Manisa’nin Demirci ilçesi kadinlarin hünerli elleriyle dokunan halilari ile Türkiye’de haliciliga yön vermeye devam ediyor. Ilçede bin bir zahmetle dokunan dünyaca ünlü Türk halilari, ilginç bir yöntemle antika görünüme kavusuyor. Tezgahlarda hünerli ellerin dokudugu halilar cadde ve sokaklara serilerek güneste bekletiliyor. Asfaltta yaklasik 10-15 gün bekletilen ve üzerinden birçok aracin geçtigi halilar inceliyor ve eskimis görüntüsü veriliyor. Üzerinden ne kadar çok araç geçerse o kadar eski görünümüne kavusan halilar, degerine deger katiyor. Yikamacilar tarafindan yollardan toplanan halilar, özel bir yikama isleminden geçirildikten sonra bakimlari yapilarak satisa hazir hale geliyor. Eskitilme islemi tamamlanan halilar yurt disi pazarinda yogun talep görüyor. Antika görünümü verilen halilar özellikle Amerika’ya ihraç ediliyor. Yolda eskitilen halinin metrekaresi 150-200 dolar arasinda alici buluyor.
“Hali bu sayede yüzlerce yil geriye gitmis oluyor”
Halilara eskitme islemi uygulayan isletmeci Ali Sari, “Bu halilarimizin bir özelligi eskitme yapilmasi. Yolda geçen araçlarla dügüm dedigimiz olay daha da inceliyor. O da haliya eskimis görünümü kazandiriyor. Hali bu sayede yüzlerce yil geriye gitmis oluyor. Onun için bu sistemi kullaniyoruz. 10 gün yolda kalan halilar daha sonra yikamaya aliniyor. Örgüleri de yapildiktan sonra yurtdisina ihraç ediyoruz” dedi.
“Görenler sasiriyor, motorla kaza yapanlar da oldu”
Yollara serilen halilari görenlerin sasirdigini, motorla üzerinden geçmek istemeyen bazi sürücülerin düserek kaza yaptigini ve bu yüzden de davalik olduklarini söyleyen Sari, insanlarin artik duruma alistigini belirtti.
Sari, “Görenler sasiriyor tabii ki. Neden yola serdigimizi soruyorlar. Ilk baslarda halilarin üzerinden geçmeye çekiniyorlardi. Motorla birkaç kisi kaza yapti. Birkaç kisiyle de davalik olmak üzereydik. Ama insanlar artik alistilar. Rahat rahat üzerinden geçebiliyorlar. Bizi de rahatlattilar” diye konustu.
“Amerika’da eskimis haliya çok ragbet var”
Amerikalilarin eskimis görünümlü halilara ragbet gösterdigini belirten Sari, “Bu islemin halinin ömrüne zarari yok. Diger hali 20 yil dayanacaksa bu çok az farkla daha az dayanir. Çok fazla ömrüne zarari yok. En çok Amerika, Kanada, Ingiltere gibi ülkelere gidiyor. Ama en çogu Amerika’ya gidiyor. Amerika’da eskimis haliya çok ragbet var. Türkiye’de bu yöntem sadece Demirci ve Aksaray tarafinda yapiliyor” dedi.
“Artik dokuyucu bulmak zorlasiyor”
Haliciligin hem Demirci hem de Türkiye ekonomisine katkisinin bulundugunu ancak hali dokuyucusu bulmanin zor oldugunu söyleyen Sari, “Hem Demirci ilçemize hem de Türkiye ekonomisine kazandiriyor. Burada yapilan islemlerin katkisi büyük. Eskiden bizim Demir ilçemizde hali dokuyanlar bankaya gitmezdi. Halicidan para alirlardi. Bizde banka yoktu halicilar verirdi krediyi. Artik hali dokuyan da yok. Ortalama yas 50-60’a geldi. Her yil hali dokuyanlar azaliyor. Gün gelecek çok özel bir is olacak. Artik dokuyucu bulmak zorlasiyor. Türk dügümü dünyada birinci sirada. Ama tabii insanlar büyüksehirlere göçüyor. Büyüksehirler çogaldikça dokuyucu bulmak zorlasiyor” ifadelerini kullandi.
Eskimis görünümlü halilarin taze dokunan halilara oranla daha yüksek fiyattan satildigini belirten Sari, saticilarin halilari Istanbul’da müsterilerle bulusturdugunu ifade etti.
Yollara Serilen Halilar Görenleri Saskina Çeviriyor
Manisa’nin Demirci ilçesinde kadinlar tarafindan bin bir zahmetle dokunan halilar, eskimis görünümü kazanmasi amaciyla yollara seriliyor. Güneste bekleyen ve üzerinden arabalarin geçmesiyle adeta antika görünümüne kavusan halilar, ihraç edilerek Amerikalilarin evlerini süslüyor.