Zamanin ve milletin ruhunu kavrayip eserlerinde yeniden yorumlayan sanatçilari hatirlamak, yasayan sanati desteklemek, onlardan istifade etmek ve onlari Zeytinburnularla bulusturmak amaciyla Kasim 2019 tarihinde açilan Kazliçesme Sanat; yeni bir sergiye ev sahipligi yapmaya hazirlaniyor. Vatan sevgisi ve sanat tutkusunu savas alanlarinda pekistirmis, örnegine az rastlanir bir sanatçi olan Mehmet Ali Laga, vefatinin 75. yilinda görkemli bir sergi ve genis bir kitapla Kazliçesme Sanat’ta anilacak. Osmanli Devleti’nin çöküs süreci, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtulus ve kurulus yillarina baglayan bir dönemde yasamis olan Mehmet Ali Laga, Çanakkale Savasi’nda ressam olarak görev yapmasi sebebiyle sanat tarihinde özel ve önemli bir yere sahip. Zeytinburnu Belediye Baskani Ömer Arisoy’un açilis kurdelesini kesecegi tören, 21 Ekim Cuma günü, saat 19.00’da düzenlenecek. “Vefatinin 75. Yilinda Mehmet Ali Laga - Asker ve Ressam” sergisi 31 Aralik tarihine kadar Kazliçesme Sanat’ta ziyarete açik olacak.
Osmanli’nin son döneminde, Mesrutiyet ve erken Cumhuriyet yillarina, radikal degisimlerinin gerçeklestigi bir zamanda yasayan Mehmet Ali Laga; ailesi, yasami ve ressamligi ile sanat tarihimizde önemli bir yere sahip. Ülkemizde resim sanatinin öncüleri olan asker ressam silsilesi içerisinde, dogum tarihleri 1880’lere rastlayan 4. Asker Ressamlar kusagi içinde de yer almaktadir.
Trablusgarp’ta dogdugu bilinen Mehmet Ali’nin ailesinin Istanbul’a ne zaman geldigi belli degildir; dede Zafir Efendi’nin Istanbul’a ilk gelis tarihi belli olmakla birlikte ailenin, Trablusgarp ile baginin sürdügü, aile üyelerinin oraya gidip-geldigi bilinmektedir. Mehmet Ali’nin ilk, orta ve lise tahsilini Kuleli ’de tamamlamis olmasi çocuklugundan itibaren Istanbul’da olduklarini göstermektedir. Ilk gençlik yillari ve sonrasinda, aralikli olarak Seyh Zafir konaklarinda yasamistir. Mehmet Ali Laga ile ilgili olarak bahsi geçen mekânlar, Zafir konaklari, Büyükada’da bir ev ve Besiktas Akaretler ’deki atölye olarak karsimiza çikmaktadir.
Mehmet Ali’nin, resme olan ilgi ve yetenegini fark ederek destekleyen, ilk resim ögretmeni Hasan Riza Bey olmustur. Hasan Riza’dan sonra Mehmet Ali’nin resme ilgi ve sevgisini artiran hocalari, Türk resminde Batili anlamda yagliboya resim yapan ilk ressamlardan Osman Nuri Pasa (1839-1906) ile onun ögrencisi olan, Türk resminde özellikle manzara türünde bir ekol olusturan Hoca Ali Riza’dir. Ikisi de Kuleli Idadisinde ve Mekteb-i Harbiye’de yillarca egitim vermis, ögrencilerine resim sanatini sevdirmek için büyük çaba harcamislardir. Laga’nin resim üslubunun gelismesinde özellikle Hoca Ali Riza önemli rol oynamistir. Mehmet Ali Laga’nin, Türk sanat tarihinde o güne kadar esine rastlanmayan bir deger oldugunu belirttigi hocasi, Hoca Ali Riza ekolünden geldigini söylemek mümkündür; üsluplari, teknikleri ve konulari arasinda benzerlikler çoktur.
Kuleli Idadisini tamamladiktan sonra 1896’da Harbiye Mektebi’ne giren Mehmet Ali, 1898’de 314-117 sicil numarasi ve mülazim-i sani rütbesiyle mezun olmustur. 1902’de yüzbasi rütbesine terfi ettirilerek ata yurdu Trablusgarp’te görevlendirilmistir. 1906’da kolagasi (kidemli yüzbasi) rütbesine terfi ile Istanbul’daki Hassa Ordusu Erkân-i Harbiyesi resim hanesine nakledilmistir. 1911 yili sonlarinda Kuleli Askeri Idadisinde resim muallimligine tayin edilmis; 1912’de Balkan Harbi dolayisiyla önce Edirne-Iskeçe’de yüzbasi olarak görev almis, sonra ressam oldugu için Mevki-i Müstahkem ressamligina alinmistir. 1913’te Edirne ve Malkara’nin düsman eline geçmesiyle, esir olarak Sofya’ya götürülmüs; bir sene kadar sonra Istanbul’a iadesinde Kuleli Mektebi’ndeki resim muallimligine geri dönen Mehmet Ali, bu sefer de I. Dünya Savasi’nin çikmasiyla, 1914 - 1918 yillari arasinda Çanakkale Mevki-i Müstahkem ressamligina tayin edilmistir. Çanakkale’den sonra yeniden Kuleli ’deki görevine dönmüs ve 1918’de binbasi olmustur. 1924’te Bursa Isiklar Askeri Lisesi resim ögretmenligine tayin olan Mehmet Ali Laga, 1927’de becayis (takas) usulüyle Istanbul Halicioglu Askeri Lisesi resim ögretmenligine geçer ve 1930’da emekli olur.
Mehmet Ali Laga’nin emekliliginden ölümüne kadar geçen süre içinde neler yaptigi hakkinda pek fazla bilgi bulunmamaktadir. Laga’nin emekli olduktan sonra Seyh Zafir konaginda yasadigi, bir yandan da Besiktas-Akaretler’deki özel atölyesinde resim çalismalarini sürdürdügü bilinmektedir. 1 Eylül 1947’de vefat eden Mehmet Ali Laga’nin ölüm ilani, sonraki günkü Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yer almistir. Iki ilanin metni aynidir: Seyh Zafir Efendi hafidi ve taninmis ressamlarimizdan Mehmet Ali Laga’nin, ayni gün Zafir konagindan alinarak Besiktas Sinanpasa Camii’ndeki ikindi namazindan sonra Yahya Efendi’deki aile kabristanina defnedilecegi yazilmistir.
Mehmet Ali Laga’nin ressamlik kariyeri, askeri kariyerine paralel bir gelisme gösterir, yasadiklarini resimlerine de yansitmistir. Bu süreçte, çok düzenli olmasa da Osmanli Ressamlar Dernegi’nin devami olan Türk Ressamlar Birligi’nin düzenledigi Galatasaray ve Ankara sergilerine katilir. Türk Ressamlar Birligi’nin 1926-1931 yillarina ait üye kayit defterinde 52’si asil, 2’si fahrî olmak üzere 54 üye vardir. Mehmet Ali Laga, defterde 23 numarali üye olarak, “Halicioglu Askeri Lisesi Resim Muallimi” açiklamasiyla kayitlidir. Bir süre Sanayi-i Nefise Mektebi idare müdürlügünü de üstlenmis olan Mehmet Ali Laga, son yillarinda Besiktas ve Büyükada’daki atölyesine çekilerek, kendisini tamamen resme vermis ve son yillarinda Istanbul ve Büyükada konulu çok sayida eser üretmistir.
'Vefatinin 75. Yilinda Mehmet Ali Laga - Asker Ve Ressam Sergisi' Açiliyor
Kazliçesme Sanat Merkezi’nde “Vefatinin 75. Yilinda Mehmet Ali Laga-Asker ve Ressam Sergisi’nin açilisi gerçeklestirilecek. Çanakkale Savasi’nda ressam olarak görev yapmasi sebebiyle sanat tarihinde önemli bir yere sahip olan Laga, görkemli bir serginin yani sira genis çerçeveli bir kitapla da yad edilecek.
