Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kutanis ve Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kemal Beyen'in yürüttüğü 'Performansa Dayalı Tasarım ve Değerlendirme Yöntemlerinin Deprem Sonrası Türkiye'de Gözlenen Yapı Performansları ile Karşılaştırılarak Geliştirilmesi' Projesi kapsamında, Serdivan ilçesindeki 6 katlı inşaat halindeki binada yapay deprem oluşturuldu.
Çalışma kapsamında 17 Ağustos Marmara Depremi'nde az hasar gören binanın çatısına yapay deprem üreticisi sabitlendi. Deprem üreticinin ürettiği sallanım hareketi, binanın farklı katlarına yerleştirilen 10 adet hassas deprem kayıt ölçüm cihazıyla bilgisayar ortamına kaydedildi. Deprem, üreticinin oluşturduğu yaklaşık 5,5 şiddetindeki yapay deprem, 6 katlı binayı salladı.
Serdivan Belediye Başkanı Yusuf Alemdar ve Sakarya İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Başkanı Hüsnü Gürpınar, çalışmayı ilgiyle izledi.
TÜBİTAK'ın desteklediği projede, Deprem Yönetmeliği'nde yer alan betonarme binalar için depreme dayanıklı tasarım kurallarının uygulanabilirliği test edilecek.
KOÜ Öğretim Üyesi Doç. Dr. Kemal Beyen, 17 Ağustos 1999 depreminde hasar görmüş yapıların üzerinde zorlama deprem etkisi yaparak dinamik testler gerçekleştirdiklerini söyledi. Depreme yakın hareketlerle yapı davranışını izleme şebekesinin marifetiyle kaydettiklerini ifade eden Bayen; "Binanın çatısına sabitlediğimiz yapay deprem üreticisinin içinde iki yönde çalışan kurşun ağırlıklar bulunuyor. Kurşun ağırlıklar belirli genlik ve frekanslarda sinüs hareketleri oluşturuyor. Binaya sabitlendiği için binada bu hareketlere iştirak ederek salıntı hareketi oluşuyor. Binanın farklı katlarına yerleştirilen 10 adet hassas deprem kayıt ölçüm cihazıyla salınım hareketleri bilgisayara kaydediliyor. Cihazlar birbirlerini şebeke olarak görüp çalışıyor. Kaydedilen verilerin analizleri yapılarak yapının dinamik bazı parametreleri, projeye uygunluğu, proje içinde kullanılan yöntemlerin sınanması imkanını ortaya çıkarıyor." dedi. Dr. Kemal Beyen, yaptıkları deneyle binada 5,5'lik depremin yolaçacağı salınıma ulaşıldığını dile getirdi.
BİNALARIN DEPREM PERFORMANSLARINA YÖNELİK VERİLER ELDE EDİLECEK
SAÜ Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kutanis ise projenin amacının, Deprem Yönetmeliği'nin 7. bölümünde yer alan, mevcut yapıların deprem performanslarının belirlenmesi konusunda çeşitli veriler elde etmek olduğunu söyledi. Yönetmelikte belirtilen hasarı kurdukları bilgisayar modelleri ile yakalamaya çalışacaklarını anlatan Kutanis, şöyle konuştu:
"Üzerinde çalıştığımız bina, hasarlı bir bina. Biz yönetmeliğin öngördüğü biçimde bilgisayar modellerini kurduk. Yönetmelikte belirtilen hasarı biz bilgisayar modelinde de yakalamaya çalışacağız. Kurduğumuz bilgisayar modeli hakikaten bu binayı yansıtıyor mu, bu binanın deprem davranışıyla benim bilgisayarda kurduğum bina örtüşüyor mu? Şu andaki çalışmalar bize bu konuda ışık tutacak. Yönetmeliğin 7. bölümünde belirtildiği gibi, binanın muhtemel bir durumda performansının ne olacağını anlamaya çalışacağız."
Kutanis, 15 aydır saha çalışmasıyla sürdürdükleri proje çalışmalarına Gölcük'te devam edeceklerini, projenin 15 ay daha süreceğini dile getirdi.
"DEPREMİ YAŞADIK"
Bilimsel çalışmayı olumlu bulduğunu belirten Serdivan Belediye Başkanı Alemdar, insanların sağlam binalarda sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürebilmeleri için bu tür deneylerin yapılmasının çok önemli olduğunu vurguladı.
Yapay deprem için 'geçmişte yaşamış olduğumuz o büyük felaketin ufak bir örneğiydi' diyen Alemdar; "Ufak bir sallantı oldu. Biz bunu yaşadık. Bu bize binaların en ufak bir depremde nasıl büyük bir korku verdiğini gösterdi." diye konuştu.
