Yapay Zeka Ile Kalp Yetersizligi Tanisi Önceden Tespit Edilecek

İçel Üniversitesi Tip Fakültesi’nin AstraZeneca Türkiye’nin destegiyle hayata geçirdigi, kalp yetersizliginin erken tanisinda yapay zeka teknolojisi kullanilan “Saglikta Yapay Zeka ile Dijital Dönüsüm” yenilikçi tani protokolünün sonuçlari paydaslarin katildigi basin toplantisi ile duyuruldu. Toplantida, İçel Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Çamsari, İçel Üniversitesi Kardiyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Çelik, Türk Toraks Radyolojisi Dernegi Yönetim Kurulu Baskani Prof. Dr. Recep Savas ve AstraZeneca Orta Dogu ve Afrika Bölge Medikal Direktörü Dr. Viraj Rajadhyaksha arastirma bulgularini kamuoyu ile paylasti.

2021 yilinin ocak ayinda İçel Üniversitesi Kardiyoloji Anabilim Dali Ögretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Çelik tarafindan baslatilan ve yürütülen proje kapsaminda herhangi bir nedenle İçel Üniversitesi Tip Fakültesi Hastanesi’ne basvuran hastalara ait röntgen filmleri, hastalara iliskin kisisel bilgilerden arindirildi ve hastanenin ana sunucusundan bagimsiz bir sekilde özel bir platforma yüklendi. Sirketin “Gelismekte Olan Pazarlar Saglik Inovasyon Merkezleri Programi” kapsaminda is birligi yaptigi yapay zeka çözümleri tedarikçisi Qure AI, kisisel bilgilerden arindirilan röntgenleri geriye dönük tarayarak analiz etti. Ardindan kalp büyümesi ve akciger etrafinda sivi toplanmasi “kardiyomegali anormalikler ve plevral efüzyon” dahil ihtimal süpheli röntgenleri es zamanli olarak tespit etti. Kardiyologlar bu ihtimal süpheli röntgenleri degerlendirdi ve anormallikleri olan hastalari ileri analiz ekokardiyografi, BNP-ProBNP düzeylerinin tespiti gibi ve kesin tani için tekrar çagirdi. Yapay zeka teknolojisi kullanilarak uygulanan bu yöntemin tüberküloz, akciger nodülleri ve bosluklar gibi 29 farkli parametreyi taramasi nedeniyle kalp yetersizligi ile ilgili anormalliklerin tespitinin yani sira akciger kanseri ve tüberküloz gibi farkli hastaliklarin erken tespitinde de faydali olacagi tahmin ediliyor.

“Yapilan tetkikler sonucunda, 57 hastadan 49’una kalp yetersizligi tanisi konuldu”

Geçtigimiz hafta sonu Amerikan Kardiyoloji Dernegi Kongresi’nde (ACC 2022) projenin çiktilarini paylasan Prof. Dr. Ahmet Çelik, “Yaklasik 10 bin hastanin akciger röntgenlerinin yapay zeka ile tarandigi bu projenin baslangicinda yapay zeka tani sonuçlari İçel Üniversitesi Radyoloji Anabilim Dali tarafindan teyit edildi. Yapay zeka ile ilk taranan 5 bin 623 hastanin röntgenlerinden 119 tanesinde, kalp yetersizligi hastalarinin bir kisminda gözlemlenen, akcigerde sivi ve kalp gölgesinde büyüme birlikteligi tespit ettik. Ileri tetkik ve kesin tani için İçel Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji bölümüne davet edilen 119 hastanin 57’sine ulastik. Yapilan NT-proBNP ve Ekokardiyografi gibi ileri analiz ve kesin tani tetkikleri sonucunda, 57 hastadan 49’una kalp yetersizligi rehberlerinin tani kriterlerine uygun olarak kalp yetersizligi kesin tanisi konuldu. Yapay zeka yardimiyla kalp yetersizliginin erken tanisina yönelik yapilan bu çalismada yapay zekanin akciger röntgenlerine bakilarak kalp yetersizligini tahmin etme gücü yüzde 89,1 duyarlilik, yüzde 86,4 seçicilik orani ile gerçeklesti. Bundan daha da önemlisi ise kalp yetersizligi tanisi koyulan 49 hastadan 32 tanesinde yüzde 65,3 Düsük Ejeksiyon Fraksiyonlu Olmayan Kalp Yetersizligi olarak adlandirilan ve tanisi güç olan kalp yetersizligi tespit edilmesi oldu” seklinde konustu.



“Projeyi ulusal çapta yayginlastirmayi ve çekilen her akciger röntgeninde uygulamayi amaçliyoruz”

Görev aldigi fakültede yapilan çalismalara deginen İçel Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Çamsari, “İçel Üniversitesi olarak teknolojik gelismeleri yakindan takip ediyor ve bu alanda gerçeklestirilen AR-GE çalismalarini da destekliyoruz. Bugün burada gerçeklestirdigimiz toplantida duydugumuz sonuçlar bizler için de oldukça gurur verici. Bu projede hedefledigimiz en büyük basarimiz, erken tedavi imkâniyla hastalarin yasam kalitesini yükseltmek ve ömürlerinin uzamasini saglamakti. Diger taraftan bu proje sayesinde artik kalp yetersizligi hastalarinin erken dönemde teshis edilmesi ile kalp yetersizligi nedenli hastaneye yatislarda azalma da saglanabilecek. Projemiz, ülkemizde ve hatta dünyada kalp yetersizligi süphesi tasiyan ve tani konmamis olan hastalarin erken tanisinda yapay zekânin kullanildigi ilk projelerden biri olacak. Alinan sonuçlar dogrultusunda projeyi ulusal çapta da yayginlastirmayi ve çekilen her akciger röntgeninde uygulamayi amaçliyoruz. Yine radyolojik anlamda onkoloji gibi diger alanlarda da bu sistemlerin kullanilabilecegini ve hastalarin hayatina dokunan yapay zeka projelerinin hayata geçirilebilecegini umuyoruz” ifadelerini kullandi.

“Tibbi görüntüleme yapay zeka uygulamalari için dünya pazarinin 2025 yilina kadar 1,2 milyar dolara ulasacagi tahmin ediliyor”

Tip dünyasinda yapay zeka kullanimi ile ilgili açiklamalarda bulunan Türk Toraks Radyolojisi Dernegi Yönetim Kurulu Baskani Prof. Dr. Recep Savas, “Yapay zeka çesitli saglik ortamlarinda basariyla uygulanmaktadir. Nitekim Signify Research tarafindan hazirlanan bir rapora göre, tibbi görüntüleme yapay zeka uygulamalari için dünya pazarinin 2025 yilina kadar yaklasik 1,2 milyar dolara ulasacagi ve bilesik yillik büyüme oraninin yüzde 26 oldugu tahmin ediliyor. Tibbi görüntüleme yapay zeka pazarinin çogunlugunu yüzde 85 ise kardiyoloji, nöroloji, meme ve pulmonoloji olmak üzere dört klinik uygulama bransi olusturmaktadir. Bu dört klinik uygulamanin 2025 yilinda toplam gelirin yüzde 82’sine halen hakim olacagi tahmin edilmektedir. Ayrica çalismalar, akciger nodüllerini tespit etmek için egitilmis bir yapay zeka algoritmasinin gögüs radyografilerinde akciger kanseri tespitini iyilestirmeye yardimci olabilecegini göstermektedir” ifadelerini kullandi.

Akciger kanserlerinin sadece yüzde 16’sinin erken evrede teshis edildigini belirte Savas, “Çogu hastaya ileri evrede hastalik teshisi ortaya kondugu düsünüldügünde, hastaligi erken evrelerde tespit edebilen tarama testleri gelistirmek akciger kanseri bakiminda uzun vadeli bir hedef olmustur. Ulusal Akciger Tarama Denemesi’nde 5 bin 485 katilimcinin verilerinin tanisal çalismasinda, nodül tespiti için bir yapay zeka algoritmasinin duyarliligi ve özgüllügü sirasiyla yüzde 86 ve yüzde 85 idi. Kanser tespiti için ayni yapay zeka algoritmasi uygulandiginda kötü huylu akciger nodüllerinin tespiti için duyarlilik yüzde 94, özgüllük yüzde 83, pozitif tahmin degeri yüzde 3 ve negatif tahmin degeri yüzde 100 oldu” dedi.



“Projemiz kalp yetersizligi konusunda erken teshis potansiyeline sahip”

Hastaliklarla mücadelede konusunda bilim ve saglik çalisanlarinin is birliginin önemine deginen AstraZeneca Orta Dogu ve Afrika Bölgesi Medikal Direktörü Dr. Viraj Rajadhyaksha, “Kalp yetersizligi hastalarinda erken teshis, tedavinin planlanmasinda ve hastaligin seyrinin öngörülmesinde oldukça önemlidir. Bu proje, birçok nedenden dolayi farkli birimlere giden hastalarda ileri düzey yapay zeka ve makine ögrenmesi yaklasimlarini uygulayarak, erken teshis konulan hastalarin hayatlarina dokunmaya ve dogru tedavilerle çok daha erken tanismalarina olanak saglayacaktir. Arastirmadan ortaya çikan sonuçlar, dünyada kalp yetersizligi için ilk kez bir erken teshis araci olusturma potansiyeline sahip. Hala dünya çapinda kanserden ölümlerin bir numarali nedeni olan ve 2 milyondan fazla kisiyi etkileyen akciger kanseri gibi yasami degistiren ihtimal hastaliklar erken teshis sayesinde önlenebilir. Sirket olarak İçel Üniversitesi Tip Fakültesi Hastanesi’ne kosulsuz destegimizle sagladigimiz bu projede oldugu gibi yapay zeka ve veri kaynaklarindan en iyi sekilde yararlanmak için çalismalarimizi sürdürecegiz” diye konustu.