Yeni Varyantlari Önlemede En Önemli Iki Faktör Kurallara Uymak Ve Asilanmak

AYBÜKE INAL KAMACI - Hacettepe Üniversitesi Tip Fakültesi Enfeksiyon Hastaliklari ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dali Baskani ve Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serhat Ünal, Delta'nin ötesinde yeni varyantlarin ortaya çikmasini önlemek için herkesin kurallara uymasi ve asilanmasi gerektigini belirtti.

Sabri Ülker Vakfi Bilim Kurulu Üyesi de olan Ünal, AA muhabirine yaptigi açiklamada, son dönemde hem tedbirlere yeterince uyulmamasi hem de Delta varyantinin ortaya çikmasiyla vaka sayilarinda artis yasandigini söyledi.

Alfa, Beta ve Gama'dan sonra tüm dünyanin simdi de Delta varyantiyla mücadele ettigini belirten Ünal, vaka artislarinin önüne geçebilmek için herkese asi olma ve tedbirlere uyma çagrisi yapti.

Prof. Dr. Ünal, "Asisiz bir kisi Delta varyantina enfekte oldugu zaman ölüm ihtimali çok yükseliyor. Daha iyi yapistigi için içeriye daha çok virüs giriyor ve daha agir bir hastaliga yol açabiliyor ancak kisi asilanmissa, bu hangi asi olursa olsun, bulasma yüzde 40-50 gibi bir oranda duruyor. Tabii tamamen bulasmayi da engelleyemiyor ama bulasma olsa bile yüzde 80-90 oraninda agir vaka olarak seyretmesine engel oluyor." diye konustu.

Yeni varyantlarin çikmasina engel olabilmek için yapilmasi gerekenleri de anlatan Ünal sunlari kaydetti:

"Varyantin ortaya çikmasini engellemek için yapilacak en önemli is, virüsün çogalmasina izin vermemek yani yeni vaka olmazsa, mutasyona engel olabiliriz. Bunun için de maske, mesafe ve el hijyenine dikkat etmek, kapali yerlerden kaçinmak ve kapali ortamlari sik sik havalandirmak gerekiyor. Diger bir önemli nokta ise asilanmak. Asi bulasmaya mani olmuyor ama bulas olsa bile çok agir etki meydana gelmiyor. Dolayisiyla Delta'nin ötesinde yeni varyantlarin ortaya çikmasini önlemede iki önemli faktör var; birincisi kurallara uyacagiz, yeni vakalari engelleyecegiz. Ikincisi de asilanacagiz ki bulas olsa bile daha yavas çogalsin ve mutantlar azalsin."

- "Bu yangini söndürmedeki en önemli araçlarimizdan biri asi"

Okullarin açilmasiyla ilgili de degerlendirmelerde bulunan Ünal, egitimde aksamalarin kötü sonuçlar dogurabilecegini, bu nedenle yüz yüze egitime geçilmesinin isabetli oldugunu ifade etti.

Prof. Dr. Ünal, ögretmen, servis soförü, okuldaki memur ve ebeveyn dahil okulla iliskisi olan herkesin asilanmasinin önemli oldugunu vurgulayarak söyle konustu:

"Asilardan hala çekinen vatandaslarimiz var. Su anda süpheye mahal yok. Büyük bir yangin devam ediyor ve bu yangini söndürmekteki en önemli araçlarimizdan biri asi. Asi olmamak kisilerin kendi hür iradeleridir ama asilanmamis kisiler nedeniyle hastaligin yayiliminin devam etmesi meselesi var. Bu da toplumsal bir sorun haline geliyor. Kimseye zorla asi yaptirmak uygun degil ama okul örneginden yola çikarsak ilave tedbirlerin alinmasi, haftada iki defa PCR testleri ya da hizli testlerle hastaligin olup olmadigini kontrol etmek, hasta olanlari erken yakalayabilmek için gerekli."

Milli Egitim ve Saglik Bakanliklarinin okullarin nasil temizlenecegi, hangi mesafede kaç çocuk olacagi, siralarin nasil düzenlenecegi, teneffüs aralarinin nasil degerlendirilecegi, maske kullanimi ve bunlarin kontrolünün nasil olacagina iliskin rehber hazirlandigini hatirlatan Ünal kurallarin ciddi sekilde denetlenecegini ifade etti.

- "12-16 yas arasi altta ciddi hastaligi olanlarin asilanmasi önemli"

Çocuklarin asilamasiyla ilgili yürütülen çalismalari da aktaran Ünal söyle konustu:

"Dünyada 12 yasa kadar çalismalar yapildi. BioNTech'in 12 yasindan itibaren güvenli ve etkili olduguna dair yayimlanmis üçüncü faz çalismalari var. Sinovac asisinin 3 yastan 18 yasa kadar güvenli ve etkili oldugunu gösteren ikinci faz çalismalari bitti. Varyantlarin artmasiyla hastalik çocuklar arasinda da yayilmaya basladi. ABD basta olmak üzere çocuk vakalarinda artis oldu. Bizde de bir miktar kipirdanma var. O nedenle 12-16 yas arasi altta ciddi hastaligi olanlar ve 16 yas üstü herkesin asilanmasi önemli."

- "Yilbasiyla birlikte bir ay içinde bu isi kontrol altina alabilme umudumuz var"

Ünal, tam olarak normal hayata geçebilmek için vakalarin 100 binde 3-5'lerin altina inmesi gerektigini belirterek bunun için maske, mesafe ve el hijyeni kurallarindan taviz verilmemesi, kalabalik ortamlardan kaçinilmasi, kapali yerlerin havalandirilmasi, toplu alanlara HES koduyla giris yapilmasi gibi kurallara uyulmasi ve asinin yayginlastirilmasi gerektigini söyledi.

Salgin bittikten sonra da bir süre maske takmak zorunda kalinabilecegini belirten Ünal sözlerini söyle tamamladi:

"Dünya asilanmayi biraz daha hizlandirabilirse, tedbirler devam ederse, yilbasiyla birlikte bir ay içinde bu isi kontrol altina alabilme umudumuz var. Ama bunun sarti kurallara çok iyi uymak ve dünyada asilamayi yaygin olarak yapabilmek. Yoksa Delta'nin ötesinde çikacak bir varyant, daha hizli bulasacak, daha etkili olacak, asidan daha fazla kaçacak, asilarin koruyuculugu kabul edilemez düzeye inecek."