Van, Ekim 2011'de yaşadığı depremin yaralarını sarıyor. Daha çok çocuğunun eğitimi için şehri terk eden vatandaşlar da konteynerlerin hizmete alınması üzerine geri dönmeye başladı. Van Valiliği yetkilileri, 50 bin Vanlı vatandaşın sömestr tatili ile birlikte Van'a geri döndüğünü açıkladı. Valilik yetkilileri, rakamın, kaydı tutulmayanlarla birlikte 100 bine yaklaştığını açıkladı. Bu canlılığı 'Artık yolların kenarındaki tek veya iki katlı evlerin ışıkları yanıyor.' şeklinde açıklayan Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı yetkilisi Oğuz Tuncay Görür, ' 200 bin vatandaş şehri terk etmişti. Bu vatandaşlar Van'ın komşu şehirleri ile birlikte İstanbul ve Ankara ağırlıklı olmak üzere Adana, Antalya ve Mersin'e gitmişlerdi. Bunların yarıya yakını okul tatili döneminde geri döndü. Van'a gidişlerde otobüsler hâlâ yoğun. Geri dönüşler devam ediyor. ' diye konuştu.
Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı Mehmet Erdoğan, yaşanan yoğunluk sebebiyle Metro Turizm'in İstanbul-Van arasında 3 olan sefer sayısını 4'e çıkardığını açıkladı. Van Gölü Turizm'in de aynı rotada sefer sayısını 4'e çıkardığını kaydeden Erdoğan, İstanbul'dan Van'a günde 14 sefer yapılmaya başlandığını söyledi. Bu otobüslerin yüzde 80 dolulukla çalıştığını kaydeden TOFED Başkanı, ' Günde 14 servisle en az 600 yolcu Van'a taşınıyor. Bunların hepsi şehri terk eden ailelerden oluşmuyor. İş için, deprem ekonomisi bilhassa da inşaat için gidenler de epey ağırlıkta. ' değerlendirmesinde bulundu. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Van Vali Yardımcısı Bilal Şentürk de geri dönüşlerin artık hissedilmeye başladığını ifade etti. ' Şu an için geri gelişlerde hasar tespit raporlarının tamamlanmış olmasının etkisi var. ' diyen Vali Yardımcısı Şentürk, ' Toplamda Van'ı terk eden öğrenci sayısı 60 bindi. Bunların hepsi hemen dönmez. Yaza doğru dönüşler kendini tamamlayacak. ' dedi ve ekledi: ' 20 konteyner kentini Van'da oluşturduk. İkinci etap çalışmalarımız da sürüyor. Bunlar da geri dönüşleri etkiliyor. ' Valilikten alınan bilgiye göre, 134 bin 274 kişi konteyner kentlere yerleşti. Bu sebeple çadırkentler de teker teker yıkılıyor. Şu an 5 çadırkentin faal kaldığı bilgisini veren valilik yetkilileri, ' Bu çadırkentlerdeki nüfus 7 bine düştü. Daha da düşecek. ' açıklamasında bulundu.
Ekim 2011'den bu yana Van Afet ve Acil Durum Yönetim Müdürlüğü'nün iyileştirme çalışmaları için harcadığı kaynak da 1 milyar TL'yi aştı. Deprem sonrası hükümetin Van ekonomik canlılığını korusun diye açıkladığı tedbirler maalesef uygulanamıyor. Bu sebeple esnafın ciddi sıkıntı içinde olduğunu vurgulayan Van Aktif Sanayici ve İşadamları Derneği (VANSİAD) Başkanı Ali Çiçeksay, ' Esnafın işini kolaylaştırmak için SGK primlerinin ertelenmesi ile ilgili açıklanan konuda esnaf sıkıntı içinde. Hükümet, SGK primlerini üç ay ertelemişti. Fakat şimdi 4. aya girdik. Hâlâ sistemde vatandaş borçlu görünüyor. SGK Müdürlüğü manuel kâğıt veriyor ama bu da vergi dairesinde işlemiyor. Vergi dairesi borcu faizi ile birlikte düşüyor. Anlayacağınız, esnaf lehine açıklanan tedbirin adı var, kendi yok. ' dedi.
KOSGEB kredileri tıkandı, esnaf zor durumda
Van Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı Mirza Nadiroğlu da esnafın sadece SGK primleri ile ilgili sıkıntı yaşamadığını, vaat edilen KOSGEB kredilerini de bir türlü alamadığını açıkladı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın özel talimatla üç kamu bankasının müdür muavinlerini Van'a göndermesine rağmen hâlâ küçük esnafa 30 bin TL, büyük esnafa 100 bin TL, 36 ay faizsiz, masrafsız kredi sunulamadığını söyledi. Sıkıntının bankalardan kaynaklandığını belirten Van Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı, ' Bu krediler, işleri kesilen esnaf için can suyu olacaktı. 400 milyon TL civarında bir kaynak bekliyorduk. Şu ana kadar ancak 40 milyon TL'si alınabildi. ' dedi. Vanlı 7.500 esnaf bu kredilerden yararlanmak için başvuruda bulunmuştu. Ancak bunların sadece 344'ü istediğine ulaşabildi. Bu sebeple tıkanıklığın bir an önce giderilmesi gerektiğini savunan Oda Başkanı, ' TOKİ'nin Van merkeze yapacağı 10 bin konut projesinin de 2012 bitmeden tamamlanması gerekiyor ki geri dönüşler tam anlamıyla sağlanabilsin. ' dedi.
Van'a gidişlerde otobüsler hâlâ yoğun dönüşler devam ediyor
Depremin ardından Van'ı terk eden yaklaşık 200 bin vatandaş geri dönmeye başladı. Konteynerlerin hizmete alınması ve eğitimin yeniden başlamasının Vanlıları cesaretlendirdiğini belirten Van Vali Yardımcısı Bilal Şentürk, "Asıl dönüşler yaza gerçekleşir." dedi. Resmî rakamlara göre 50 bin depremzede yarıyıl tatilinde şehre geldi.
