Uyanık çapulcu: Cem Boyner

Gezi olaylarında "Ne sağcıyım, ne solcu, çapulcuyum çapulcu" pankartı açan, üretimden ziyade havadan para kazanan, siyasi istikrarı eleştirirken 13 yılda borsada bunun meyvesini yiyen Boyner Holding Yönetim Kurulu Başkanı Cem Boyner'in son uyanıklığı e-ticaret oldu. Boyner, çıkardığı 'Hopi'yle Türkiye'de 34 yıl süren uğraşlar sonucunda hayata geçirilen kişisel verilerin korunmasını da içeren Elektronik Ticaret Yasası'nı daha yürürlüğe girmeden bozguna uğrattı. Yarın uygulamaya girecek yeni kanunla birlikte tüketicilere izinsiz reklam, cep telefonu mesajı veya elektronik posta gönderimi yasaklanıyor. Tam da bu kanunun yürürlüğe gireceği günlerde Boyner, Hopi'siyle yasanın arkasından dolanıp milyon dolarlık data vurgunu yapıyor.

DATALARI TOPLUYOR
Boyner'in Hopi'si '25 TL paracık' ve indirimli alışveriş vaadiyle kısa süre içinde 1 milyona yakın kişisel datayı kayda aldı. Aralarında '300 TL'lik gözlük 10 TL' gibi çılgın vaatlerin etkisi ve 'paracık' kazanmanın zamanla sınırlı tutulmasının etkisiyle 20 sayfalık üyelik sözleşmesi okunmadan mobil uygulama cep telefonlarına indirildi.

KARINCA DUASI GİBİ
Oysa, tüketiciler uygulamayı indirerek farkında olmadan istemediği hukuki yükümlülüğe de imza atmış oluyor. Çünkü karınca duası gibi yazılan ve 20 sayfayı bulan sözleşmede, tüm kişisel verilerin kayda alınması, transfer edilmesi ve başka kurumlarla paylaşılmasına imkân tanınıyor. Hopi üyelik sözleşmesinde, bu verilere SMS, sesli uyarı ve işaretleri içeren reklam gönderimlerinin yasal olarak yapılabileceği söyleniyor. Hatta Hopi'nin iş ortakları dışında da bu bilgilerin kullanılacağı sözleşmede açıkça yer alıyor.

İŞTE SÖZLEŞMENİN TUZAKLARI
Üyelik sözleşmesinde kişisel dataların ticarileştirildiği ise şu cümlelerle açıkça belirtiyor: "Kullanıcı bilgileri, Hopi Mobil Uygulaması'nın özellik, imkân ve servislerinden yararlanabilmeleri için ilgili kuruluşlara ve ayrıca kanuni mercilere açıklanabilir. Kullanıcı tarafından herhangi bir surette verilen ve kullanım sırasında Hopi'nin işleyişi gereği edinilen bilgileri, her türlü kullanıcı işlemlerinin ve uygulamalarının yapılması, muhtelif ürün/ hizmetlerin BNR Teknoloji A.Ş., Boyner Grubu şirketleri ve Hopi sistemine dahil işyerleriyle iş ortakları-tedarikçileri tarafından sağlanması ve kullanıcılara çeşitli bilgilendirme, reklam-tanıtım, promosyon, satış, pazarlama mağaza kartı, kredi kartı ve üyelik uygulamaları amaçlı yapılacak elektronik ve diğer iletişimler için belirtilenler ve halefleri nezdinde süresiz olarak veya öngörecekleri süreyle kayda alınır, basılı/manyetik arşivlerde saklanır, gerekli görülen hallerde güncellenir, aktarılır, transfer edilir, kullanılır ve sair suretlerle işlenir. Üçüncü kişi kurumların avantajları ve teklifleri ile ilgili her türlü mecrada reklam, tanıtım ve kampanya duyuruları gönderilebilir, bu amaçlar ile her türlü elektronik iletişim yapılabilir."

BU BİR RANT TEZGâHI
Tüketici Hakları ve Çevreyi Koruma Derneği Başkanı Osman İlhan uygulamanın yasal olmadığını belirterek, "Hileyle elde edilmiş bir bilgi para karşılığı değerlendiriliyor. Bu, tüketici üzerinden rant sağlamaktır. Bir oyundur. Tüketici üzerinden rant elde etmektir. Bu konuda çok fazla şikâyet alıyoruz" diye konuştu.

SMS YASASINI DELİYOR
Tüketici Örgütleri Federasyonu Başkanı Fuat Engin, Hopi'nin yasayı işlevsiz hale getirdiğini belirterek, "Tüketiciye maille dijital sözleşme gönderilmesi gerekiyor. Tüketicinin bunu okuyup anlaması gerekiyor. Ön bilgi formunu onaylamayan tüketici, programı indirse bile SMS gönderilmesi yasa dışı oluyor" dedi.

ISLAK İMZA ŞARTINI UYGULAMIYOR
Boyner'in Hopi girişimi tüketici derneklerini de teyakkuza geçirdi. TÜKODER Haysiyet Kurulu Başkanı Şükran Güngör, uygulamanın 1 Mayıs'ta başlayacak SMS yasağını delmeyi amaçladığını belirtti. Güngör, "Bu tür uygulamaların indirilmesi, tüketicinin SMS'i kabul ettiği anlamına gelmiyor. Mesafeli Sözleşmeler'de sözleşmenin bir kopyasının hem e-mail hem de yazılı olarak dosya halinde tüketiciye teslim edilmesi gerekiyor. Yani şirket bu sözleşmenin bir kopyasını posta yoluyla tüketiciye gönderip, teslim edildiğine dair ıslak imzasını almak zorunda. Aksi takdirde karşılıklı sözleşme yapılmamış sayılır" dedi.

GELSİN KÖRFEZ 'PARACIK'LARI
Boyner Perakende ve Tekstil Yatırımları İtalyan moda markası Valentino'nun da sahibi olan Katarlı Mayhoola For Investments ile ortak oldu. Katarlı şirket, Boyner Perakende'de sermaye artışı yoluyla yüzde 30.7 pay sahibi oldu. Mayhoola söz konusu pay için 885 milyon lira ödeyecek. Grubun açıklamasında, Boyner Perakende'nin 40 milyon lira olan çıkarılmış sermayesinin 57.7 milyona yükseltileceği ve sermaye artışının mevcut hissedarların rüçhan hakları kısıtlanarak tamamının Mayhoola tarafından karşılanacağı belirtildi. Mayhoola'nın ödeyeceği tutar Boyner Perakende'de hisse başına 50 liraya denk geliyor. Sermaye Piyasası Kurulu ve diğer kurumlarca onayının sonrasında Boyner Perakende'nin BIST'te işlem gören hisselerinin oranı yüzde 14.5 olacak.

İKİ YIL SATAMAYACAK
Mayhoola, Boyner Perakende'de sermaye artışı yoluyla elde ettiği payları iki yıl boyunca satamayacak. Beşinci yıl sonunda 325 milyon dolara Boyner Holding'e satma hakkı var. Boyner Holding'e ise, Mayhoola'nın sahip olduğu ve çıkarılmış sermayenin yüzde 12.18'ine denk gelen 7.03 milyon lira nominal değerli Boyner Perakende paylarını beş yıl içinde 129 milyon dolara satma hakkı tanınıyor.