Yemen'de Savaştan Siyasi Çözüme Doğru

MURAD EL-URAYFİ - Yemen'de hükümet ile ayrılıkçı Güney Geçiş Konseyi arasında imzalanan Riyad Anlaşması sonrası güneyde ağırlığını artıran Suudi Arabistan'ın, kuzeyi kontrol eden Husilerle de gizli görüşmeler yürüttüğü öne sürülüyor.

Sana Araştırmalar Merkezinin yayımladığı rapora göre, Riyad yönetimi, 5 Kasım'da imzalanan anlaşmanın ardından Yemen'in güneyinde tek söz sahibi devlet haline geldi.

Raporda, Yemen hükümeti ile Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) desteklediği Güney Geçiş Konseyi arasında Riyad'da imzalanan anlaşmanın getirdiği yeni hiyerarşik yapının başında Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Selman'ın yer aldığı ve Yemen dosyasının Veliaht Prens Muhammed bin Selman'dan kardeşi Halid'e sessiz sedasız devredildiği bilgisi verildi.

Yemenli kaynaklar, Riyad Anlaşması'nı ülkedeki savaş sürecinde yaşanacak büyük değişiklik öncesi hazırlık aşaması olarak görüyor.

Kaynaklar, Mart 2015'ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veren Suudi Arabistan ve BAE'nin, yol açtıkları felaketin üstünü örterek bu anlaşmayla ülkeye sözde istikrar getirdikleri imajını vermeye çalıştıklarını belirtiyor.

- Husiler ile uzlaşma işaretleri

Yemenli siyasi uzmanlar, Suudi Arabistan ve BAE'nin Yemen'deki politika değişikliğinin işaretlerini başka gelişmelerde de görmenin mümkün olduğunu ifade ediyor.

Bu açıdan, BAE Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Karkaş'ın Husilerin Yemen'in geleceğinde rol alacağı yönündeki açıklamasının yanı sıra Suudi Arabistan Savunma Bakan Yardımcısı Halid bin Selman'ın Husilere yakın Umman'ı ziyaret etmesi, Riyad ve Abu Dabi'nin Yemen politikalarını askeri seçenekten Husilerle uzlaşma öngören siyasi seçeneğe çevirdiği şeklinde yorumlandı.

Halid bin Selman'ın Umman Sultanı Kabus bin Said ile görüşmesinin ardından Umman Dışişleri Bakanlığı, Yemenli taraflarla yapılan Riyad Anlaşması'nı memnuniyetle karşıladıklarını ve bunun ülkedeki krizi sonlandıracak kapsamlı bir siyasi uzlaşmanın önünü açacağından ümitli olduklarını bildirdi.

- Suudi Arabistan-Husi görüşmeleri

Umman'ın, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdusselam arasında BM'nin himayesinde bir toplantı düzenleyeceği yönünde yerel kaynaklardan bilgiler gelse de resmi makamlardan şu ana kadar bu yönde bir açıklama yapılmadı.

Husilerden üst düzey bir yetkili ise AA muhabirine yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan milli petrol şirketi Aramco'ya 14 Eylül'de düzenlenen saldırısı sonrası Riyad yönetiminin Husiler ile görüşmek için iletişime geçtiğini ve bazı gizli görüşmeler yapıldığını ileri sürdü.

Yetkili, Veliaht Prens Bin Selman'ın Husilerin Yüksek Siyasi Konseyi Başkanı Mehdi el-Muşat ile bir telefon görüşmesi dahil olmak üzere Suudi-Husi görüşmelerinin en üst düzeyde gerçekleştiğini ifade etti.

- Yemen halkı artık savaşın bitmesini istiyor

Taraflar arasındaki görüşmeleri olumlu karşılayan Yemen halkı, savaşın bir an önce bitmesi ve hayatın normale dönmesini bekliyor.

AA muhabirine konuşan üniversite öğrencisi Amr İbrahim, "Savaşın bitmesini umuyoruz. Beş yıl sonra bunun bir hiç olduğunu gördük." dedi.

Yemenli Yasir Ahmed de 5 yıldır devam eden savaşın çok büyük insani krizlere neden olduğunu belirterek artık barış istediklerini dile getirdi.

Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi hükümeti ile Güney Geçiş Konseyi arasında sağlanan Riyad Anlaşması sonrası Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik ve beraberinde bazı bakanların 12 Kasım Salı günü Aden'e dönmesi bekleniyordu ancak Suudi Arabistan kuvvetlerinin lojistik düzenlemeleri nedeniyle belirsiz bir tarihe ertelendi.

Yemen hükümeti ile BAE'nin desteklediği ayrılıkçı Güney Geçiş Konseyi arasındaki krizi sona erdirmesi beklenen Riyad Anlaşması, 5 Kasım'da Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da imzalanmıştı. İmza töreninde Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed bin Zayid Al Nahyan'ın hazır bulunmuştu.

Anlaşma, imzalar atıldıktan sonra en geç 30 gün içinde teknokrat bir hükümetin kurulmasını, 24 bakanlıktan 12'sinin güneylilere verilmesini, Cumhurbaşkanı Hadi'nin 15 günde Aden'e bir Emniyet Müdürü, 30 günde de Ebyen ile Dali kentlerine birer vali atamasını içeriyor.