Atabay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Çanakkale Boğazı‘nın tarihte pek çok savaşlar gördüğünü ve bu savaşlarda pek çok kahramanlıklar yaşandığını söyledi.
Çanakkale Boğazı‘ndaki son büyük savaşın 1915 yılında gerçekleştiğini ve tarihin akışını derinden sarstığını ifade eden Atabay, ‘‘Çanakkale önlerinde yapılan savaşlarda, Osmanlı döneminde 1659‘da Topçu Kara Mehmet‘in ve 18 Mart 1915‘te Mehmetoğlu Seyit Onbaşı‘nın attığı top mermileri savaşların gidişatını etkiledi. Topçu Kara Mehmet Venedik donanmasının, Seyit Onbaşı İngiliz-Fransız ortak donanmasının Boğazı geçmesine mani olmuştu‘‘ dedi.
Atabay, Osmanlı Devleti‘nin Sultan IV. Mehmet zamanında (1648-1687) Girit‘i ele geçirerek Akdeniz‘e tamamen egemen olmaya çalışırken, Venedik donanmasının Çanakkale Boğazı‘nı abluka altına aldığını belirterek, yaşananları şu şekilde aktardı:
‘‘Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa‘ydı. Köprülü Mehmet Paşa, bizzat kendisi Kale-i Sultaniye‘ye (Çanakkale) gelmiş ve burayı karargah olarak kullanmaya başlamıştı. Venediklilerin karaya çıkardığı birlikler mağlup olmuştu. Büyük Kepez ve Küçük Kepez bölgesinde şiddetli deniz savaşları oluyordu. Venedikliler takviye alıyordu. Büyük Kepez‘de Osmanlı askerlerinin bazıları firar etmeye başlamıştı. Burada Alaiye (Alanya) Sancak Beyi Küçük Mehmet yanına aldığı elli-altmış askerle düşmanın zapt ettiği mavnaları kurtarmış ve büyük başarılar elde etmişti. Yeniçerilerin firarı Köprülü Mehmet Paşa‘yı çok kızdırmıştı. Köprülü Mehmet Paşa, askerin şevkini arttırmak için bir kayıkla Gelibolu Yarımadası‘na geçmişti. Venedikliler, zafer şenlikleri yapmaya başlamışlardı. Köprülü Mehmet Paşa, Kumburnu‘na çekilen Osmanlı donanmasını korumak için hemen bataryalar inşa ettirmiş ve bu bataryalar savaşın gidişatını değiştirmişti.
Venedikliler, Osmanlı donanması üzerine tekrar hücum ettiklerinde bataryaların ateşi öldürücü olmuştu. Köprülü, bizzat kendisi bataryaları idare ediyordu. Bu sırada Kara Mehmet‘in attığı top güllesi, Venediklilerin erken zafer sevincini Boğazın derin sularına gömmüştü.
Kara Mehmet, Venedik donanmasının amiral gemisine nişan almış ve topu hedefine ustaca isabet ettirmişti. Kara Mehmet‘in attığı top mermisi, Çanakkale Boğazı‘nın mavi sularında kan ve ateşten oluşan bir parlaklık meydana getirmişti. Düşmanın amiral gemisi paramparça olmuş, kürekçiler havada uçuşmuştu. Venedik donanmasının komutanı Amiral Muçenigo da boğazın engin derinliklerine gömülmüştü.
Köprülü Mehmet Paşa, Küçük Mehmet ve Kara Mehmet‘i yanına çağırarak, ‘Gelin şahbazlarım. Padişahın ekmeği size helal olsun, sizin gibi gayretli yiğitleri Allah berhudar (mutlu) eylesin‘ diyerek tebrik etmiş ve hediyeler vermişti.‘‘
-SEYİT ONBAŞI-
2 Topçu Tarihin Seyrini Değiştirdi Çanakkale (A.A)
Umut Özgan - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdürü Yrd.
