Yemen'deki Çatışmalar Sağlık Sisteminin Çökmesine Neden Oldu

ZEKERİYA el-KEMALİ - Yemen'deki sağlık durumu savaşın 4. yılına girmesiyle, insanların canını alan kronik ve salgın hastalıkların galip gelmesiyle giderek kötüleşiyor.

Uluslararası Sağlık Örgütü (WHO), ülkedeki çatışmanın patlak vermesinden önce hastalıklardan kaynaklı ölümlerin toplamda yüzde 39 olduğunu, ancak şu anki hastalıkların bazıları önlenebilir olsa da daha ölümcül olduğunu bildirdi.

Ülkede 26 Mart 2015'ten beri süren çatışmalar, sağlık sisteminin çökmesine neden oldu.

Dünya sağlık istatistiklerine göre, Yemen'deki sağlık tesislerinin sadece yüzde 50'si faal çalışırken, kalanı kısmen çalışıyor ya da tamamen durmuş vaziyette.

WHO temsilcisi Mehmet Akif Saatçioğlu, ülkede çökmüş olan sağlık durumu, krizin kontrol altına alınması çabaları ve diğer çalışmalar hakkında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

- Hastalıklar yeniden ortaya çıkıyor

Saatçioğlu, "Savaş çemberi, sağlık sektörünün bozulmasıyla, sadece bu sektörü tahrip etmekle kalmayıp, onlarca yıl önce yok olan hastalıkların yeniden ortaya çıkmasına ve hastalıkların yayılmasına neden oldu." ifadelerini kullandı.

Savaş devam ettiği müddetçe hastalıkların yayılmasının mümkün olduğuna dikkati çeken Saatçioğlu, "Şu anda savaş halindeyiz ve böyle durumlarda herhangi bir ülkede hastalıkların yayılması olası bir durum" olduğunu dile getirdi.

Saatçioğlu, bölgedeki ortaklarla ve yerel yönetimlerle başka salgın hastalıkların ortaya çıkmasını önlemek için koruma programı uyguladıklarının altını çizdi.

Hastalıklardan dolayı yüzlerce insanın hayatını kaybettiğine işaret eden Saatçioğlu, Kolera, dizanteri ve kızamık gibi hastalıkların, mermi ve kurşunların öldürdüğünden daha fazla insanın ölümüne sebep olduğunu ve bu nedenlerin hiçbirinin insan hayatı için kabul edilemeyeceğini dile getirdi.

- Kolera ve difteriye karşı savaş

WHO ve ortakları koleraya karşı büyük bir savaş verirken, 2 binden fazla insanın ölmesi ve 1 milyondan fazla insanın hastalığa yakalanmasına rağmen Birleşmiş Milletler (BM) mücadelenin bitmediğini söylüyor.

Koleranın ortadan kalktığını söyleyemeyiz diyen Saatçioğlu, önceki durumla karşılaştırıldığında hastalığa yakalananlarda azalma olduğunu söyledi.

Saatçioğlu, Uluslararası Sağlık İstatistikleri verilerine göre, Yemen'deki çatışmanın ürettiği hastalıklardan difterinin bin 800 den fazla şüpheli vakaya ve 94 ölüme sebep olduğunu aktardı.

Ülkedeki sağlık hizmetlerinin yetersizliğinden ve bu hizmetlere erişimin kısıtlı olmasından dolayı difterinin yayıldığını ifade eden Saatçioğlu, bir bağışıklık ya da boşluk sorunu olduğunda önlenebilecek hastalıkların yaygınlaştığının altını çizdi.

- Sana Havalimanı’ndan “Hava Köprüsü”

Geçen günlerde, Arap koalisyonu, Ağustos 2016'dan bu yana BM'nin uçuşları dışında hava ambargolarına maruz kalan Sana havalimanından ticari uçuşların yeniden başlamasını konuştu.

Saatçioğlu, Arap koalisyonun uçuşlara izin vereceğine işaret ederek, "Her ay iki kez yapılacak uçuşlar, kronik hastalıkların tedavisi için hava köprüsü niteliğinde olacak." diye konuştu.

Arap koalisyonu sözcüsü ve Yemenli yetkililere göre, Sana havalimanından seyahat edebilecek ve kronik hastalığı olan yolcuların seçilebilmesi için Dünya Sağlık Örgütü ile koordineli bir şekilde çalışılacak.

Hastalar, hala ticari uçuşların yapıldığı Aden ve Seiyun havalimanlarında 12 saatten fazla ya da tam gün boyunca beklemek zorunda kalıyor.

Saatçioğlu, bu konudaki planlama çalışmalarının ve hava köprüsü oluşturma fikrinin henüz tamamlanmadığına işaret ederek, uygun tedavi göremeyen hastaların hava köprüsü fikri kapsamında dışarıya sevk edilmesi konusunda çalışmaların yapıldığını dile getirdi.

- Batı sahillerinin kızışması

Dünya Sağlık Örgütü, geçen aydan bu yana meşru hükümet kuvvetleri ile batı sahilindeki Husilere ait güçler arasında onlarca insanın ölmesine ve yaralanmasına sebep olan askeri gerilimi takip ediyor.

Buradaki bölgelerde bazı hastanelerin varlığına değinen Saatçioğlu, devam eden çatışmalarla birlikte bu tesislerin daha fazla sağlık kapasitesine ve desteğe ihtiyacı olduğunun altını çizdi.

Saatçioğlu, “Mağdurların çokluğundan dolayı sağlık hizmetlerinde daha fazla çabaya ihtiyaç olacak. Bu yüzden daha fazla ilaç ve tıbbi malzeme desteği için yönetimle koordineli bir biçimde çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.

- Yardımları ulaştırmadaki zorluk

Geçen aylarda, BM, Yemenli çatışma taraflarını, özellikle Husi grupları, yapılan yardımları sınırlandırmak ve belirli yerlere yönlendirmekle suçlamıştı.

İnsani yardım kuruluşları da bazı alanlarda tıbbi malzemeleri temin etmenin zorluklarından şikayet etmişti.

Saatçioğlu, sağlık yardımlarının sağlanmasında zorlukların yaşandığını belirterek, WHO’nun yardımları ulaştırma yolları aradığını ve daha fazla insana ulaşılması için erişim eksikliği bahanesinin kabul edilemez olduğunu vurguladı.

Bazı bölgelere ulaşımda zorlukların olduğuna değinen Saatçioğlu, “Bazen bölgelere kolaylıkla ulaşıyoruz ve bazen ulaşamıyoruz. Ancak, yönetimle ve sağlık ortaklarıyla koordineli çalışmamızın neticesinde zorlu bölgelere ulaşıyoruz.” diye konuştu.