UNESCO'nun Harem-İ İbrahim'i Koruma Altına Alması

LÜBABE ZUKAN - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Miras Listesi'ne alınan Batı Şeria'ya bağlı El-Halil kentindeki Harem-i İbrahim ve Eski Şehir bölgesinin, kadim mekanları ve eşsiz mimarisiyle bu payeyi çoktan hak ettiği belirtiliyor.

El-Halil Belediyesi Planlama ve Çalışma Dairesi Başkanı Ala Şahin, Harem-i Şerif ve Eski Şehir'in UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesini sağlayan özelliklerini AA muhabirine anlattı.

El-Halil'in komitenin kriterlerini fazlasıyla karşıladığını belirten Şahin, 'Bir bölgenin Dünya Miras Listesi'ne alınması için UNESCO'nun şart koştuğu altı kriterden birini karşılaması yeterli. El-Halil kentindeki Harem-i İbrahim ve Eski Şehir bölgesi ise bu kriterlerden üçüne sahip.' dedi.

Bunların başında mimari özelliklerin geldiğine işaret eden Şahin, 'Bu kriter için Harem-i İbrahim'in 2 bin yılı aşan ömrü ve eşsiz yapısının yanı sıra Eski Şehir'deki ekonomik ve sosyal durumu yansıtan avluların kendine özgü mimari tarzı baz alındı.' bilgisini verdi.

- Avluların sosyal yapıya etkisi

El-Halil'in, Irak, Hicaz ve Mağrib bölgeleri gibi farklı kültürlere ev sahipliği yaptığına ve bunun kentteki yapıların mimarisine de yansıdığına dikkati çeken Şahin, 'Ailede bir çocuğun yeni bir odaya ihtiyacı olduğunda bu, komşu evin çatısının üzerine inşa edilirdi. Bu durum binanın yapısını kompleks bir hale getirirdi. Öyle ki, alt ve üst katta yaşayanlar farklı ailelerden oluşuyor ve aralarında garip bir geçiş sistemi ortaya çıkıyordu.' diye konuştu.

Şahin, bu evleri birbirine bağlayan her avlunun bir aileyi temsil ettiğini, mahallelerin de bu avlulardan oluştuğunu dile getirerek, 'Bu mimari yapı, mahalle sakinlerinin ilişkilerine de olumlu yansıyor, kente toplumsal bir kombinasyon ve özellik katıyor.' ifadesini kullandı.

- Mahalleler arası koridorlar

Eski Şehir'de tek bir ana cadde bulunduğunu belirten Şahin, sadece burada yaşayanların bildiği koridor vazifesi gören kapılardan mahalleler arası geçişler yapıldığını, bunun da kentin mimarisine eşsiz bir değer kattığını dile getirdi. Şahin, Osmanlı döneminde Memlukluların tarzıyla imar edilen Eski Şehir'deki yapıların 300 ila 400 senelik olduğunu aktardı.

Filistinli yetkili, kentin taşıdığı ikinci kriterin 'Harem-i İbrahim'in dini açıdan önemi, örf, adet ve bölge halkının değerlerine etkisi' olduğunu belirterek, 'Harem-i İbrahim'in kente kattığı maneviyatının yanı sıra dünyanın dört bir yanından gelen öğrencilerin oluşturduğu ilim halkaları da ayrı bir atmosfer oluşturuyor.' dedi.

Üçüncü kriterin ise 'bölgede küresel öneme sahip yapıların bulunması' olduğunu vurgulayan Şahin, yaklaşık 2 bin yıllık tarihiyle Harem-i İbrahim'in tek başına bu kriteri haiz olduğuna dikkati çekti.

- UNESCO kararının muhtemel katkıları

El-Halil Belediyesi Planlama ve Çalışma Dairesi Başkanı Ala Şahin, Harem-i İbrahim ve Eski Şehir'in Dünya Miras listesi'ne alınmasını şöyle değerlendirdi:

'UNESCO'nun kararı, Filistin'in kimliğini ispat eden diplomatik bir başarı, El-Halil ve Eski Şehir'deki politik durumun değişmesi için yürütülen diplomatik harekete destek olabilir. Ayrıca bu karar, İsrail'in Eski Şehir'deki ihlallerine ışık tutmak için bir fırsat. Bölgedeki 500 dükkan İsrail'in askeri kararıyla kapatılmış, kontrol noktalarından yapılan geçişlere yüzden fazla engel çıkarılmış durumda. Bu bağlamda İsrail'in agresifliği ve uygulamaları uluslararası düzeyde gündeme getirilebilir.'

Kararın kentin ekonomisine de önemli katkıları olacağını öngören Şahin, 'El-Halil dünyanın seyahat listelerinde yer alıyor. Bu, kentin tanıtılması, dünyanın dört bir yanından turist çekmesi ve yatırım için bir fırsat olması açısından önemli.' ifadesini kullandı.

ABD ve İsrail'in söz konusu karara muhalif yaklaşımının beklenen bir gelişme olduğunu dile getiren Şahin, her şeye rağmen dünyanın Filistinlilerin yanında yer aldığını vurguladı.

UNESCO Dünya Miras Komitesi'nin Polonya'nın Krakov şehrinde 7 Temmuz'da toplanan 41. Genel Kurulu'nda, işgal altındaki Batı Şeria'nın El-Halil kentinde bulunan Harem-i İbrahim ve Eski Şehir bölgesinin 'Filistin'e ait tehlike altındaki dünya mirası' olarak Dünya Miras Listesi'ne eklenmesine karar verilmişti.

İsrail ise kararın ardından UNESCO ile iş birliğini durdurmuş ve teşkilata yapılan mali yardımdan 1 milyon dolar kesintiye gidildiğini duyurmuştu.