Diyanet İşleri Başkanlığının internet sitesinde yer verdiği zekat ile ilgili temel bilgilere gö ; re , belirli bir malın bir kısmının Allah rızası iç ; in muayyen kişilere verilmesi anlamına gelen zekat , Mü ; slü ; manlar iç ; in farz ibadetler arasında yer alıyor .
' ' Mü ; slü ; man , hü ; r , akıllı , buluğ ç ; ağında , borcundan ve asli ihtiyaç ; larından fazla kazanç ; sağlayıcı nitelikte , asgari zenginlik ö ; lç ; ü ; sü ; ( nisap miktarı ) oranında mala sahip olanların ' ' yü ; kü ; mlü ; olduğu ibadette , kişinin zekat verebilmesi iç ; in 80 . 18 gram altın veya bunun tutarında para veya ticaret malı ile 40 koyun/keç ; i , 30 sığır ve 5 deveye sahip olması ve bu malların ü ; zerinden bir yıl geç ; mesi gerekiyor . Zekat sahibinin , 80 . 18 gram altını ya da diğer mallarının 40 ' ta birini zekat olarak vermesi gerekiyor .
Kişi , nafaka , oturulan ev , ev eşyası , ihtiyaç ; duyulan elbise , borç ; karşılığı mal , sanat ve mesleğe ait alet ve makineler , binek taşıtları , ilim iç ; in edinilen kitaplar gibi temel eşyaları dışındaki mal varlıkları iç ; in zekat verebiliyor .
Oruç ; ve hac iç ; in olduğu gibi zekatta da kameri ay hesabı uygulanıyor . Zekatın farz olması iç ; in nisap miktarı malın ü ; zerinden bir kameri yılın geç ; mesi gerekiyor . Ancak , mal sahibi isterse vaktinden ö ; nce de zekatını verebiliyor . Gıda ve giyim eşyaları gibi ayni olarak ö ; denebileceği gibi , para , dö ; viz , altın gibi nakdi olarak da verilebilen zekat iç ; in kişi , vadesinde ö ; deneceğini kesin olarak bildiği senedi de zekat olarak kullanabiliyor .
Bir defada ö ; denebileceği gibi taksitle de ö ; denebilen zekat iç ; in belli bir ayın ya da ramazan ayının beklenmesi gerekmiyor . Zekat vermekle yü ; kü ; mlü ; olanların bunu en kısa zamanda yapması daha uygun olarak gö ; rü ; lü ; yor .
Ticaret mallarının zekatı , malın değeri ü ; zerinden hesaplanıp parayla ya da malın kendi cinsinden de zekat verilebiliyor .
İleride elde edilmesi muhtemel kardan değil , mevcut sermayeden ö ; denmesi gereken mali bir ibadet olan zekatta , ticaret malının zekatı verilirken , karsız olarak zekatın verildiği tarihteki değerinin esas alınması gerekiyor .
Geri ö ; deneceği kesin olan alacakların , her yıl alacaklı tarafından zekatlarının ö ; denmesi gerekiyor . Alacak tahsil edilmeden ö ; nce zekatı verilmemişse , tahsil edildikten sonra , geç ; miş yıllara ait zekatların da ö ; denmesi de bu ibadet iç ; in belirlenen şartlar arasında yer alıyor .
İnkar edilen veya geri alınma ihtimali olmayan alacakların her yıl zekatının verilmesi gerekmiyor . Şayet bö ; yle bir alacak daha sonra ö ; denirse , alacaklı bu tarihten itibaren zekat mü ; kellefi oluyor , ancak geç ; miş yıllar iç ; in zekat ö ; demesi gerekmiyor .
-MAHSULDEN ZEKAT VERİLMESİ-
İslam dininde , odun , şeker kamışı hariç ; kamış ve ottan başka topraktan elde edilen her tü ; rlü ; ü ; rü ; nü ; n , yaklaşık 650 kilograma ulaşması halinde ü ; rü ; nü ; n zekatının verilmesi şartı getiriliyor .
Mahsulü ; n zekatının verilmesinde toprağın işlenmesi ve su kullanımı esas alınıyor . Buna gö ; re , toprak emek sarf edilmeden yağmur , nehir , dere , ırmak ve bunların kanallarıyla sulanıyorsa , ç ; ıkan mahsulü ; n 10 ' da biri , emekle veya suyun ü ; cretle alınması , motorla sulama gibi masraf gerektiren bir yolla sulanıyorsa 20 ' de bir oranında zekat verilmesi gerekiyor .
Altın ve gü ; mü ; ş dışındaki ziynet eşyaları zekata tabi tutulmuyor . Ayrıca ticari amaç ; lı olarak alıp sattıkları daireler iç ; in emlakç ; ılar ve borsada alınıp satılan hisse senetlerine yatırım yapan kişilerin , sahip olduğu hisse senetlerinin , değeri nisap miktarına ulaşması ve ü ; zerinden bir yıl geç ; mesi halinde 40 ' da bir oranında zekat vermesi gerekiyor .
-DERNEKLERE ZEKAT VE FİTRE VERİLEBİLİR Mİ?-
Zekat , ' ' fakirler , dü ; şkü ; nler , esaretten kurtulacaklar , borç ; lu dü ; şenler , Allah yolunda cihada koyulanlar , yolda kalmışlar , zekat toplamakla gö ; revlendirilen memurlar ve kalpleri İslam ' a ısındırılmak istenen yeni Mü ; slü ; man olmuş kimselere ' ' verilebiliyor . Ancak , zekat verecek kişi , anne babasına , bü ; yü ; kanne ve bü ; yü ; kbabasına , ç ; ocukları ve torunlarıyla eşine ve Mü ; slü ; man olmayanlara zekat veremiyor .
Aldıkları zekat ve fitreleri bir fonda toplayıp bunu yalnızca zekat verilebilen yerlere sarf ettikleri bilinen ve kendilerine her bakımdan gü ; venilen kimseler eliyle yö ; netilen dernek , kurum ve yardımlaşma fonlarına zekat ve fitre verilmesinde dinen bir sakınca bulunmuyor . Ayrıca , belli bir geliri olduğu halde , bu geliriyle asgari temel ihtiyaç ; larını karşılayamayan ve başka bir mal varlığı da bulunmayan kişilere zekat verilebiliyor .
Meşru olmayan yoldan elde edilen kazancın ise belliyse sahibine iade edilmesi , belli değilse , yoksullara veya hayır kurumlarına verilerek elden ç ; ıkarılması gerektiği iç ; in bu kazancın zekatının verilmesi gibi bir durum sö ; z konusu olmuyor . Ayrıca devlete ö ; denen vergiler de zekat yerine geç ; miyor .
Bizzat elden verilebileceği gibi vekalet veya havale yoluyla da verilebilen zekat , fakir olan damada dü ; şü ; yor . Dinen , koca eşine bakmakla yü ; kü ; mlü ; olduğundan , kişinin gelinine zekat vermesi dolaylı olarak kendi oğluna zekat vermesi gibi kabul edildiği iç ; in geline zekat vermek , geç ; erli olmakla birlikte , uygun gö ; rü ; lmü ; yor .
- ' ' İNSAN BEDENİNİN ZEKATI , FİTRE . . . ' ' -
Ramazan ayının sonuna yetişen ve asli ihtiyaç ; larından başka nisap miktarı mala sahip bulunan her Mü ; slü ; man ' ın vermesi vacip , mali bir ibadet olan fitre , insan fıtratındaki yardımlaşma ve dayanışmanın bir gereği olarak ' ' insan bedeninin zekatı ' ' kabul ediliyor .
Yoksulların ihtiyaç ; larının giderilmesinde , bayram gü ; nü ; nü ; n neşesinden ihtiyaç ; sahiplerinin de istifade etmelerinde ö ; nemli bir rol oynayan fitrede , zekattan farklı olarak malın artıcı olması ve ü ; zerinden bir yıl geç ; mesi şartı aranmıyor .
Ramazan Bayramı ' nın ilk gü ; nü ; nde tan yerinin ağarmasıyla ö ; denebilen fitre , ramazan ayı iç ; inde de verilebiliyor . Fitrenin , yoksulların bayram ihtiyaç ; larını karşılayabilmeleri iç ; in bu tarihten ö ; nce verilmesi uygun gö ; rü ; lü ; yor .
Gü ; nü ; mü ; zde , bir kişinin bir gü ; nlü ; k normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar , ayni gıda yardımı olarak verilebilen fitre , bunun değerinde nakit de ö ; denebiliyor .
Ü ; lke ve bö ; lgelere gö ; re geç ; im standartları farklı olduğundan , fitre mü ; kellefinin kendi bulunduğu yere gö ; re bir kişinin bir gü ; nlü ; k normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktar ü ; zerinden fitre vermesi gerekiyor . Ayrıca , fitre de zekat gibi ' ' fakirler , dü ; şkü ; nler , esaretten kurtulacaklar , borç ; lu dü ; şenler , Allah yolunda cihada koyulanlar , yolda kalmışlar , zekat toplamakla gö ; revlendirilen memurlar ve kalpleri İslam ' a ısındırılmak istenen yeni Mü ; slü ; man olmuş kimselere ' ' verilebiliyor .
