Zerzevan Kalesi Tarihe Işık Tutacak

İlçeye 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında 60 dönümlük alan üzerindeki Zerzevan Kalesi'nde, 12 metre yüksekliğinde ve bin 200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, kilise, saray, 22 metre yüksekliğinde gözetleme kulesi, konut, kaya mezarları, hamamlar, tahıl, silah depoları ile 54 su sarnıcı bulunuyor.

Kaymakam İsmail Şanlı, kaledeki kazılara ilişkin yaptığı açıklamada, çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığı, Valilik, Dicle Üniversitesi ve Kaymakamlığın katkılarıyla devam ettiğini anlattı.

Zerzevan Kalesi'nin tarihe ışık tutacak nitelikte olduğunu belirten Şanlı, "Kalede kazı çalışmalarının tamamlanmasıyla hem ülke turizmi açısından hem de dünya tarihi açısından önemli verilere ev sahipliği yapacak" dedi.

Şanlı, kalenin, Çınar, Batman, Mardin ve Diyarbakır sınırında bulunduğuna işaret ederek, bu kentlerin gezilmeye değer tarihi eserlere sahip olduğunu ifade etti.

Zerzevan Kalesi'nin bu kentler için önemli bir fırsat sunduğunu vurgulayan Şanlı, "Zerzevan Kalesi ülkemiz adına önemli bir değer olarak ortaya çıkacaktır. Diyarbakır'ın tarihi kadar eski bir mazisi var. Askeri amaçlarla konuşlandırılmış. Gerçekleri ortaya çıkaracaktır" diye konuştu.

- Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçelerinin UNESCO'ya alınması

Şanlı, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri'nin UNESCO kapsamına alınmasının çok önemli bir gelişme olduğunu ifade ederek, turistlerin Diyarbakır'a geldiğinde UNESCO kapsamında olmayan ancak bir o kadar benzer tarihe sahip diğer yerleri de gezme fırsatı bulacakların bildirdi.

Şanlı, şöyle devam etti:

"Kaledeki çalışmaların 30 yıl devam etmesi nedeniyle üniversiteye öğrenci olarak giren bir arkeolog da profesör olarak emekli olacağına yetecek kadar büyük bir sahadır. Onun için çok uzun yıllar sürecek bir çalışma ortamının olduğunu rahatlıkla ifade edebiliriz. Zamanla tanınırlığı ve popülerliği artıkça da bölgede bilinen yerler kadar tanınır hale gelecektir."

- "Zerzevan Kalesi 3 bin yıllık bir geçmişe sahip"

Dicle Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aytaç Coşkun ise Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle başlatılan çalışmaların sürdüğünü söyledi.

"Zerzevan Kalesi 3 bin yıllık bir geçmişe sahip, önemli ve askeri bir yerleşim alanıdır" diyen Coşkun, mevcut yapılara bakıldığında kalenin özellikle Roma döneminde çok büyük bir önem kazandığını anlattı.

Çoşkun, Zerzevan Kalesi'nin bölge ve Roma tarihi açısından önemli bir yerleşim alanı olduğunu belirtti. Çoşkun, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Antik yol güzergahında özellikle Roma'nın sınır kentlerini koruyan, Amide ve Dara arasındaki önemli bir yerleşim alanı. Zerzevan son zamanlarda verilen bir isim. Antik Roma'daki ismi Samaçi. Asur'daki ismi ise Kinagop olarak geçmekte. Çalışmalara geçen yıl itibariyle başladık. Şu an 60 kişilik bir ekiple çalışmalara devam ediyoruz. Özellikle kamu ve sivil yerleşim alanlarının bulunduğu yerlerde çalışmalarımızı sürdürüyoruz."

Konumu itibariyle stratejik bir noktada bulunan tarihi kalenin hem askeri hem de sivillerin yaşadığı alan olduğunu vurgulayan Coşkun, şunları kaydetti:

"Baktığımız zaman milattan önce 882'den başlayarak, 639'daki İslam ordularının gelişine kadar bu alan kullanılmış. 1890'lara kadar herhangi bir yerleşim olmamış. Diyarbakır özellinden baktığımız zaman Roma dönemine ait Surlar ve Zerzevan dışında ayakta kalmış herhangi bir yer yok. Özellilikle Zerzevan kilit bir noktada. Çok fazla zarar görmemiş bir yer."