Yapay Zekada Ülkelerin Stratejik Hamleleri

BERLİN – BAHATTİN GÖNÜLTAŞ - Yapay zekaya dayalı teknolojilerin sunacağı fırsatları kaçırmak istemeyen ülkeler, bu alandaki stratejileri ile dikkati çekiyor.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, yapay zekaya dayalı teknolojiler sayesinde küresel gayri safi milli hasılanın 2030'da bugünkü seviyesinden yüzde 16 artması öngörülürken, bu durumun küresel ekonomiye yaklaşık Çin’in geçen yılki toplam ekonomik büyüklüğü (yaklaşık 13,4 trilyon dolar) kadar katkı sağlaması bekleniyor.

Yapay zeka ile işgücü piyasasında büyük dönüşümler beklenirken, yapay zekanın, ekonomileri için büyük ticari fırsat oluşturabileceğine inanan Çin, ABD, İsrail, Japonya, Hindistan, Almanya, Güney Kore, Birleşik Arap Emirlikleri, İsveç,Tayvan, İtalya,Singapur, Meksika, İngiltere, Finlandiya ve Kanada gibi yaklaşık 40 ülke, bu alanda stratejiler oluşturarak, eğitim sistemlerini yeniden yapılandırarak milyar dolarlık yatırımlar yapıyor.

Bu ülkelerden bazıları sağlık, ödemeler, insansız hava ve kara araçlarına yoğunlaşırken, bazıları da eğitim, robotlar ve üretim gibi konulardaki çalışmalara teşvikler veriyor.

- Çin 2030'da 1,4 trilyon dolarlık bir endüstri hedefliyor

Bu alandaki en büyük yatırımı yapan dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin, yapay zeka teknolojilerinde 2017’de 12 milyar dolar yatırım yaparken, gelecek yıl bunun 70 milyar dolara yükseltmesi bekleniyor.

Pekin yönetimi 2017’de Yeni Nesil Yapay Zeka Geliştirme Planı’nı duyurmuştu. Üç adımla plana göre, Çin’in yapay zeka ekosistemi gelecek yıla kadar rakip ülkelerle aynı seviyeye gelmesi hedefleniyor. Yapay zekada 2025’e kadar küresel lider olmayı amaçlayan Çin, 2030’de bu alanda inovasyon için ana merkez haline gelmek istiyor. Pekin, 2030'da 150 milyar dolar değerinde bir yapay zeka endüstrisi ve ilgili sektörlerle beraber ise değeri 1,4 trilyon doları bulan bir endüstri hedefliyor.

Çin'in yapay zeka alanındaki akademik araştırmalarda en fazla atıf alan araştırma sayısı bakımında ABD'yi geride bırakma eğiliminde olması dikkati çekiyor.

Dünyanın üretim üssü olan Çin, yapay zeka planı strateji çerçevesinde verimliliği yükseltmeyi, eğitim, sağlık ve güvenlik gibi birçok alanda yapay zeka kullanımını artırmayı amaçlıyor.

Ayrıca Pekin yönetimi yapay zeka şirketlerinin ülkede Ar-Ge merkezleri kurmasını teşvik ederek, ülkenin yapay zeka ekosistemine önemli bir katkıda bulunmayı hedefliyor. Çinli bilim insanları, yapay zekayı kullanarak kanser belirtilerini bilerek hastalığın erken teşhisini sağlamak için yoğun çalışma içerisinde.

Çin, milyar dolarlık yatırımla başkent Pekin’de yapay zeka teknoloji parkı inşa ediyor. Çin'in sanayi bölgesi Shandong'da 2022 yılında 500'den fazla yapay zeka şirketine ev sahipliği yapmayı hedefliyor.

- ABD'de yapay zekaya internet sitesi

Küresel yapay zeka teknolojilerinde halihazırda Çin'in gerisinde kaldığı belirtilen dünyanın en büyük ekonomisine sahip ABD ise 2016'da "Milli Yapay Zeka Araştırma ve Geliştirme Stratejisi Planı”nı hazırlayarak söz konusu araştırma ve geliştirme projelerine yön veriyor. Amerika için yapay zekanın azami kapasitede yararlanmak için, ülkede sanayi, üniversite ve kamunun ortak çaba gösteriyor.

ABD Başkanı Donald Trump, bu yılın şubat ayında federal hükümet kurumlarından yapay zeka (AI) konusunda araştırma, tanıtım ve eğitim için daha fazla kaynak ayırma ve yatırım yapmalarını isteyen bir kararname imzaladı. Kararnameyle Amerikan Yapay Zeka Girişimi kurulurken, yapay zeka ABD’nin milli ve ekonomik güvenliğinin sağlanmasına yardımcı olmasına yönelik yapılacaklar sıralanıyor.

Yapay zekanın fırsatlarından en iyi şekilde nasıl yararlanabileceği konusunda bilgi sahibi olmak isteyen kişiler ve şirketler içinse www.AI.gov internet sitesi hizmet veriyor. Ülkede yapay zeka yarışında özel sektörün liderlik etmesi dikkati çekiyor.

- Japonya'da yapay zekaya vize

Küresel ekonomide üçüncü sırada yer alan Japonya, bazı sektörlerde teknolojideki üstünlüğünü korumak ve yaşlanan nüfusundan kaynaklanan sıkıntıları gidermek amacıyla açıkladığı Yapay Zeka Teknolojisi Stratejisi ile yapay zeka çalışmalarını sanayiye aktarmak için yol haritasını belirledi.

Japonya, bu çalışmalardan ticari olarak faydalanmak ve halkın kullanımına sunmak için yapay zeka ekosistemi oluşturmaya çalışıyor. Yapay zekayı sağlık alanında kullanmak için Japon şirketleri yatırım yaparken, Japon hükümeti de yapay zeka konusunda çalışacak yabancılara vize konusunda kolaylık sağlıyor.

Güney Kore’de ise Samsung, LG, SK Telecom ve Hyundai gibi uluslararası şirketler, yapay zeka konusunda faaliyet gösteren birçok şirketi satın alarak bu konuda yatırım yapıyor. Yapay zeka projelerine devlet tarafından destek verilen Güney Kore'de, 2020'ye kadar bu alanda milyarlarca dolar yatırım yapılması planlanıyor.

Bilgi teknolojilerinde insan kaynağı bakımından önemli bir yerde olan Hindistan'da, yapay zeka konusunda devlet-özel sektör iş birliği üzerine planlar yapılıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri de yapay zeka bakanlığı kurarak, ulaşım, sağlık, uzay, yenilenebilir enerji, su, teknoloji, eğitim, çevre ve trafik gibi dokuz sektörde yapay zeka teknolojilerine yatırım yapıyor.

Ulusal yapay zeka stratejisini yayımlayan ilk ülkelerden olan ve söz konusu alanda 125 milyon dolar bütçe ayıran Kanada, ayrıca bu alanda çalışacak yeni girişimcilerin ürünlerini piyasaya sunmalarında yardımcı oluyor. Ayrıca Kanada'nın yapay zeka stratejisi araştırma ve yetenekler yetiştirmeye odaklanması dikkati çekiyor.

- Almanya 3 milyar avro yatırım yapıyor

Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya ise yapay zeka alanında 2025 yılına kadar 3 milyar avrodan fazla kaynak ayırarak ve bu konuda 100 adet profesörlük kadrosu oluşturmayı hedefliyor. Almanya’nın hedefi, 'Made in Germany'nin yapay zekada da bir marka haline gelmesi.” olarak açıklanırken, eyalet hükümetlerinin de yapay zeka konusunda fazladan fon oluşturması dikkati çekiyor.

Avrupa Birliği Komisyonu, geçen yıl Yapay Zeka İletişimi belgesi yayınlayarak, birliğin teknolojik ve endüstriyel kapasitesini artırmayı ve Avrupalıları yapay zeka tarafından ortaya konan sosyo-ekonomik değişimlere hazırlamayı, AB’nin yapay zeka yatırımlarını gelecek yıl 1,5 milyar avroya yükseltmeyi hedefliyor.

Malezya, , Polonya, Rusya, İsveç, Tunus, İtalya, Singapur, Meksika, İngiltere ve Finlandiya gibi yaklaşık 40 ülke, ulusal yapay zekâ stratejisini yayımlayarak, bu alandaki yarışta yer aldıklarını belli etmeleri dikkati çekiyor.

- "Yapay zeka ülkelerin kaderini belirleyecek"

Yapay zeka konusunda çalışmalar yapan Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Şahin Albayrak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada şu anda dijital dönüşüm çarkının çok hızlı döndüğünü, yapay zeka çarkının bunu hızlı bir şekilde izleyeceğini söyledi. Yapay zeka ile sistemlerin daha fazla özellikli ve daha akıllı olarak insanlara hizmet vereceğini belirten Albayrak, “Otomobil, sağlık, üretim ve lojistik ön planda olacak sektörler olacak." dedi.

Yapay zeka alanında en üst seviyede yarışan üç ülke olduğunu dile getiren Albayrak, bu ülkeleri dünyanın en büyük ekonomisine sahip ABD, ikinci büyük ekonomisine sahip Çin ve dördüncü büyük ekonomiye sahip olan Almanya olarak sıraladı.

Albayrak, Çin’in bu ülkeler içinde en fazla mesafe kaydeden ülke olduğunu anlatarak, Çin’in büyük veri toplama kabiliyeti olduğunu ve bu alana yoğun yatırım yaptığını kaydetti.

Almanya’nın yapay zekanın öneminin farkına erken vardığını ifade eden Albayrak, “Almanya bu konuda geleceği olan bir plan hazırladı ve bu plana göre yola çıkıldı. Alman liderlerde söylemleri bu politikayı sürdürmeye devam ediyorlar. Ülke şu anda yaptığı yatırımlarla bu konuda lider ülke olmayı hedefliyor.” diye konuştu.

Albayrak, ABD’de özel sektörün yapay zeka yarışını sürdürdüğünü vurgulayarak, ülkede özellikle otomobil sektöründe yapay zeka yarışını en hızlı devam ettiğini kaydetti.

Yapay zekanın ülkelerin kaderini belirleyeceğinin altını çizen Albayrak, "Gelişmekte olan ülkeler bu konuda zaman kaybetmeden strateji hazırlayarak işbaşı yapması gerekir. 2030’da çok ilginç dünya göreceksiniz. Her şeyin çok daha akıllı olduğu ve dijitalleştiği bir dünya. Yapay zeka sayesinde insan ömrü uzayacak. Buna hazırlanan ülkeler kazanacak.” değerlendirmesinde bulundu.