Şehir Tiyatroları İçin Londra Modeli Önerisi

İstanbul Şehir Tiyatroları'nda repertuvarı belirleme yetkisinin genel sanat yönetmeninden alınmasıyla başlayan tartışmalar 'Londra modeli'ni gündeme getirdi. Kocaeli Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Nejat Birecik, Şehir Tiyatroları için Londra'da uygulanan Art Council (Sanat Konseyi) modelini önerdi.

Şehir Tiyatroları'nda repertuar belirleme hakkını bürokratlara veren yeni yönetmeliği Cihan'a değerlendiren Nejat Birecik, ' Burada repertuar kurulunda bir sorun var. Daha ciddi sorun Genel Sanat Yönetmeni'nin elinden yetkilerinin alınması değil de sanatçıların sicillerinin şube müdürüne devridir. Bu, hakikaten fahiş bir şey. Dünyada bir örneği yok. Bütün bunları bir talihsizlik olarak, bir kaza olarak bir, sinyalizasyon hatası olarak görüp kapatmalı ve yola devam etmeliyiz. ' ifadelerini kullandı.

Bir asırdır ayakta duran Darülbedayi-i Osmanî'nin tüm şehir tiyatrolarına örnek olması gerektiğini vurgulayan Birecik, ' Bu tiyatrolar, bize Muhsin Ertuğrul'un emaneti. Onun için bunalım fırsat bilinmeli, ortaya iyi bir model konulmalı, Türkiye'nin tamamına da örnek olunmalı. ' dedi.

İBB'nin uygulamalarının diğer belediyelere sıçramamasını dileyen Birecik, şöyle devam etti:

' Umarım, İstanbul Şehir Tiyatroları'nda olan kaza olumlu bir döneme kapı aralar. Ama artık idareciler, sanatçılar, akil bireyler yeni bir modellemeye odaklanmalı. Artı parantez ben tiyatrocu olarak, Kocaeli Şehir Tiyatroları'nı yöneten biri olarak Kadir Topbaş'a Art Council yani Londra'da uygulanan Sanat Konseyi'ni öneriyorum. Zannediyorum, tırmanan gerilim kendilerini de üzdü, çünkü taraflar bu noktaya gelmeyi arzu etmiyordu. Kim Darülbedayi-i Osmanî'ye zarar vermek ister, kim tiyatro kapatmayı aklından geçirir? Ama olan olmuştur kol kırılmıştır, yen dağılmıştır; ama her şey toparlanabilir. '

Sanat Konseyi'nin sorunları giderebileceğine temas eden Birecik, modele dair şu açıklamalarda bulundu:

' Bu modele göre sanat yapmayı dileyenler, belediyeden sübvanse başvurusu yapmayı dileyenler projelerini konseye takdim ediyor. Bütün kararlar konseyden çıkıyor. Topbaş, danışmanlarla çalıştığı ve bu konuda en son Kenan Işık tecrübesi olduğu için danışmanlar kurulu ya da konseyler yoluna başvurulabilir. Yeni bir modelleme, yeni bir yönerge yeni bir yönetmeliğe odaklanılabilir. '

' GENEL SANAT YÖNETMENLİĞİ KALKMAMALI '

Genel Sanat Yönetmenliği'nin ortadan kalkmamasını savunan Birecik, şunları kaydetti: ' O makam, öyle korkulacak bir şey değildir. Genel Sanat Yönetmeni'nin elinde padişah mühürü de yoktur. Yanında eskiden yönetim kurulu vardı, şimdi de var. Kararlar orada alınıyordu. Repertuar da bir kişi tarafından belirlenmiyordu. Diğer yandan gelinen aşamada repertuar kurulları olsun, edebi kurullar olsun; burada sorun yok. Ama kurullarda sanatçı ağırlığı olmalı, edebiyatçı, sosyal bilimci olmalı. '

ERDAL BEŞİKÇİOĞLU'NA CEVAP

Aynı zamanda tiyatrocu olan Bilecik, sanatçıların belli konularda sert tavırlar takındığından dert yandı. Behzat Ç. dizisi oyuncularından Erdal Beşikçioğlu'nun yeni yönetmeliğin ardından, ' O zaman ben de tiyatrocu değil imam olayım. ' ifadelerine tepkili olan Nejat Birecik, ' Ortaya çıkıp çok sivri laflar kullanmamalıyız. 'Ben şurada bu olayım' o zaman demek çok yanlış. Buna çok üzülenlerdenim. Diğer yandan 'Sen ya busun ya ötekisin', türünden ayrımlar yapmamalıyız. İma'nın manayı aşmasından korkmalıyız. İmalarımızda dikkatli olmalıyız. ' uyarılarında bulundu.

Devlet Tiyatroları'nda görev alan sanatçıların da hantal yapı ile ilgili faaliyetleri bulunduğunu bildiren Birecik, sözlerini şöyle sürdürdü:

' Kendi dernekleri var. Esasında sanatçılar, bürokratlara göre daha ileri şeyler talep ediyor. Daha ileri ve modern yollar öneriyor. Gel gör ki biz çok ötekileştirmeye başladık, iki elimizin alkışı ile sorunların aşılacağı görüşündeyiz. Cenazeleri de böyle kaldırmaya başladık, yasalarda, her şeye karşı çıkışlarda böyle davranıyoruz. Tabii protestolar olmalı, ama bir anda 'satılamaz, kapatılamaz, edilemez' gibi sözler sarf ediliyor. Kim kapatıyor, kim satıyor, kim ilga ediyor? Bunlar çok talihsiz şeyler. '