Altinbas Üniversitesi Ögretim Üyesi Psikoloji Uygulama ve Arastirma Merkezi (APAM) Müdürü Dr. Duygu Tasfiliz, yeni yilda hemen herkesin kendine büyük hedefler koydugunu fakat çogunlukla çesitli mazeretlerle uygulayamadigina dikkat çekti. Dr. Tasfiliz, bunun en temel nedenini de beklenmedik ani gelismeler disinda, hayata dair gerçek bir plana sahip olunmamasina bagladi.
Tasfiliz, “Yeni yilda kendimize karsi nazik olmali, ulasilabilir ve gerçekçi hedefler koymaliyiz. Ayrica ve en önemlisi de yeni yilin yakin iliskilerimizin degerini anlamak ve kisilerin birbirine olan bagliliginin artirilmasi bakimindan da önemli bir firsat verdigini hatirlamamiz” dedi.
“Yeni yil, yeni dönüm noktasi”
Bireylerin yasamlarini degistirmek için genellikle bir dönüm noktasi tercih ettiklerine deginen Tasfiliz, “Yeni bir yilin baslangici, en popüler zamansal dönüm noktalarindan biri. Dönüm noktasi olarak yeni yilin olusturdugu, yeni bir baslangiç hissi, insanlarin hedeflerine odaklanmalarini ve yasamlarinda olumlu degisiklikler yapma isteklerini artiriyor” diye konustu.
Arastirmalara göre, bu özel günlerin olusturdugu yeni bir baslangiç hissinin hedeflerin takip edilme ihtimalini da arttirdigina dikkat çeken Duygu Tasfiliz, “Herhangi bir günde yeni bir seye baslama ya da yapmakta oldugumuz bir seyi birakma ihtimalimiz, bu tarz dönüm noktalarina kiyasla daha düsük. Genel olarak umut, motivasyon ve yenilenme duygularinin yogunlastigi bu dönemler, bireylerin psikolojik olarak iyilik hali üzerinde de olumlu etkiler birakiyor” degerlendirmelerini yapti.
“80’i basarisiz oluyor”
Bununla birlikte bu dönemlerin bazi bireyler için stresli, basarisizlik ve suçluluk duygularinin da yüzeye çiktigi zamanlar olabildigini hatirlatan Tasfiliz, “1 Ocak itibariyla iddiali yeni yil kararlarini uygulamaya hazirlananlarin yilin sonunda kendilerini bu tanidik senaryonun içinde bulmamalari için yeni yil hedeflerini gözden geçirmeleri faydali olabilir. Yeni yil kararlarimizin % 80’inin basarisiz oldugu göz önünde bulunduruldugunda, karar alma yöntemlerimizin zihnimizin isleyisiyle pek de uyumlu olmadigini söyleyebiliriz. Zihin bir anda büyük davranis degisiklikleri yapmaya elverisli degil. Insan tahmin edilenden çok daha azini gerçeklestirebilecek kapasiteye sahip” görüslerini dile getirdi.
“Ulasilamayacak hedefler yerine küçük adimlarla ilerleyin”
Dr. Tasfiliz hedeflere ulasilmasinda basariya götürecek bazi önemli tüyolar da verdi. Buna göre, bireylerin hedeflerini gerçekçi bir sekilde belirlemeleri, küçük adimlarla ilerlemeleri ve kendilerine esneklik tanimalari hedeflerini gerçekçi kilmalari için oldukça önemli. Tasfiliz’e göre, asiri yüksek beklentiler ve ulasilamayacak hedefler belirlendiginde, stres ve hüsran duygulari ile bas etmek zorunda kalinmasi kaçinilmaz.
Arastirmalara dikkat çeken Tasfiliz, “Arastirmalar, küçük ve ölçülebilir hedeflerde, büyük ve soyut hedeflere göre daha basari elde edebilecegimizi gösteriyor. Ayrica hem yeni bir seye baslamak hem de aliskanliklari birakma hedefleri için küçük adimlarla gitmek; bir seyi yapmayacagimizi düsünmek yerine zihnimizde ne yapacagimizi planladigimiz bir düsünce tarzi benimsemek daha faydali görünüyor” diye konustu.
Dr. Tasfiliz, arastirmalara göre, yeni bir davranis kazanma odakli hedeflerin, bir davranistan kaçinma odakli hedeflere kiyasla önemli ölçüde daha basarili oldugunu gösterdigini belirterek, bu konuda yapilmis bir arastirmanin sonuçlarina atifta bulunarak söyle konustu:
“Yeni yil hedeflerinin yakin çevreden biriyle paylasilmasi hedefe ulasmada oldukça destekleyici. Çevrenin kararlara göre sekillendirilmesi de hedeflerin ulasilabilirligini önemli ölçüde arttiriyor. Bir diger önemli unsur ise hedeflerdeki esneklik. Hayatta kendi kontrolümüzde olmayan çok sey var. Dolayisiyla esnekligi hayatin bir gerçekligi olarak kabul ettigimizde küçük harflere bölünmüs adimlari takip edebilmemiz daha muhtemel görünüyor. Yeni yil, yakin iliskilerimiz açisindan da birlikte geçirilen zamanin degerini anlamak ve kisilerin birbirine olan bagliligi artirmak için de kiymetli bir firsat olarak görülebilir. Uzun vadeli davranis degisikliginde sosyal destegin önemi göz önünde bulunduruldugunda iliskiler için yatirim ve hedefler de dikkate deger bir konu olacaktir.”
Yeni Yil, Yeni Hedefler
Her yeni yila yeni planlar yaparak, yeni umutlarla ve yeni hedeflerle giriyoruz. Yeni bir yilin baslangici, bir çogumuz için hedef belirleme ve degisim istegiyle dolu bir dönem. Yeni yilla birlikte yeni ihtimaller ve degisim isteklerinin heyecani yasaniyor. Peki bu isteklerin ne kadarini uygulayabiliyoruz? Hemen uygulamak yerine çogu zaman neden beklemeyi tercih ediyoruz? Tercihlerin arkasindaki motivasyon ve motivasyonsuzlugun nedenlerini, Dr. Duygu Tasfiliz degerlendirdi.
