Yunanistan'da Bakilan Kara Akbaba Eskisehir'e Göçtü

Eskisehir’de Orman Yüksek Mühendisi olarak görev yapan Emir Özay’in en büyük hobisi, vahsi dogadaki hayvanlari fotograflamak ve görüntülerini çekmek. Genellikle Eskisehir ve çevresindeki ormanlara kurdugu sistemlerle birçok hayvani görüntüleyen Özay, geçtigimiz günlerde ilginç bir olaya sahit oldu. Eskisehir’de yaban hayatini arastiran ve inceleyen ayni zamanda kus gözlemciligi yapan Orman Yüksek Mühendisi Özay, yaptigi çekimleri bilgisayarinda incelediginde kanat etiketi takilmis ve GPS ile izlenen bir kara akbabayi fark etti. Emir Özay, arastirmalarinda kusun Yunanistan’in Sofulu sehrinin sinirlarindaki Dadia-Lefkimi-Soufli Forest National Park’inda bulunan Akbaba Beslenme Istasyonu’nda etiketlendigini ögrendi. Yunanistan’da görevlilerle iletisime geçen mühendis, Ulusal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkinma Merkezi ve Doga, Çevre ve Iklim Degisikligi Ajansi’ndan (Natural Environment and Climate Change Agency) Sylvia ZAK’tan kara akbabanin 2021 yilinda Yunanistan’da etiketlenip GPS ile takibe alindigini fakat birkaç aydir GPS’in çalismadigi bilgisini edindi. Özay’in daha sonraki çalismalarinda Yunanistan’dan Türkiye göçen kara Akbaba’nin Eskisehir’e yerlestigini ögrendi. Türkiye‘de yaklasik 500 çift kara akbaba bulundugunu söyleyen Orman Yüksek Mühendisi Emir Özay, vatandaslari bu hayvani korumalari konusunda uyardi.

Uluslararasi Dogayi Koruma Birligi (IUCN)’ e göre ülkemizde görülen 4 akbaba türünden Misir akbabasi EN (Tehlikede), Sakalli akbaba Avrupa bazinda VU (Tehdite duyarli), dünya genelinde ise NT (Tehdide yakin), kara akbaba Avrupa bazinda LC (Düsük riskli) kategorisinde olmasina ragmen dünya genelinde NT (tehdide yakin), Kizil akbaba ise her iki baslikta LC (Düsük riskli) kategorisinde olmasina ragmen sayilari azalma egilimde.

“Yunanistan’dan Türkiye’ye giris yapmis, oradan da Eskisehir’e gelmis”

Süreç hakkinda Orman Yüksek Mühendisi Emir Özay söyle konustu:

“Uzmanlik alanim büyük memeli yaban hayvanlari, Eskisehir’de memeli yaban hayvanlarini ve daha sonra da kus turlarini arastirmakla görevliyim. Ben yine memeli yaban hayvanlarini arastirdigim bir arazi esnasinda, Kara akbabalarin kayitlarini aldim. Bu kayitlari daha sonra arazi ortamindan ev ofis ortamina geçtigimde tekrar detayli bir incelemesini yaptim. Bu yaptigim incelemede akbabalarin içinden bir tanesini de GPS vericisi ve kanat etiketi oldugunu gördüm. Bu kanat etiketinde hayvanin kodu ve numarasi yaziyor. Bu koddan ben arastirmaya basladim, Yunanistan’a ulastim. Yunanistan’da Silvia diye bir arkadasla görüstüm. Silvia’dan aldigim bilgiler neticesinde bu kara akbaba, 2021 yilinda Yunanistan’da Dadia Ulusal Milli Park’ta etiketlenmis. Bu hayvan orada yakalanmis, 2021 yilinda hayvani geri birakmislar. Yunanistan’dan Türkiye’ye giris yapmis, oradan da Eskisehir’e gelmis. Hayvan su an Eskisehir sinirlari içerisinde beslenmeye ve hayati fonksiyonlarini devam ettirmeye gayret gösteriyor. Kara akbabalar nesli tükenme tehlikesi altinda olan bir tür, Türkiye’de 4 akbaba türü yasiyor. Bu 4 akbaba türünün tamami da Eskisehir’de mevcuttur. Kara akbabalarin sayilari da gerçekten ciddi anlamda azalmaya basladi.

Yapilan arastirmalar sonucunda Türkiye genelinde asagi yukari 400 ila 600 çift oldugu düsünülüyor.”

“Bunlar tamamen zararsiz hayvanlar”

Kara akbabalarin çok büyük ve zararsiz oldugunun altini çizen Emir Özay, “Bir yerde les olacak ki bu hayvan karnini doyursun beslensin, o yüzden lese bagimli bir tür. Lese bagimli bir tür oldugu için de aslinda çok faydali bir hayvan. Biliyorsunuzdur lesler belirli bir süre geçtikten sonra mikrop ve bakteri üretmeye basliyor. Bu akbabalar sayesinde bu bakteriler ve mikroplar dogaya yayilmadan hayvanlar bunu dogadan yok ediyor. Yani doganin çöpçüler diyebiliriz. En büyük sikintilarindan biri de zehirlenme, özellikle kirsal alandaki hayvan sahipleri leslerin içine kurt, çakali ve benzeri hayvanlari öldürmek için zehir atiyorlar. Bu zehirli onlardan önce akbabalar gökyüzünde uçarken görüyor ve iniyor. Yediklerinde de yasamlari maalesef sona eriyor. Akbabalarin en büyük sikintilari zehirlenme. Bunlar tamamen zararsiz hayvanlar, bizim faydaniza is yapan hayvanlar, akbabalari tanimaliyiz ve korumaliyiz” diyerek vatandaslari uyardi.