Uzmani Kuduz Hastaliginda Ilk Yapilmasi Gerekenleri Anlatti

ZBEÜ Tip Fakültesi Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Hande Aydemir, viral bir enfeksiyon hastaligi olan kuduzun hayvanlardan insanlara bulasan bir hastalik olduguna dikkat çekti. Türkiye’de en fazla köpek, kedi gibi evcil hayvanlarin yani sira yarasa, gelincik, kurt, tilki gibi yabani hayvanlardan da bulasabileceginin altini çizen Aydemir, kuduz temasli yaralanmalarda ilk anda yapilmasi gerekenin önemine vurgu yapti.

Bol basinçli suyla ve sabunla yaranin yikanmasi gerektiginin altini çizen Aydemir, "Kuduz viral bir enfeksiyon hastaligi. Esas olarak hayvanlardan insanlara bulasmakta. Ölümcül orani gerçekten çok yüksek bir enfeksiyon hastaligi. Ancak kuduz süpheli temas sonrasinda dogru yapilan, önlem basamaklariyla yüzde yüz önlenebilir bir enfeksiyon hastaligi. En çok açikçasi ülkemin için söylüyorum. Daha çok köpek isiriklariyla bulasmakta bu hastalik. Kuduz süpheli herhangi bir temasta ilk yapilacak basamak yaralanma bölgesinin dogru bir sekilde temizligi. Çünkü bu temizlik asamasiyla virüs bu bölgeden yüzde doksan dokuz oraninda temizlenmis olacak ve aslinda önlem basamaklarinin en önemlisini olusturmakta. Hani nasil önlemini yapacagiz? Bol basinçli, suyla, sabunla, düzgün bir sekilde bu bölgeyi yikamak ve yikadiktan sonra da antiseptik solüsyonlar uygulanmasiyla lezyon bölgesinin korumasi ilk etapta yapilmis oluyor" diye konustu.



"Isik ve havadan korkma gibi agrili ajitasyon gelisebilmekte"

Virüsün kuluçka döneminin uzun oldugunu belirten Hande Aydemir, belirtilerini ise söyle siraladi:

"Pek çok sikayet var. Veri olabilir aslinda. Öncelikle kuluçka dönemi gerçekten çok uzun bir enfeksiyon hastaligi. Aylar, yillarla tanimlanmis öyle söyleyeyim. Hastalarin ön plandaki sikayetleri bir prodromal dönem var ki bu dönem içerisinde hastalar hafif ates, halsizlik hissedebilmekte. Aslinda bakarsaniz korkma. Isiktan korkma. Havadan korkma dedigimiz biz bunlara korkma diyoruz esas olarak solunum kaslarinin agrili kasilmasi seklinde kisilerde ajitasyon gelisebilmekte. Yine kisilerde bilinç kaybi, agresif degisiklikler kisilik bozukluklari görülebilmekte."

"Ülkemiz için kaynak en fazla köpekler"

Türkiye’de kuduz virüsünün en fazla köpeklerden bulastigini, yabani hayvanlardan da virüsün bulastigini ifade eden Hande Aydemir, "Bizim ülkemiz için kaynak en fazla açikçasi köpekler. Evcil hayvanlar daha dogrusu yüzde doksanin üzerinde. Ama tabii ki yabani hayvanlarla da kuduz virüsü bulasmakta. Yarasalar, kokarca, gelincik, sansar, kurt, tilki, yine bütün memeli hayvanlar duyarli diyebilirim. Bunun içerisinde inekler, atlar da sayilabilir. Kuduz kendine ayri spesifik bir tedavisi olan hastaligi degil. Yani kuduz virüsüne öldüren bir antiviral yok. Su ana kadar dünyada böyle bir antiviral yok. Düzgün bir sekilde dogru, kisa süre içerisinde önlenebilmesi önemli. Önlem basamaklarinin da yara temizliginin yapilmasi asinin kuduz asisinin ve kuduz immun globulinin yaralanmanin tipine göre dogru bir sekilde uygulanmasi gerekli. Muhtemelen kuduzdan vefat eden hastalarin çogunda bu önlem basamaklarinin bir tanesinde eksiklik mevcut" seklinde konustu.



"Köpek veya kedi isiriklarini, tirmalamalarini önemsemeliyiz"

Kuduz hastaliginin öldürücü olma potansiyelinin çok yüksek bir enfeksiyon hastaligi olmasi sebebiyle hizlica saglik merkezine basvurulmasi gerektigine vurgu yapan Aydemir, "Köpek isiriklarini ya da tirmalamalarini ya da kedi isiriklarini önemsemeliyiz. Gerçekten kuduz hastaligi öldürücü olma potansiyeli çok yüksek bir enfeksiyon hastaligi oldugu için çok hizli bir sekilde saglik merkezine basvurmamiz gerekir. Eger bu sekilde bir yaralanmaya maruz kalirsak. Kuduz süpheli temasta tabii ki her basvuran hastaya önlem basamaklarinin hepsi ayni anda yapilmaz. Buna hekimin dogru bir sekilde degerlendirmesi gerekir. Öncelikle bu temasin hangi hayvan tarafindan sorgulanmasi lazim. Bu eger kuduza duyarli bir hayvan tarafindan isirilma yaralanma olduysa hayvanin durumu da bizim için çok önemli. Bu gözlenebilir bir sokak köpegiyse önlem basamaklari degisir. Ancak asili evcil hayvansa bu durumda zaten on günlük gözlem altinda tutariz. Asiyi ve immun globulinin çogu kez yapmayiz. Ve on günden sonra köpek eger ölürse basamaklarina yani önlem basamaklarina baslanir. Yani açikçasi yaralanma olayinda yaralanmaya neden olan hayvanin evcil hayvan olup olmamasi, asilanmasinin düzgün bir sekilde yapilip yapilmamasi bizler için önemli" diye ifade etti.