Yemen'in Mayyun Adasi'nda Askeri Üs Kuruldugu Iddialari Ülkede BAE'ye Yönelik Tepkileri Artirdi

MUHAMMED ES-SAMII - Yemen'de Birlesik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Babu'l Mendeb Bogazi yakinlarinda stratejik konuma sahip Mayyun Adasi'nda askeri hava üssü insa ettigine iliskin iddialar halktan ve resmi kurumlardan ciddi tepkilere yol açti.

Amerikan haber ajansi Associated Press'in (AP) mayis ayinda yayimladigi haberde, yakit ve ticari yük gemileri için dünyanin en önemli deniz kontrol noktalarindan biri olan Mayyun Adasi'nda gizemli bir hava üssü insa edildigi belirtilmisti.

Habere göre, Yemen hükümet yetkilileri, 2019'da Husilere karsi Suudi Arabistan liderligindeki koalisyondan çekildigini duyurmasina ragmen BAE'nin söz konusu üssün insasinin arkasinda oldugunu iddia etmisti.

BAE, Subat 2020'de Yemen'deki askerlerini tamamen çektigini açiklasa da Suudi Arabistan öncülügündeki koalisyon güçleri birkaç gün önce Abu Dabi'nin hala koalisyon güçleri bünyesinde faaliyet gösterdigini ortaya koydu.

BAE, AP'nin Mayyun Adasi ile ilgili haberine iliskin herhangi bir açiklama yapmadi.

- Yemen'den tepkiler

Mayyun Adasi'nda askeri üs insasiyla ilgili iddialarin ardindan halktan ve Yemen Meclisinden tepkiler yükseldi.

Meclis Baskan Yardimcisi Abdulaziz Cabbari, 25 Mayis'ta Twitter hesabindan paylastigi mesajinda, BAE'nin Mayyun Adasi'nda yaptiklari karsisinda sessiz kalinmasini "Yemen'in egemenliginin ihmali" olarak niteledi. Cabbari, Yemen hükümetine hitaben "Ülkesinin egemenligini ihmal eden mesruiyetini kaybeder." ifadelerini kullandi.

Yemen Meclisi, 26 Mayis'ta hükümete, Mayyun Adasi'nda askeri üs insa edilmesine iliskin milletvekillerinin sorularini içeren bir mesaj gönderdi.

Yemen Basbakani Muin Abdulmelik de 7 Haziran'da, ilgili mercilere Mayyun Adasi'nda üs kurulmasina iliskin sorusturma açilmasi, ayrintili bir rapor hazirlanmasi ve sonuçlardan milletvekillerinin haberdar edilmesi talimati verdigini bildirdi.

- Husilerden BAE'ye "isgal gücü" nitelendirmesi

Husilere bagli SABA haber ajansina göre, Husilerin sözde Disisleri Bakani Hisam Seref, 2 Haziran'da yaptigi açiklamada, "BAE isgal güçleri, Yemen topraklarinin bir kismi ve adalarinda bir oldubittiyi dayatmak için yasa disi uygulamalar ve umutsuz girisimler yürütüyor." ifadelerini kullanmisti.

"BAE'nin su anda Sokotra takimadalari ve Mayyun Adasi'nda yaptiklari, sessiz kalinamayacak bir durum ve uluslararasi hukuka da aykiri." diyen Seref, Abu Dabi'yi "atesle oynadiklari Yemen topraklari ve adalarini terk etmemeleri halinde, kibirlerinin bir sonucu olarak alevlerin yakinda kendilerine de ulasabilecegi" konusunda uyardi.

Gözlemciler bunu Husilerin, Suudi Arabistan'a oldugu gibi BAE'ye de insansiz hava araçlari (IHA) ve balistik füzelerle saldirilar baslatma konusunda üstü kapali bir tehdidi olarak degerlendirdi.

- BAE'nin sessizligi, koalisyon güçlerinin yorumu

BAE, Mayyun Adasi'nda hava üssü insa ettigi yönündeki iddialarla ilgili sessizligini korurken Suudi Arabistan resmi ajansi SPA, 3 Haziran'da dikkat çekici bir haber yayimladi.

Koalisyon güçlerindeki bir kaynaga dayandirilan haberde, BAE güçlerinin Sokotra ve Mayyun adalarinda bulunduguna dair haberlerin gerçegi yansitmadigi belirtildi.

Haberde Mayyun'daki hazirliklarin koalisyon güçlerinin kontrolü altinda oldugu, Yemen hükümet güçlerini ve hükümete bagli Bati Sahili Ortak Kuvvetlerini desteklemeye, deniz seyrüseferini güvenceye almaya hizmet ettigi aktarildi.

BAE'nin Yemen'den çekildigini duyurmasina karsilik söz konusu haberde, BAE'nin çabalarini koalisyon güçleriyle Marib'i Husi milislere karsi havadan savunmaya yogunlastirdigi kaydedildi.

Haberde, Yemen'in egemenligine ve toprak bütünlügüne saygi göstermenin, koalisyonun ilkeleri ve temel degismezleri arasinda oldugu vurgulandi.

- "Hiçbir tarafin Yemen topraklarindan vazgeçmeye hakki yok"

Bu gelismeler, Yemen hükümet yetkililerini ve uzmanlari, Suudi Arabistan liderligindeki koalisyonu hedeflerinden sapmakla suçlamaya ve koalisyon ile mesru hükümet arasindaki iliskiyi düzeltme çagrisi yapmaya yöneltti.

Yemen Enformasyon Bakan Yardimcisi Muhammed Kayzan, AA muhabirine yaptigi açiklamada, "Yetkili makamlarin yerel raporlari, BAE'nin Mayyun Adasi'nda süpheli faaliyetlerinin varligini dogrulamaktadir." ifadelerini kullandi.

Bu eylemlerin Yemen'in egemenligini olumsuz etkiledigini ve BAE'nin Yemen'den resmen çekildigi yönündeki iddialarla çelistigini aktaran Kayzan, sunlari kaydetti:

"Koalisyon güçlerinin açiklamasi, adada bazi gelismeler oldugunu teyit ederken, Yemen, topraklarinda herhangi bir yabanci ülkeyle askeri üs insa edilmesi için anlasma imzalanmadigini defalarca vurguladi."

Kayzan, "Hiçbir Yemenli tarafin ulusal topraklarin bir karisindan vazgeçmeye hakki yok, çünkü bu egemenlik meselesidir." dedi.

Sokotra veya Mayyun adalarinda insaat çalismalari veya teknik, askeri gelismelerin varliginin gerekçe ne olursa olsun kabul edilemez oldugunu vurgulayan Kayzan, ülkenin egemenliginin ihlali anlamina gelen bu durumu hiçbir Yemenlinin kabul etmeyecegini belirtti.

Kayzan, tüm Yemenlileri hükümet ile koalisyon arasindaki iliskinin düzeltilmesi, iliskilerin karsilikli saygi çerçevesinde yürütülmesi ve Yemen'in birlik ve istikrarina dayali olmasi gerektigi yönünde seslerini yükseltmeye çagirdi.

- "Hava üssü insasi savasin kazanimlarini paylasim çerçevesine giriyor"

Askeri konular ve strateji alaninda arastirmaci Ali ez-Zeheb ise "Mayyun Adasi'nda bir askeri hava üssü insa edilmesi, Yemen'deki savasin kazanimlarini paylasma çerçevesine giriyor. Mesru yönetim de bunun karsiligini aldi. Hiçbir uluslararasi veya bölgesel taraf, karsiligini almadan herhangi bir soruna müdahale etmez." degerlendirmesinde bulundu.

Hükümetin Mayyun Adasi'ndaki gelismeleri Yemen boyutundan ziyade daha çok Iran'a karsi Arap milliyetçiligi boyutuyla baglantili gördügünü belirten Zeheb, "Hükümet bu nedenle konuyu Sokotra Adasi'nda yaptigi gibi gündeme getirmeyecektir." görüsünü savundu.

Mayyun'da yasananlarin, hükümetin Husilerle arasindaki konumunu güçlendirmek ve siyasi kazanimlar elde etmek için verdigi tavizlerin bir parçasi oldugu yorumunu yapan Zeheb, Iran tehdidinin herkes için en büyük tehlike olmaya devam ettigini söyledi.

Zeheb, "Suudi Arabistan ve BAE, Yemen savasinda çok sey ödedi. Bunun bir bedeli olacagi belliydi. Bu bedel de Suudi Arabistan ve BAE basta olmak üzere koalisyon ülkelerinin ulusal gündeminin stratejik bir hizmetkari olmaktir." ifadelerini kullandi.

Mayyun Adasi'nin stratejik bir konumda bulundugunu ve Kizildeniz'deki deniz güvenliginde etkili bir figür oldugunu dile getiren Zeheb, söyle devam etti:

"BAE'nin Mayyun'da bir askeri üste mevcudiyeti, Afrika Boynuzu'ndaki (adanin dogusundaki ülkeler) varligini tamamlar. Bu BAE'nin aktif uluslararasi ortaklari Ingiltere, ABD ve Fransa'nin çikarlarini da destekler. Ayni zamanda, özellikle Kizildeniz'de her geçen gün daha görünür hale gelen Iran tehditlerine karsi Suudi Arabistan'in ve ulusal güvenliginin çikarlarina da hizmet eder."

Zeheb, Suudi Arabistan ile BAE arasinda, Yemen kiyilari ve adalarindaki nüfuz paylasimi konusunda küçük farkliliklarla birlikte stratejik ittifakin hala var oldugunu söyledi.