Viral hepatitler (Hepatit A, B ve C) tüm dünyada yaygın görülen ve toplum sağlığını tehdit eden önemli bir sorun. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) raporuna göre dünyada 257 milyon kişide kronik hepatit B, 71 milyon kişide ise kronik hepatit C enfeksiyonu olduğu tahmin ediliyor. Aynı rapora göre 2015 yılında 1 milyon 340 bin kişi viral hepatitlere bağlı gelişen siroz ve karaciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.
Hastalık, genellikle geç döneme kadar belirti vermediği için her yıl milyonlarca kişide kronikleşiyor ve ölüme sebebiyet veriyor. Oysa günümüzde hepatit aşıları ve tedavi çalışmalarıyla siroz veya kanser gelişiminin önüne geçilebiliyor.
Sağlık Bakanlığı, 2018-2023 yıllarını kapsayan “Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı”nı bakanlıkta düzenlenen tanıtım toplantısıyla başlattı. Sağlık Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Emine Alp Meşe başkanlığındaki toplantıya ilgili branşlardan uzman hekimler katıldı.
5 yıllık programla hastalığın erken tespiti, farkındalığın artırılması, yeni vaka sayısının ve viral hepatitlere bağlı ölümlerin azaltılması, güvenli kan ürünleri sağlanması, anneden bebeğe geçişin azaltılması, siroz ve kanser gelişiminin önlenmesi hedefleniyor.
Türkiye’de 4 milyondan fazla kişide viral hepatitlere bağlı kronik karaciğer hastalığı var
Karaciğer nakli gereken kişilerin büyük çoğunluğunu, hepatit B ve C enfeksiyonuna bağlı karaciğer yetmezlikleri oluşturuyor. Türkiye’de 2012-2016 yılları arasında gerçekleştirilen nakillerin yarısından fazlasını, viral hepatitlere bağlı karaciğer yetmezlikleri oluşturuyor. Türkiye’de 3 milyon 500 bin kişide hepatit B, 750 bin kişide ise hepatit C olduğu tahmin ediliyor.
Aşılama sayesinde hepatit A görülme sıklığı yüz binde 4,8’den 0,6’ya geriledi
Sağlık Bakanlığının 2012 sonunda başlattığı program kapsamında çocuklara ve risk gruplarına ücretsiz hepatit A aşısı uygulanıyor. Hepatit A aşılama hızı 2017 yılında yüzde 97 olarak gerçekleşti ve buna bağlı olarak akut hepatit A vaka sayılarında önemli bir azalma oldu. 2012 yılında bildirilen vaka sayısı 3 bin 624 iken, 2017 yılında 471’e düştü. Aynı sürede hastalığın görülme sıklığı ise yüz binde 4,8’den 0,6’ya geriledi. 2018’in ilk 6 ayında bildirilen akut hepatit A vaka sayısı ise 185 oldu.
Hepatit B vaka sayısı dörtte bire düştü
1998’de başlatılan hepatit B aşı uygulamasıyla hastalığın görülme sıklığı yüz binde 7,4’ten 1,9’a düştü. Aynı dönemde bildirilen akut hepatit B vaka sayısı ise yıllık 5 bin 3’ten bin 571’e geriledi. 2018 yılı ilk 6 ayında ise toplam 658 akut hepatit B vakası bildirildi.
Hepatit C virüsünün aşısı bulunmuyor. Ancak son yıllarda geliştirilen ilaçlarla kronik hepatit C enfeksiyonu yüzde 98 oranında tamamen iyileştirilebiliyor.
Viral Hepatitle Mücadelede 5 Yıllık Eylem Planı
Sağlık Bakanlığı, halk arasında sarılık olarak anılan “viral hepatit”le mücadele için 5 yıllık önleme ve kontrol programı başlattı. Hepatit aşıları sayesinde ülkedeki vaka sayısında önemli azalma sağlandı.
