklarını kaydetti.

Ertaş, vadeli işlem ve varantlara yönelik düzenlemeler yaptıklarını da anımsatarak, henüz arzu ettikleri noktada olmadıklarını dile getirdi.

Aracılık sektöründe hedefledikleri konsolidasyonu kısmen tamamladıklarına işaret eden Ertaş, gelecek dönemde yeni birleşme ve satın almaların olmasını beklediklerinin altını çizdi.

Ertaş, 100 olan aracı kurum sayısının 73'e indiğini ayrıca, 41 bankanın da gerçekleştirmek istedikleri faaliyetler kapsamında kurulca yetkilendirildiğini ifade etti.

Fedakarlıkları ve katkıları için tüm aracı kuruluşlara teşekkür eden Ertaş, konuşmasını şöyle sürdürdü:

'Sektörde birleşmeleri teşvik için 31 Aralık 2017 tarihine kadar başka bir aracı kurumu devralan aracı kurumlarımıza Yatırımcı Tazmin Merkezine ödeyecekleri yıllık aidat tutarında yüzde 50 indirimli tarife uyguladık. Kurumların repo ve ters repo işlemleri sırasında uyacakları esasları 6 Aralık 2015 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanan tebliğ ile düzenledik. Burada BDDK ile ortak çalışma yaparak bankaların uyacakları esaslar da rekabet eşitsizliği yaratmayacak şekilde aynı gün yürürlüğe konuldu. 2015 yılı sonunda aracı kurumların toplam varlıkları 15,3 milyar lira, öz kaynağı ise 4 milyar lira oldu. Toplam gelirler, özellikle kaldıraçlı işlemlerden elde edilen gelirlerin etkisiyle bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 26 artarak 2 milyar liraya çıktı. 2015 yılında aracı kurumların pay senedi işlemleri önceki yıla göre yüzde 17 artarak 2 trilyon lira olurken, kaldıraçlı işlem hacmi de yüzde 121 artışla 17 trilyon liraya ulaştı. Yabancı yatırımcıların toplam işlemlerdeki payı yüzde 22 olarak gerçekleşti.'

- 'Faiz oranları düşük, kimse halka arzlara itibar etmiyor'

Ertaş, son dönemde sermaye piyasasında oldukça popüler hale gelen, geçen yıl yüzde 121 büyüyen kaldıraçlı alım satım işlemleri ile ilgili ayrı bir parantez açmak istediğini belirterek, 'Bu faaliyetle ilgili sizden beklentimiz vatandaşlarımızı yanıltmayın.' dedi.

Reklamların abartılmadan, tüm riskleri ve fırsatları içerecek şekilde dürüstlük ilkesiyle yapılmasını isteyen Ertaş, 'Kendi ayağınıza kurşun sıkmayın. Aksi takdirde en ağır yaptırımları uygulamaktan kaçınmayacağımızı, bir gece kalkarsınız lisansınızın iptal edildiğini göreceğinizi huzurlarınızda ifade etmek isterim.' şeklinde konuştu.

Ertaş, küresel piyasalarda krizle başlayan halka açılmalardaki azalmanın 2016 yılında da devam ettiğini, 2016 yılının ilk çeyreğinin 2009 yılından itibaren yaşanan en zayıf çeyrek olduğunu dile getirdi.

Neredeyse dünyada halka arzların sıfıra indiğini vurgulayan Ertaş, 'Faiz oranları düşük, kimse halka arzlara itibar etmiyor. Ama Fed'in faiz artırımları ile birlikte, yılın ikinci yarısından itibaren halka arzlar önemli bir finansman kaynağı haline gelecek.' ifadelerini kullandı.

Ertaş, Türkiye'nin de bu küresel konjonktürden etkilendiğine, ancak halka arzlarla ilgili yaptıkları yeni düzenlemelerle bu sene orta ve büyük ölçekteki şirketlerin halka açıldığının görüleceğine işaret ederek, şunları kaydetti:

'Tahvilde ilk iflas riskini yaşadık. Yaşanan deneyimden yola çıkarak yakın bir tarihte ilave tedbirleri hayata geçireceğiz. Bu konuda TSPB'den de bir rapor aldık. Kendilerine teşekkür ediyorum ama iflas ertelemelerle ilgili önerilerini hayata geçirmemiz mümkün değil. Faiz oranını daha aşağılara düşürmek için tahvillere likidite sağlama konusunda yeni çalışmalar yapmamız gerekiyor. Hem birlik hem de borsadan bu konuda bir çalışma istedik ama her iki kurumdan da henüz bir çalışma gelmedi. Bekliyoruz...'

- 'Mevduat faizleri ile yarışacak ürünleri yatırımcılarımıza sunamadık'

Ertaş, mevduatın sektörün problemi olduğunu belirterek, 'Mevduat faizleri ile yarışacak, sürdürülebilir, istikrarlı ürünleri yatırımcılarımıza sunamadık.' dedi.

'Bir sermaye piyasası düşünün ki bankacılık mevduatı faizleri ile baş edemiyoruz.' diyen Ertaş, konuyla ilgili şunları söyledi:

'Biz rakip değiliz. Portföyü genişleten, şirketlere alternatif finansman kaynağı sunan, yatırımcılara farklı enstrümanlar sunan, mevduat faiziyle yarışacak ürünleri hayata geçiremezsek, sermaye piyasalarındaki büyümenin de sınırlı olacağına herkesin hazır olması lazım. Ne yapmak gerekli? Bu salondaki heyet buna çözüm bulmak zorunda. Regülasyonsa regülasyon... Sektörün buna kafa yorması lazım.'

Ertaş, sektörün inovatif ürünler konusunda yetersiz olduğunu işaret ederek, sektörün sadece SPK'nın ortaya çıkardığı perspektifte değil, bunun da ötesine geçen, kurulu da önüne katıp koşturan bir bakış açısına sahip olması gerektiğine inandıklarını kaydetti.

Sektörün öz kaynağının 4 milyar lira olduğunu anımsatan Ertaş, her aracı kurum yüzde 5'i bir kenara koysa bunun 200 milyon lira yapacağını dile getirdi.

Ertaş, olağan kuruldaki katılımcılara, 'Yatırımcılara fırsatlar sunacak, büyüme potansiyeli olan, Türkiye'nin gelişmesine, büyümesine katkı sunacak şirketleri bulup yatırımcılarla tanıştırmak bu salondaki heyetin görevi.' şeklinde konuştu.

Aracı kurumların daha başarılı olmalarını istediklerini vurgulayan Ertaş, sözlerine şöyle devam etti:

'Ancak istikrarlı bir başarı hikayesini henüz yakalayamadığımızı açıkça ifade etmek istiyorum. Bizim başarı hikayesini oluşturmamız, bunu da 80 milyona anlatmamız gerektiğini düşünüyorum. Sermaye piyasalarının algısının maalesef geçmiş dönemden gelen izlerle halen bir problem yaşadığını hepimiz biliyoruz. Ama bunu daha çok çalışarak, daha çok yatırımcımızı memnun ederek, daha çok şirketimize finansman kaynağı sağlayarak düzeltebileceğimize inanıyorum. Ama bu başarı hikayesini sizler oluşturacaksınız.'

- 'Yastık altı altın gerçekten Türkiye'ye yakışmıyor'

Ertaş, mazeretin olmadığını belirterek, 'Bundan sonra bizi her türlü regülasyon konusunda destekleyen bir hükümetimiz var.' dedi.

Bütün kamu kurumlarının sektörün emrinde olduğunu vurgulayan Ertaş, '24 saat... Ne isterseniz önünüzdeyiz. Ama lütfen bundan sonra biraz daha başarı hikayeleri ile vatandaşlarımızın önüne çıkalım diye düşünüyorum.' ifadelerini kullandı.

Ertaş, tasarruf konusu ile ilgili ise şunları kaydetti:

'Yastık altı altın, döviz gibi tasarrufları mali sisteme çekmemiz lazım. Artık kimsenin cüzdanında dolar taşıması, yastık altı altın gibi şeyler gerçekten Türkiye'ye yakışmıyor. Ancak sizlerin anlatmasıyla, bilgilendirmesiyle, sağlayacağı performansla oradan ciddi bir kaynağın mali sisteme geleceğine inanıyoruz. Şirketlerimizi sermaye piyasası enstrümanlarını kullanma konusunda bilgilendirmek, ikna etmek, yine bu salonun görevi. İstanbul'u bir finans merkezi yapmak, yerli ve küresel yatırımcılara iyi ev sahipliği yapmak, yine bizlerin görevi.

Türkiye mega projeleri ile gündemde. Bunun sadece bankacılık kaynakları ile finanse edilemeyeceğini, artık sermaye piyasalarının da sukukla, tahville ve bono gibi ile her türlü enstrümanla mega projelerin finansmanında yer alması gerektiği dönemin içindeyiz. Lütfen, bu konuda sizlere de büyük görevler düştüğünün farkında olun.'

- 'Forex yüksek riskli bir işlem'

Ertaş, toplantının ardından AA muhabirinin sorularını yanıtladı.

Ertaş, forex işleminin yüksek riskli bir işlem olduğunu belirterek, yatırımcıların tam ve doğru olarak bilgilendirilmesi gerektiği uyarısında bulundu.

Reklamlara ocak ayında kısıtlama getirdiklerini anımsatan Ertaş, 'Reklamları abartan, bizim koyduğumuz sınırın dışına çıkanlara burada ne söylediysek o... Vatandaşların da şikayeti var. Vatandaşlar da forex işlemi yaparken bunun yüksek riskli bir işlem olduğunun farkında olması lazım. Parasının tamamını kaybedebileceğinin farkında olması lazım. Aracı kurumlarımızın, bizim kurallarını koyduğumuz çerçevede reklam, ilan ve duyuru yapması lazım.' diye konuştu.

Ertaş, reklamların hazırlanışının eskiye göre daha disiplinli olduğuna işaret ederek, 'Getiri tarafını açıklayıp, risk tarafını açıklamazsanız bu eksik kalıyor. Hem riskini hem de getirisini anlatın. Sahaya çıkmak isteyen varsa buyursun gelsin. Son durumu biraz gözlemleyeceğiz, eğer geldiğimiz noktaları yeterli bulmazsak daha ileri adımlar atarız.' bilgisini verdi.

Türk şirketlerinin artık SPK'nın verdiği izinle Avrupa'da hisse satabileceğini aktaran Ertaş, 'AB'ye üye ülkelerin bağlı olduğu Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi'ne (European Securities and Markets Authority-ESMA) müracaat ettik. İncelediler ve kabul ettiler. 'SPK'dan izin alan bir şirket AB'ye üye ülkelerde hisse satabilir' dediler.' ifadelerini kullandı.