Yesilçam'in Unutulmaz Jönü Kartal Tibet

HILAL USTUK - Yesilçam'in usta ismi yönetmen ve senarist Kartal Tibet, 83 yasinda hayatini kaybetti.

Ardinda biraktigi 200'e yakin yapimla, Türk sinemasina büyük emek veren sanatçi, 27 Mart 1938'de Ankara'da dünyaya geldi.

Tibet, henüz ilk okuldayken Radyo Çocuk Kulübü'nde "Ayse Abla" piyeslerinde basrol konusmaya basladi.

Sanatçi, okudugu bir siirle ilkokul, ortaokul, lise ve üniversiteler arasinda düzenlenen siir yarismasinda Ankara birincisi oldu. Anne ve babasi ögretmen olan sanatçinin babasi bir süre sonra avukatlik meslegine yöneldi.

Kartal Tibet de önce beden egitimi ögretmenligi, ardindan hukuk fakültesini de bitirerek avukat oldu. Babasinin avukat olmasini istedigi Tibet'i tiyatrodaki hocalari da oyunculuk yapmasi için tesvik etti.

Ancak basarili sanatçi her iki meslegi de yapmak istemedi. Babasi avukat olduktan sonra annesinden ayrildigi için avukatlik ona aile parçalayan bir meslek gibi görünürken, tiyatroyu ise sahne arkasindaki beklemeler, provalar, kavgalar nedeniyle istemedi.

Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuari Tiyatro Bölümüne giren sanatçi, mezun oldugu 1960'ta Albert Camus'un yazip, Mahir Canova'nin sahneye koydugu bir oyunda sahne aldi. Sanatçi, 1961'deki kurulusunda yer aldigi Ankara'nin ilk özel tiyatrosu Meydan Sahnesi'nde, 4 piyes yönetti, 20 oyunda rol aldi ve çesitli oyunlarda yönetmenlik yapti.

Suat Yalaz'in, 1960'da çizmeye basladigi "Karaoglan"in film uyarlamasinda oynamasi için teklif götürdügü Tibet, "Karaoglan: Altay'dan Gelen Yigit" adli filmle Yesilçam'a adim atti. Dönemin jönlerinden Cüneyt Arkin'in çizgi roman karakterleri "Malkoçoglu" ve "Kara Murat" olarak seyircinin karsisina çikmasi, bu tür macera filmlerinin popülerligini arttirdi. Karaoglan'in Orta Asya'da baslayan serüvenleri, Kartal Tibet'in basrolü üstlendigi 1966 yapimi "Karaoglan: Baybora'nin Oglu", "Karaoglan: Camoka'nin Intikami", 1967 yapimi "Karaoglan: Bizansli Zorba", "Karaoglan: Yesil Ejder" ve 1972 yapimi "Karaoglan Geliyor" adli filmlerle devam etti.

Usta oyuncu daha sonra Sezgin Burak'in çizdigi "Tarkan" karakterinin, 1969'da sinemaya uyarlamasinda rol aldi. Tarkan'i canlandiran sanatçi, 1970'te "Tarkan: Gümüs Eyer", 1971'de "Tarkan: Viking Kani", 1972'de "Tarkan: Altin Madalyon" ve 1973'te "Tarkan: Güçlü Kahraman" filmleriyle devam etti.

"Sarmasik Gülleri" ve "Bos Çerçeve" gibi sayisiz melodramda basrol oynayan sanatçi, "Zambaklar Açarken" ve "Çalikusu gibi pek çok edebiyat uyarlamasinda, salon komedilerinde ve tarihi filmlerde de rol aldi.

Sanatçi, 1977'de "Tosun Pasa", filminde yönetmen koltuguna oturdu ve 20'nin üzerinde Kemal Sunal filmi de dahil olmak üzere 56 filim yönetti.

Her biri gise rekorlari kiran filmlerin ardindan televizyon döneminin baslamasiyla, "Süper Baba", "Borsa", "Bizim Aile" ve "Ah Bir Zengin Olsam" adli yapimlarin da aralarinda bulundugu 12 dizinin, 200'den fazla bölümünü çekti.

Gündüz Sencer ile 1963'te evlenen sanatçinin, 1964'te Kanat, 1973'te Kumru adini verdigi çocuklari dünyaya geldi. Tibet, esinin ilk evliliginden olan tiyatrocu Cihan Canova'nin da üvey babasi.

Yesilçam’a 200’e yakin filmle katkida bulunan Tibet, el attigi tüm yapimlarda basariya ulasti, son olarak 2006’da "Dünya’yi Kurtaran Adamin Oglu" ve "Amerikalilar Karadeniz’de-2" adli filmleri yönetti.

Sanatçiya, Antalya Altin Portakal Film Festivali'nde 2002'de "Yasam Boyu Onur Ödülü", 2006'da ise "Yildirim Önal Ani Ödülü" verildi.

Senaryosunu yazdigi filmler; "Gol Krali", "Davaro", "Çarikli Milyoner", "Sabaniye", "Sosyete Saban", "Sendul Saban", "Deli Deli Küpeli", "Arkadasim ve Ben", "Ögretmen", "Uyanik Gazeteci", "Duygu Çemberi" olurken, filmleri ve dizilerden bazilari söyle:

Karaoglan: Altay'dan Gelen Yigit (1965) - Karaoglan

- Hiçkirik (1965)

- Ölmeyen Ask (1966)

- Çalikusu (1966)

- Karaoglan Baybora'nin Oglu (1966)

- Kanunsuz Yol (1966)

- Fatih'in Fedaisi (1966)

- Bir Millet Uyaniyor (1966)

- Insan Bir Kere Ölür (1966)

- Karaoglan Camoka'nin Intikami (1966)

- Siyah Gül (1966)

- Parmakliklar Arkasinda (1967)

- Osmanli Kabadayisi (1967)

- Kader Bagi (1967)

- Ölünceye Kadar (1967)

- Pasa Kizi (1967)

- Sefiller (1967)

- Dokuzuncu Hariciye Kogusu (1967)

- Aska Tövbe (1968)

- Kanun Namina (1968)

- Benim De Kalbim Var (1968)

- Sarmasik Gülleri (1968)

- Sevemez Kimse Seni (1968)

- Ingiliz Kemal (1968)

- Deli Murat (1969)

- Tarkan (1969)

- Yumurcak (1969)

- Bos Çerçeve (1969)

- Kizim ve Ben (1969)

- Seven Ne Yapmaz (1970)

- Küçük Hanimefendi (1970

- Fadime (1970)

- Düsman (1973)

- Erkekler Aglamaz (1974)

- Sabaniye (1984) - Kendisi

Yönetmenlik yaptigi filmlerden bazilari:

- Tosun Pasa (1976)

- Sultan (1978)

- Hababam Sinifi Dokuz Doguruyor (1978)

- Sark Bülbülü (1979)

- Umudumuz Saban (1979)

- Zübük (1980)

- Girgiriyede Senlik Var (1981)

- Davaro (1981)

- En Büyük Saban (1983)

- Çarikli Milyoner (1983)

- Sabaniye (1984)

- Bir Sevgi Istiyorum (1984)

- Ortadirek Saban (1984)

- Sosyete Saban (1985)

- Sendul Saban (1985)

- Saban Pabucu Yarim (1985)

- Talih Kusu (1989)

- Gülen Adam (1989)

- Bizim Aile (1995)

- Yasemince (1997)

- Keloglan-Süperoglan (2000)

- Sinir (2000)

- Borsa (2000)

- Emret Komutanim (2005)

- Dünyayi Kurtaran Adam'in Oglu (2006)

- Amerikalilar Karadeniz'de 2 (2006)

- Zoraki Koca (2007)

- Hayat Güzeldir (2008)