UNFPA Açiklamasi 'Dünya Genelinde Yilda 121 Milyon Istenmeyen Gebelik Gerçeklesiyor'

UNFPA’nin bugün yayimladigi 2022 Dünya Nüfus Raporu’na göre dünyada her yil gebeliklerin neredeyse yarisini olusturan tahminen 121 milyona yakin istenmeyen gebelik yasaniyor. “Görünmeyeni Görmek: Ihmal Edilen Istenmeyen Gebelikler Krizinde Yeni Adimlar Atma Zamani” baslikli raporda, “Her yil gerçeklesen tüm gebeliklerin neredeyse yarisi istenmeyen gebelikler. 2015 ve 2019 yillari arasinda dünya genelinde her yil yaklasik 121 milyon istenmeyen gebelik meydana geldi. Dünya genelinde gebe kalmak istemeyen yaklasik 257 milyon kadin, güvenli ve modern gebelik önleyici yöntem kullanmiyor. 47 ülkede üreme çaginda olan kadinlarin yaklasik yüzde 40’i gebe kalmamak için herhangi bir gebelik önleyici yöntem kullanmiyor. Aile içi siddete maruz kalan kadinlarda ise gebelik önleyici yöntem kullanimi yüzde 53 daha düsük. Tüm kadinlarin yaklasik dörtte biri ise cinsel iliskiye hayir diyemiyor” denildi.

“Güvenli olmayan kürtajlar, anne ölümlerinin yüzde 5 ila 13’ünün nedeni”

Raporda istenmeyen gebeliklerin ciddi saglik sorunlari ortaya çikarttigina dikkat çekilerek, “Istenmeyen gebeliklerin yüzde 60’indan fazlasi ve tüm gebeliklerin neredeyse yüzde 30’u kürtajla sonuçlaniyor. Dünya genelinde yapilan tüm kürtajlarin yüzde 45’i güvenli degil. Güvenli olmayan kürtajlar, tüm dünyada anne ölümlerinin en temel nedenlerinden biri ve tüm anne ölümlerinin yüzde 5 ila 13’ünün nedeni. Ayrica yilda yaklasik 7 milyon kadinin da hastaneye yatirilmasina neden oluyor. Gelismekte olan ülkelerde güvenli olmayan kürtajlar, yalnizca tedavi maliyetleri nedeniyle yilda yaklasik 553 milyon dolara mal oluyor” ifadelerine yer verildi.

Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü’nün 2018 Türkiye Nüfus ve Saglik Arastirmasi’na göre de Türkiye’deki 15-49 yas araligindaki kadinlarin neredeyse yarisi üreme sagligi, gebelik önleyici yöntem ve cinsel iliski konusunda kendi kararlarini veremiyor. Türkiye’deki üreme çagindaki evli kadinlarin karsilanmamis aile planlamasina dikkat çeken raporda su ifadeler yer aldi:

“2013-2018 yillari arasinda yaklasik iki kat artti ve yüzde 12’ye ulasti. Buna göre 1.33 milyondan fazla evli kadinin karsilanmamis aile planlamasi ihtiyaci bulunuyor. Bu kadinlarin büyük çogunlugu 30 yasin üstünde, en az 3 çocugu var, kirsal bölgelerde yasiyorlar ve ekonomik olarak dezavantajli durumdalar. Yine ayni arastirmaya göre Türkiye’de yasayan Suriyeli mülteciler arasindaki karsilanmamis aile planlamasi ihtiyaci ise yaklasik iki kat daha fazla ve yüzde 21 oraninda.”

Istenmeyen gebeliklerin temel nedenleri ise raporda söyle siralandi:

“Cinsel saglik ve üreme sagligi bilgi ve hizmetlerine erisimdeki kisitlar. Kadinlarin kosullarina ve tercihlerine uygun aile planlamasi seçeneklerinin bulunmamasi. Kendi dogurganliklarini ve bedenlerini kontrol eden kadinlari çevreleyen zararli sosyal normlar ve olumsuz damgalama. Cinsel siddet ve dogurmaya zorlama. Saglik hizmetlerindeki yargilayici tutumlar veya dislama. Yoksulluk ve duragan ekonomik kalkinma. Toplumsal cinsiyet esitsizligi.”

“Bu rapor bir uyandirma çagrisidir”

UNFPA Yönetici Direktörü Dr. Natalia Kanem, “Bu rapor bir uyandirma çagrisidir. Sasirtici düzeydeki istenmeyen gebelik sayisi, kadinlarin ve kiz çocuklarinin temel insan haklarinin korunmasinda küresel bir basarisizligi göstermektedir. Toplumlar, bu en temel karari verme iradesini dogrudan kadinlara ve kiz çocuklarina vererek anneligin kaçinilmaz bir durum degil, bir seçim olmasini saglayabilir” dedi.

Raporda karar vericilere toplumsal cinsiyet esitliginin saglanmasi, kadinlari ve kiz çocuklarinin güçlendirilmesi ve gençlerin cinsel saglik ve ergen sagligi konularinda egitilmesi için gerekli adimlari atilmasi çagrisinda bulunuldu. Ayrica saglik sistemlerinin gelistirilerek gebelik önleyici yöntemlerin erisilebilirligini, kabul edilebilirligini, kalitesini ve çesitliligini artirip, kaliteli ve herkes için erisilebilir cinsel saglik ve üreme sagligi haklarina ve hizmetlerine öncelik verilmesi gerektigi belirtildi.