Tütün Ekonomisi Ve Tütün Ürünlerindeki Vergilendirme Raporu

Dünya Sağlık Örgütü Baş Ekonomisti ve Tütünle Mücadele Genel Müdürlüğü Ekonomi Koordinatörü Ayda Yürekli, 13-15 yaş grubunda sigara kullanma oranının yüzde 9 olduğunu belirterek, "Bu büyük bir felaketin ışığıdır" dedi.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından hazırlanan "Türkiye'de Tütün Ekonomisi ve Tütün Ürünlerinin Vergilendirilmesi Raporu" Sheraton Otel'de düzenlenen toplantıyla açıklandı. Toplantıya TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Cevdet Erdöl, Dünya Sağlık Örgütü Baş Ekonomisti ve Tütünle Mücadele Genel Müdürlüğü Ekonomi Koordinatörü Ayda Yürekli, Sağlık Bakanlığı, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu yetkilileri katıldı.
Yürekli, tütün vergilendirme sisteminde Türkiye'nin bugün iyi çalışmalar yaptığını belirterek, diğer ülkelerin Maliye Bakanlığı'nın tütün vergilendirme sistemini öğrenmek istediklerini söyledi. Sigara kullanım oranına değinen Yürekli, TÜİK verilerine göre kadın ve erkek olarak sigara kullanımının yüksek olduğunu, Türkiye'nin Rusya'nın ardından 2. sırada olduğunu belirtti. Türkiye'nin günlük içilen sigaranın miktarında erkeklerde 1., kadınlarda ise 2. sırada bulunduğunu söyleyen Yürekli, "Bu kadar
bilinçli bir toplumun böylesine kendisini zehirlemesinin nedeni hakkında daha iyi bir cevap verebilirsiniz. Buna rağmen, toplumun yüzde 30'undan daha azı sigarayı bırakmayı düşünmektedir" ifadelerini kullandı.
Yürekli, 13-15 yaş grubundaki genç nüfusun yüzde 9'unun sigara kullandığını söyleyerek, "bunun büyük bir felaketin ışığı" olduğunu kaydetti. 1980-2008 yılları arasında sigara kullanım miktarının arttığını belirten Yürekli, buna bağlı ölümlerin, prematüre ölümlerin, sağlık harcamalarının da arttığına dikkat çekti. Yürekli, "2003 yılında Maliye Bakanlığı'nın yapmış olduğu araştırmaya göre yaklaşık 55 bin kişi tütünden dolayı hayatını kaybetmiştir. Gelişmekte olan ülkelerin böylesine verimli çağında iş
gücünü kaybetmemiz bizim için büyük bir felaket olur" şeklinde konuştu.

"TÜTÜNÜN BU KADAR VAHİM OLDUĞU ÜLKE GÖRMEDİM"
Dünya Sağlık Örgütü çalışmasında Türkiye'de sigara kullanımı devam ederse, 2050 yılında 127 bin kişinin öleceğini tahmin ettiklerini belirten Yürekli, "Tütünün bu kadar vahim olduğu ülke görmedim. Göstereceğimiz hassasiyet çok önemli" ifadelerini kullandı.
Tütün kullanımının azaltılmasında vergilerin arttırılmasının önemini dile getiren Dünya Sağlık Örgütü Baş Ekonomisti Yürekli, "Türkiye çok önemli kararlar aldı, tam bir liderlik gösterdi. Sadece bölgemiz için değil gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için geçerli oldu. Tüketicinin aydınlatılması ve bilinçlendirilmesi, reklamların yasaklanması ve sigarasız ortam politikaları bunlar içinde sayılabilir. Sigarayı bırakmak isteyenler için yardım edilmesi çok sevindirici bir durum" dedi.
Sigaraya olan talebin 2002 yılından sonra azaldığını ve bunu sigara fiyatlarındaki artışa bağlayan Yürekli, Türkiye'de Ocak 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe giren vergi artışı yapıldığını ve maktu verginin 2.65 TL ve oransal verginin yüzde 63'e çıkarıldığını belirtti. Yürekli, "Türkiye şu anda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) en yüksek 14. ülkesidir. Bunlar sevindirici gelişmelerdir. Ayrıca, ülkemiz ciddi anlamda vergi gelirine sahip olmuştur. 2010 yılında beklenen vergileri alacaklardır, şu banda 15 milyar
TL'nin üzerine çıkmıştır" diye konuştu.

"EĞER BU ARTIŞLAR YAPILIRSA, 1 MİLYON KİŞİ SİGARAYI BIRAKACAKTIR"
Türkiye'nin gelişmiş ülke seviyelerini yakalayamadığını belirten Yürekli, kanun değişikliği yapılmadan maktu verginin 3.10 TL, oransal verginin ise yüzde 65'e çıkarılabileceğini söyledi. Yürekli, "Bu rakamlar uygulanırsa, fiyatlarda yüzde 48'lik artış beklemekteyiz. Vergi gelirlerinde ise yüzde 32 artış bekliyoruz. Toplum sağlığına ektisi, sigarayı içen sayısında azalma, 590 bin kişinin sigarayı bırakacağını düşünüyoruz. Eğer bu artışlar yapılırsa, 1 milyon kişi sigarayı bırakacaktır. Toplum sağlığı
açısından pozitif gelişmelere neden olacaktır" dedi.
TBMM Sağlık Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Erdöl ise, insanları daha mutlu etmek için çalıştıklarını belirterek, mücadelenin iyi ve kötüyü isteyenlerin mücadelesi olarak devam ettiğini söyledi. Erdöl, "Hukuk olarak yapılması gerekenlerin olduğuna inanıyorum. Belediye encümenlerinin yetkilerini yeterince kullanmadıklarını biliyoruz. Yetkiyi Belediye encümenlerinden alıp, Muallim Mülki Amirlere vermek daha doğru geliyor. Bunun için kanun değişikliği gerekiyor. Kapalı alan tanımının yeniden yapılması
gerekiyor. Sağlık Bakanlığı'nın cesur adım atarak bu tanımı değiştirdiğini düşünüyorum" şeklinde konuştu.
Sağlık Bakanlığı Temel Sağılık Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Hasan Irmak da, kanunun uygulanması için azami gayret gösterilmesi gerektiğini bildirerek, halk sağlığını koruma adına yapılmış en önemli işlerden birisi kapalı alanlarda yasaklanması uygulaması olduğunu ifade etti. Sigara bıraktırma ilaçlarını sigara bıraktırma ünitelerine risk grubu hastalara yönelik çalışmalar başlatıldığını belirten Irmak, tamamen ücretsiz 171 sigarayı bırakma hattı oluşturduklarını söyledi. Irmak ilk ay başvuru
sayısının 195 bine ulaştığını söyledi.

"HER YIL 150 BİN KİŞİDE SİGARAYA BAĞLI NEDENLERDEN KANSER ORTAYA ÇIKIYOR"
Sağlık Bakanlığı Kanser Savaş Dairesi Başkanı Murat Tuncer ise, akciğer kanseri oranının yüksek olduğunu belirterek, bunun kabul edilemez olduğunu söyledi. Tuncer her yıl 150 bin kişide sigaraya bağlı nedenlerden kanser ortaya çıktığını ve bunun 90 bininin yaşamını yitirdiğini ifade etti. Kanser hastalarına 2,3 milyar Euro harcandığını söyleyen Tuncer, bunun 2030 yılında 10 milyar Euro'ya çıkacağını belirtti. Tuncer, Türkiye'de ilaçta ucuzluk politikasını uyguladığını belirterek, Avrupa'nın sigara
fiyatının en yüksek olmasını önerdi.
Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi (SSUK) Başkanı Elif Dağlı da herhangi bir önlem alınmazsa genç ve çocuk olan 6,5 milyon kişinin 2050'de sigara bağımlısı olacağını ve bunlardan 2,5 milyonunun erken yaşta hayatını kaybedeceğini söyledi. Dağlı, sigara bağımlılığının önlenmesinde en etkili yöntemin fiyat olmasına karşın sigara endüstrisinin baskısıyla bu mekanizmanın yeterince uygulanamadığını vurguladı.
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Tütün Kontrolü Dairesi Başkanı Fatih Özışık ise, sigarillo vergi oranının yüzde 30 olduğunu ifade ederek, torba yasada vergilendirme farkının giderilmesine yönelik bir hüküm bulunduğunu kaydetti.