Yemen'de Mezarlıkların Yeni Sakinleri 'Yaşayan Ölüler'

ŞÜKRİ HÜSEYİN - Yemen'in stratejik öneme sahip sahil kenti Hudeyde'de hükümet güçleriyle Husiler arasında haziran ayından bu yana süren çatışmalardan kaçarak geçici başkent Aden'e göç eden çok sayıda aile mezarlıktan başka gidecek güvenli bir liman bulamadı.

Kreyter ilçesindeki El-Kati Mezarlığı'na sığınan yüzlerce çocuk, kadın ve yaşlı, ölülerin "sessiz, soğuk ve hareketsiz" dünyasını ölmeden önce müşahede etmek zorunda kaldı. Buraya sığınan yaklaşık 150 aile, en küçük yardıma bile muhtaç. Öyle ki, kendi ifadeleriyle mezarlıktaki ölülerden tek farkları aldıkları nefes.

Hudeyde'nin batısındaki El-Cerrahi ilçesinden kaçan Nasır Aklan (37), su, gıda ve ilaç gibi temel ihtiyaçlarını bile karşılayamadıklarını ve burada ölü gibi yaşadıklarını söyledi.

Gündüz güneşin alev gibi yakan sıcağı gece de ilikleri donduran soğuktan kendilerini koruyacak bir örtülerinin bile olmadığını aktaran Aklan, 6 çocuğuyla 4 aydır mezarlıkta yaşadığını ancak hiçbir uluslararası ya da yerel insani yardım kuruluşundan destek görmediğini belirtti.

Topladığı odun parçalarını yakarak 4 çocuğuna yemek pişirmeye çalışan Gülsüm İbrahim (30) ise sabahın ilk ışıklarıyla eşiyle boş su şişesi ve hurda toplamaya çıktığını ve bunları satarak kazandıkları parayla çocuklarının karnını doyurmaya çalıştıklarını dile getirdi.

- "Hayvanlardan farkımız yok"

Komşusu Fatma Muhammed İbrahim ise Aden'deki insani yardım kuruluşlarının ilgisizliğinden yakınarak, "Bazen çöplükte yiyecek arıyoruz. İnsanların ve doktorların çürümüş ve bozuk gördüğü yiyecekler bize göre sağlıklı. Bunlar bizim günlük yiyeceğimiz. Hayvanlardan farkımız yok." dedi.

Hudeyde'deyken Eğitim Bakanlığı bürosunda memur olarak çalışan, ancak 1,5 yıldır maaş alamayan Muhammed Yahya da mezarlıkta hayatını idame ettirmeye çalışanlardan biri.

On çocuğuyla 4 ay önce Aden'e geldiğini söyleyen Yahya, "Mezarlıkta yaşamaya mecbur kaldım çünkü çocuklarımın karnını doyuracak param yok. Ayrıca mezarlıkta başımızı yasladığımız taş ve çakıllar bile bize göre insanlardan daha merhametli." diye konuştu.

- İnsani yardım kuruluşlarından destek yok

Aden'de onlarca uluslararası ve yerel insani yardım kuruluşu olmasına rağmen El-Kati Mezarlığı'nın yeni sakinleri bazı hayırseverlerin yaptığı ve sadece günü kurtaran yardımların dışında insani yardım alabilmiş değil.

Mezarlıktaki göçmenlerden sorumlu Abdullah el-Hammadi, hiç kimsenin şu ana kadar bu kişilerin çektiği sıkıntılarla ilgilenmediğini söyledi.

Sayıları yaklaşık bini bulan bu kişilerin kendilerini ve çocuklarını tehlikeye atma pahasına mezarlar arasında yatıp kalktığına işaret eden Hammadi, yıkık mezarlar ve ağaçlar arasında yılan, zehirli haşere ve sineklerin yanı sıra başıboş köpek ve eşeklerin olduğuna, ama tüm bunların bu kişileri mezarlıkta kalmaktan alıkoymadığına dikkati çekti.

Hudeyde'nin Beyt el-Fakih ilçesinden gelerek mezarlığa yerleşen Sami Muhammed Raşid de içinde bulundukları durumun ölülerden bile kötü olduğunu şu sözlerle anlattı:

"Ölüler belki kabirlerinde rahattır ama bu insanlar kabirlerin üstünde hayatta kalmalarını sağlayacak şeylerden yoksunlar."

- Ölülerin ruhlarına saygısızlık

Mezarlıkta yaşamak hastalık tehlikesinin yanı sıra ölülerin ruhlarına da rahatsızlık veriyor.

Şeyh Halid İbrahim, İslam şeriatına göre mezarlar üzerinde yürümek, oturmak ya da onlara saygısızlık etmenin caiz olmadığını ifade etti.

Ölülere de hayattakiler gibi saygı gösterilmesi gerektiğini belirten İbrahim, Hazreti Muhammed'in "Sizden birinizin ateş üzerine oturup da bu ateşin elbisesini yakması, kabir üzerine oturmasından daha iyidir." hadisini hatırlattı.

Hudeyde'de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyonun desteklediği hükümet güçleriyle Husiler arasında haziran ayından bu yana yaşanan çatışmalardan kaçan binlerce aile Aden, Lahic ve Ebyen kentlerine sığındı.

İnsan hakları alanında faaliyet gösteren örgütlerin raporlarına göre, söz konusu kentlerdeki göçmen sayısı 100 bini aşmış durumda.

Uluslararası insani yardım kuruluşları, koalisyon güçlerini, Husilere karşı verdiği savaşı sonlandırmak için "aç bırakmayı" stratejik bir silah olarak kullanmakla suçlarken, bu güçler ise operasyonların başlamasından bu yana insani yardım çalışmalarına öncelik verildiğini savunuyor.