Uluslararasi Parlamenterler, Diplomaside Parlamentonun Önemini Konustu

Antalya Diplomasi Forumunda (ADF) bir araya gelen uluslararasi siyasetçiler, parlamentolarin devletler arasi iliskilerde oynadigi role dair degerlendirmelerde bulundu.

Anadolu Ajansinin "Global Iletisim Ortagi" oldugu forum kapsaminda düzenlenen ve Türk dis politikasi uzmani Yusuf Erim'in yönettigi "Parlamenter Diplomasi: Parlamenter Diplomasinin Artan Önemi" konulu yuvarlak masa toplantisina Türkiye, Hollanda, Almanya, Isviçre, Ukrayna ve Kosova gibi ülkelerden parlamenterler konusmaci olarak katildi.

Eski Hollanda Senatosu Baskani Rene Van Der Linden, bugünün dünyasinda diplomasinin çok boyutlu olduguna dikkati çekti.

Der Linden, "Kültürlerarasi hosgörü için demokrasiye ihtiyaç vardir. Bunu saglamak için parlamentolar olarak uluslararasi anlamda güçlerimizi birlestirmeliyiz." dedi.

AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu (KPK) Es Baskani Sergey Lagodinsky ise demokrasinin çogulcu bir kavram olduguna dikkati çekerek "Parlamentolar arasi diplomasi bu alanda hizmet edebilir. Antalya Diplomasi Forumunun da parlamenterler arasi ikili iliskileri gelistirme adina güzel bir platform olduguna inaniyorum." seklinde konustu.

- Balkanlarda Türk kökenli milletvekillerinin parlamenter diplomasiye etkisi

Kosova Bölgesel Kalkinma Bakani Fikrim Damka, parlamenter diplomasinin Balkanlarda özellikle Kosova ile Sirbistan arasinda diyalog ve diplomasi saglanmasi açisindan önem tasidigina vurgu yaparak "Balkanlardaki meselelerde Türkiye parlamentosunun etkisi önemli. Parlamenter diplomasi açisindan Balkanlardaki Türk kökenli milletvekillerinin görev yapmasi çok önem arz etmektedir." ifadelerini kullandi.

Balkan devletlerindeki Türk kökenli milletvekillerinin, bu ülkelerle Türkiye arasinda köprü olusturdugunu kaydeden Damka, "Türkiye ile Balkan ülkeleri parlamentolari arasi dostluk gruplarinin faaliyetlerini yogunlastirmamiz gerekmektedir." dedi.

Karadeniz Ekonomik Isbirligi Genel Sekreteri Asaf Hajiyev ise Karadeniz'in, Asya ile Avrupa arasinda köprü görevi üstlenen önemli bir bölge oldugunu vurguladi.

Hajiyev, "Bölgede farkli kültürler bir arada yasamaktadir. Dolayisiyla parlamenterler olarak bölgede baris ve istikrara yönelik çagrilarimiz, dünyadaki barisin da anahtari vazifesi görecektir." diye konustu.

Avrupa Parlamentosu (AP) eski üyesi Elmar Brok da ADF'de parlamenter demokrasi ve parlamentolar arasi iliskilerin konusulmasinin önemine isaret ederek "Parlamento, gerçekten barisi insa edebilirse basarilidir. Hükümetler ve parlamentolar arasi olusumlar bunu insa etmelidir. Bunun ise yarayacagini biliyoruz." degerlendirmesinde bulundu.

Avrupa Güvenlik ve Isbirligi Teskilati Parlamenter Asamblesi Isviçre Heyeti Baskani Filippo Lombardi, parlamenterlerin diplomatlara kiyasla yurt disi faaliyetleri ve uluslararasi görüsmelerinin çok fazla ciddiye alinmadigini belirterek parlamenter diplomaside bu sorunun çözülmesi gerektigini söyledi.

Lombardi, dünya çapinda parlamenterlerin haklarinin korunmasi ve sesinin duyulmasi için kurulan Parlamentolararasi Birlik olusumunun bu fonksiyonunu yerine getiremedigini ve son derece hayal kirikligina ugratici bir birlik oldugunu savundu.

- Parlamentolar arasi ortamlarda dijitallesmeyi artirmaliyiz

Ukrayna Parlamentosu Milletvekili Rustem Umerov ise dijital diplomasi çaginda olduklarini ve bu olanaklarin hayata geçirilmesi gerektigini kaydetti.

Kovid-19 salgini kapsaminda çevrim içi toplantilarin artik çok önemli hale geldigini söyleyen Umerov, "Parlamenterler, bulunduklari toplumlari temsil ediyor. Parlamentolar bir kriz sirasinda ilk eyleme geçen kurumlardir. Hükumetin her seyi hemen uygulamasini biz saglariz. Bu noktada, iç politikada parlamentonun etkinligine iliskin insanlarin farkindaligini saglamak önemli. Bunun yani sira parlamentolar arasi ortamlarda dijitallesmeyi artirmamiz gerekiyor. Burada aslinda birçok firsatimiz var. Örnegin Ukrayna bir Kirim Platformu girisimini olusturdu. Bu hem Rus isgaliyle mücadelede hem de dezenformasyonla savasmak konusunda büyük firsatlar sunuyor." degerlendirmesinde bulundu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Disisleri Komisyonu Baskani Ahmet Akif Çagatay Kiliç da parlamenterlerin uluslararasi temaslarinin diplomatlar kadar önemsenmemesinden sikayetçi oldugunu dile getirdi.

Parlamenterler arasi görüsmelerde kisiler hakkinda dogru bilgiye ulasmanin önemine vurgu yapan Kiliç, "Yanlis bilgiler üzerine siyasi çalismalar kurarsak sonuçlar kötü olabilir. Parlamenter diplomasi için bilgi kaynaklarinin daha temiz ve net olmasi için çalismamiz gerekmektedir." ifadelerini kullandi.

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubu Baskani ve NATO Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Üyesi, AK Parti Denizli Milletvekili Ahmet Yildiz da parlamenter diplomasinin sadece dis politikada degil iç politikada da etkilerinin oldugunu kaydetti.

Parlamentolararasi Birlik (PAB) Türk Grubu Baskani ve AK Parti Istanbul Milletvekili Ravza Kavakci Kan, TBMM'nin PAB'da dokuz üyeyle temsil edildigini dile getirdi.

Kan, "Parlamenter diplomasi tabii ki çok önemli. Koronavirüs pandemisi, ne kadar birbirimize bagli oldugumuzu kanitladi. Her bir insan iyi olana kadar hiçbirimizin iyi olamayacagini bize gösterdi. Bu nedenle, birbirimize dikkat etmemiz gerekiyor. Uluslararasi toplum ve parlamentolararasi birlik olarak birbirimizi dinlememiz ve anlamamiz gerekiyor." açiklamalarinda bulundu.

NATO Parlamenter Asamblesi Türk Grubu Baskani Osman Askin Bak ise parlamenter diplomasinin gücüne inandigini ve parlamenterler arasi toplantilarin önemli oldugunu vurguladi.

Bak, konusmasinda NATO Parlamenter Asamblesinin faaliyetleri ve parlamenter diplomaside oynadigi etkin role degindi.

- Asya Parlamentolari insani açidan dünyanin diger bölgelerinden daha önde

Asya Parlamenter Asamblesi (APA) Türk Grubu Baskani Asuman Erdogan ise APA'nin önemini ve parlamentolar arasi iliskilerdeki önemini anlatti.

Erdogan, APA'da ayrimcilik ve Islamofobi ile alakali sorunlar olmadigini vurgulayarak "Asya Parlamentolari insani açidan dünyanin diger bölgelerinden daha öndedir." seklinde konustu.

Filistin meselesinin de APA'da her zaman konusuldugunu aktaran Erdogan, Asya'nin önemli gündemlerinden iklim degisikligine iliskin de APA bünyesinde yapici çözüm önerileri ürettiklerini belirtti.

Karadeniz Ekonomik Isbirligi Parlamenter Asamblesi (KEIPA) Türk Grubu Baskani, Ak Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, parlamenter diplomasinin ikili iliskiler ve çesitli platformlardaki çalismalar sayesinde daha etkili oldugunu söyledi.

Gelecek hafta KEIPA’ya Kuzey Makedonya'nin dahil olacagini duyuran Öztürk, böylece kurulusun 13 ülke ve 81 milletvekili ile büyük bir güce sahip olacagini vurguladi.