Kültürel varlik yönünden zengin olan Igdir, barindirdigi tarihi yapilari ile de tarihe isik tutuyor. Sehrin birçok yerinde bulunan fakat Il Kültür Müdürlügü tarafindan korunmayan ve restorasyona alinmayan yapilar gün geçtikçe yok olmaya devam ediyor.
Urartular döneminden kaldigi ve Demir Çagi’nin özelligini barindirdigi söylenen Urartu Mezarligi köylüler tarafindan sans eseri bulundu. Köylüler tarafindan tespit edilen boslukta arastirmacilarin çalismasi sonucu alanin Urartulardan kalma bir mezar oldugu tespit edildi. Mezar odasinin ön kisminin toprak kaymasi sonucu büyük ölçüde tahrip oldugu biliniyor. Bu alan daha sonra camii olarak kullanildigi dönemde düzeltilerek genisletildi. Mezarlik içinde üç nis bulunurken, bu nislerden biri mescit olarak kullanildigi dönemde genisletilerek mihrap olarak kullanildi. Mezarligin içinde giris kapilari bulunmayan iki oda yer aliyor. Bu iki odayi birbirinden ayiran bir genislik yer alirken, ileriye dogru genisleyen bir bölme de bulunuyor. Ayrica burasi vatandaslar tarafindan dilek dileme alani olarak da kabul gördü.
Inanisa göre; magara içinde düsen taslari tekrar duvara yapistiriliyor, bir dilek tutuluyor ve eger tas duvara yapisirsa dilek kabul oluyor. Arastirmacilar tarafindan yapilan çalismada mezarlik ile ilgili mimari özellikler kayit altina alinirken, arkeolojik bir veri elde edilemedi.
Mezarligin bir köylü tarafindan hayvan otlatilirken bir hayvanin bosluktan düsmesi sonucu sans eseri bulundugunu belirten köylülerden Çetin Sengül, "Zamaninda köylüler buranin üzerinde hayvan otlatirken hayvanlardan biri asagi düsüyor. Vatandaslar hayvani kurtarmaya çalisirken burayi kesfediyorlar. Köylüler buranin kapisini yapip elektrik dösediler, daha sonra burayi ibadethane olarak kullandilar. Burasinin bir özelligi yazin serin kisin ise sicak oluyor. Vatandaslarimizi buraya bekliyoruz. Buranin bir diger özelligi ise vatandaslar tarafindan dilek dileme yeri olarak kabul görmesidir. Vatandaslar burada bulunan taslari bir dilek tutarak tekrar duvara yapistiriyorlar. Eger tas duvarda asili kalirsa dilenen dile kabul görür, tas düserse dilenen dilek kabul olmuyor" dedi.
Magarayi merak ettigi için görmeye gittigini söyleyen Erdal Karatas ise "Ben burayi önceden bilmiyordum. Gelip gördüm mutlu oldum. Herkesi burayi görmeye bekliyorum. Ben burayi normal bir ibadethane biliyordum, ama magara seklinde görünce çok sasirdim. Çok güzel bir yer" dedi.
Urartulardan Kalma Mezar Tarihe Isik Tutuyor
Igdir merkeze bagli 33 kilometre uzaklikta bulunan Asma köyündeki tarihi Urartu Mezarligi tarihe isik tutarken, mezarlik vatandaslar tarafindan camii olarak da kullaniliyor.
