Üniversiteliler Su Tasarrufunda Sınıfta Kaldı

AYŞENUR SAĞLAM - Türkiye'de, su tasarrufunda ilköğretim mezunları üniversite mezunlarına kıyasla daha duyarlı hareket ediyor. Su israfını azaltacak önlemlerin başında "çamaşır ve bulaşık makinelerini uygun programlarda çalıştırmak, musluğu gereksiz yere açık bırakmamak" gibi yöntemler gelse de her 4 kişiden biri bu unsurları dikkate almıyor.

AA muhabirinin, Ticaret Bakanlığının 2018 yılı Türkiye İsraf Raporu'ndan yaptığı derlemeye göre, Türkiye, üç tarafı sularla çevrili bir ülke olmakla birlikte, tatlı su varlığı açısından zengin bir ülke sayılmıyor.

Türkiye genelinde yaklaşık 643 milimetre olan yıllık ortalama yağış miktarı dünya ortalaması olan 800 milimetrenin altında bulunuyor. Türkiye'nin toplam yenilenebilir su potansiyeli brüt 234 kilometreküp, tüketilebilir yer üstü ve yer altı su potansiyeli ise yılda ortalama 112 kilometreküp seviyesinde bulunuyor.

Bir ülkenin su zengini olabilmesi için kişi başına yıllık 8 bin metreküpün üzerinde suya sahip olması gerektiğine işaret edilen rapora göre, Türkiye su azlığı yaşayan ülkeler arasında yer alıyor.

Ülkede yıllık kişi başı su miktarı yaklaşık bin 500 metreküp seviyelerinde seyrediyor. 2030 yılında nüfusun 100 milyon olacağı dikkate alındığında, kişi başı yıllık su tüketim miktarının bin 120 metreküpe düşeceği tahmin ediliyor.

Türkiye'nin 2023 yılına kadar kullanılabilir toplam su potansiyelinin tümünü kullanacağı düşünüldüğünde, tasarruf tedbirlerinin alınması kaçınılmaz görünüyor.

Bununla birlikte gelecek 25 yılda ihtiyaç duyulacak su miktarının bugünkü su tüketiminin 3 katını bulması öngörülüyor.

- Su tasarrufunda kadınlar erkeklerden duyarlı

Su israfını azaltmak ve daha az para harcamak için bireylerin gerçekleştirdikleri davranışlar incelendiğinde, en fazla "çamaşırları çamaşır makinesinde yıkamaya (yüzde 83), çamaşır makinesini gerektiği durumda kısa programda çalıştırmaya (yüzde 74,8), bulaşıkları bulaşık makinesinde yıkamaya (yüzde 74,4), banyo yaparken, diş fırçalarken ve tıraş olurken su kullanılmadığı zaman musluğu kapatmaya (yüzde 70,2), bulaşık makinesini tam kapasite dolmadan çalıştırmamaya (yüzde 70,2)" özen gösterildiği belirlendi.

Belirtilen önlemlere 4 katılımcıdan birinin dikkat etmediği, kadınların erkeklere göre su tasarrufuna daha çok önem verdikleri ortaya çıktı. Su tasarrufuna ilişkin davranışları gerçekleştirenlerin en düşük oranda olduğu öğrenim düzeyinin üniversite ve lisansüstü olması dikkati çekti.

Ayrıca, 2017 İsraf Raporu'nda elde edilen sonuçlarla kıyaslandığında, su tasarrufu konusunda ilköğretim ve lise mezunlarının üniversite mezunlarına göre daha duyarlı oldukları sonucuna ulaşıldı.

Konutlarda kullanılan su miktarının, tüketici alışkanlıkları ve yaşanılan ortama bağlı değişmekle birlikte, evlerde kullanılan suyun yüzde 40'ının kişisel temizlik için duş, banyo ve lavabolarda, yüzde 13'ünün çamaşır yıkanmasında, yüzde 25'inin tuvalet rezervuarlarında, yüzde 5'inin temizlikte, yüzde 12'sinin mutfak kullanımlarında ve yüzde 5'inin bahçe sulamasında tüketildiği belirlendi.

Bu alanlarda alınacak önlemlerle su kaynağının rasyonel kullanımına ve aile bütçesine önemli katkı sağlanabileceği vurgulanan raporda, evlerin sıhhi tesisatlarında kullanılan ürünlerin su tasarrufu sağlayanlardan seçilmesi durumunda 4 kişilik bir ailede yıllık su tüketiminin yaklaşık yüzde 60 düşürülmesinin mümkün olduğuna işaret edildi.

- Aylık 79,5 lira su faturası ödedik

Bu arada, geçen yıl bireylerin yüzde 51,6'sı "51-100 lira", yüzde 38,9'u "50 liradan az" su faturası ödedi. Aylık ortalama ödenen su faturası 79,5 lira olarak belirlendi. Aylık gelir miktarına göre değerlendirildiğinde ise 50 liranın üstünde aylık su faturası ödeyenlerin çoğunlukla "10 bin lira ve üzeri" gelir düzeyine sahip olduğu kayıtlara geçti.

Öğrenim düzeyi arttıkça "151 lira ve üzerinde" su faturası ödeyenlerin oranının da yükseldiği görüldü. Araştırma sonuçları daha kalabalık hanelerin ve yüksek gelir grubundakilerin su tüketimine harcadıkları paranın daha yüksek olduğunu ortaya koydu.