Yüzyılın Tarihi Değeri, Unesco'nun Kalıcı Listesine Girme Peşinde

Hisarbaşı Mahallesi'nde tarihi eser kaçakçıları tarafından tahrip edildikten sonra yapılan operasyon kapsamında ortaya çıkartılan Karia Kralı Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı, bu yıl da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer aldı.
Bölgenin ikinci defa UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'ne alınmasını AA muhabirine değerlendiren Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kral Hekatomnos Kazı Alanı Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Abuzer Kızıl, son yüzyılın en önemli tarihi eserleri arasında değerlendirilen Karia Kralı Hekatomnos'a ait mezar ve çevresinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan kazı ve restorasyon çalışmalarının sürdüğünü söyledi.

Mezarın, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'ne dahil edilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce geçen yıl başvuru yapıldığını, ardından geçici listeye dahil edildiğini hatırlatan Kızıl, "Geçen yıl Kral Hekatomnos'a ait mezar ve kutsal alan, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'ne alınmıştı. Bu sene de aynı şekilde varlığını devam ettirdi. Bu, anıt mezarın ve kutsal alanın yerini pekiştirdiği anlamına geliyor. Umuyoruz ki yakın bir gelecekte bölge UNESCO'nun asıl listesine girebilir" dedi.

Kızıl, alanda belgeleme çalışmalarına devam ettiklerini, çalışmalara yaklaşık 3 yıl önce başladıklarını anlatarak, öncelikle yakınlardaki binaların kamulaştırılması ve yıkılması işlemlerinin gerçekleştirildiğini kaydetti.

Heketamos Anıt Mezarı'nın keşfinin soygun ihbarı ile başladığını anımsatan Kızıl, ardından bir grup bilim insanın danışmanlığında mezar odasının temizlenmesi, tanımlanması, duvar resimlerinin iklimlendirmeyle oluşacak bozulmaların önüne geçilmesi için çalışmalar yapıldığını belirtti.

Türkiye Kömür İşletmeleri ile yapılan protokolle maddi yönden büyük rahatlık sağlandığını vurgulayan Kızıl, şöyle devam etti:
"Uzman ekipler tarafından yürütülen çalışmalar ile Heketomnos'un mezarının etrafında kazılar yapıldı. Platform dört bir taraftan açığa çıkarıldı. Kazılarda çok önemli arkeolojik buluntular ve yapılar gün ışığına çıkarıldı. Bunların en önemlileri arasında Geç Roma dönemine ait bir villayı sayabiliriz. Kutsal alanı çevreleyen doğu istinat duvarının bozulan kısımlarının aynı cins taşlarla restore edilmesi işlemine de başlandı. Mezar odasındaki çalışmalar, İstanbul Restorasyon Konservasyon Merkez Laboratuvarı ve İtalyan bir ekiple ortak yürütülüyor. Burada dünyada eşine az rastlanır bir eser var. Özellikle duvar resimleri konusunda çalışmalar biraz yavaş ilerliyor ama inşallah en iyi yöntem kullanılarak duvar resimleri gelecek nesillere ulaşacak şekilde koruma altına alınacak."
- Türkiye için çok büyük bir değer olacak
Kızıl, bölgedeki çalışmalar tamamlandığında Türkiye'nin büyük bir değere kavuşacağını vurgulayarak, alanın Milas'ı dünya çapında bir çekim merkezi haline getireceğini ifade etti.

Bu tür yerlerin insanlığın ortak değerleri arasında yer aldığını, bu nedenle Dünya Kültür Mirası Listesine aday olduklarına işaret eden Kızıl, şunları söyledi:
"Çalışmalar tamamlandığında belki de dünyada eşine az rastlanır bir kral mezarı ortaya çıkacak. Onun üzerinde kocaman bir platform, çevresinde değişik dönemlere ait kalıntıların sergilendiği arkeolojik bir alan, geleneksel Türk mimarisi konseptinde yapılmış evlerin fonksiyon kazanması, Milas'ı dünya çapında çekim yeri haline getirecektir. Bu, hem ülkemizin hem ilimizin tanıtımı hem de ülke olarak medeniyetin göstergesi kültürel mirasa sahip çıkma konusunda neler yapılabileceğinin örneği olacak."
Uzunyuva'daki alanda seçilen 7 evin restorasyon çalışmalarının tamamlanma aşamasına geldiğine değinen Kızıl, bu evlerden birinin Milas'ın geleneksel kültürünü yansıtan halı kilim müzesi olacağını, diğerlerinin ise eserlerin sergilendiği alanlar, sergi salonları ve ziyaretçilerin dinlenebilecekleri yerler şeklinde hizmet vereceğini bildirdi.