'5 Bin Yıllık Kemik' Anadolu Tarihine Işık Tutacak

EFSUN YILMAZ - Anadolu'nun tarihi en eskiye dayanan kazı alanlarından İzmir'deki Yeşilova Höyüğü'nde bulunan 5 bin yıllık şakak kemiğinde ABD'nin Boston Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından DNA örneğine rastlandı. DNA'nın incelenmesi sonucu Anadolu'nun tarihine ilişkin önemli bilgilere ulaşılması bekleniyor.

Kazı Başkanı Prof. Dr. Zafer Derin, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ege Üniversitesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve Bornova Belediyesi tarafından desteklenen kazıların bilim, arkeoloji ve eğitim alanına hep yeni bilgiler kattığını belirtti.

Yeşilova Höyüğü kazılarının öncelikle İzmir'in tarihinin 8 bin 500 yıl öncesine dayandığını ortaya çıkardığını belirten Derin, ilk İzmirliler ve Egeliler'in yaşamı hakkında önemli bilgiler edindiklerini, kullandıkları aletleri, çevre ile ilişkilerini araştırdıklarını anlattı.

Araştırmalar çerçevesinde geçen yıl bölgede 5 bin yıllık bir iskelete ait olduğu belirlenen bir şakak kemiği parçası bulduklarını söyleyen Derin, bu örneği DNA üzerine araştırmalar gerçekleştiren ABD'nin Boston Üniversitesi'ne gönderdiklerini ifade etti.

ABD'den bir süre önce 'sevindirici' haber geldiğini anlatan Derin, şu bilgileri verdi:

'Geçen sene gönderdiğimiz 5 bin yıl öncesine ait bir şakak kemiğinden alınan bir örnekten DNA analizi yapılması gündeme geldi. Dünyada 4 yerde yapılan hücre DNA'sı yöntemi kullanıldı. Temel amaç DNA'yı saptayabilmekti. Amerika'da bu araştırmayı yapıyorlar. Yeni aldığımız bilgiye göre DNA'yı saptamışlar, o DNA'yı bulmuşlar. Bu da şunu sağlayacak, 5 bin yıl önce yaşayan insanın saçının renginden gözünün rengine, boyuna, hastalığına kadar tespit edilecek. Hangi toplulukla ilişkisi olmuş, Avrupalı mı, Anadolulu mu bunu öğrenme fırsatımız olacak.'

- 'Atalarımızı öğrenmeye çalışacağız'

Yeşilova Höyüğü kazılarının amacının sadece buluntuları ortaya çıkarmak olmadığını, her şeyden önce bilimsel çalışmalara katkı sağlamak istediklerini kaydeden Derin, şöyle konuştu:

'Bir kere her şeyden önce kendi kökenimizi, nereden geldiğimizi, atalarımızın hangi topluluklardan olduğunu öğrenmeye çalışacağız. Çok kabaca 'Orta Asya'dan geldik' diye biliyoruz ama 8 bin 500,10 bin, 11 bin yıl önce de Anadolu halkı var. Her şeyin kökenini oluşturan halk. Kim dışarıdan gelirse gelsin onu eğiten ona analık yapan Anadolu insanı. Bir anlamda atalarımızı tespit edeceğiz.'

Prof. Dr. Zafer Derin, buldukları şakak kemiğinin 5 bin yıl önce yaşayan bir insana ait olduğunu ancak bu kemiğin bulunduğu iskelete rastlayamadıklarını da belirtti.

Bu tarih aralığında Ege Bölgesi'nde yapılan hiçbir kazıda iskelet bulunamadığına dikkati çeken Derin, 'Belki de ölülerini Çatalhöyük gibi tabana gömüyorlardı, kuşlara, yabani hayvanlara veriyorlardı, bunu bilmiyoruz. Çünkü yabani yaşam da günlük yaşamın önemli bir parçasıydı.' diye konuştu.

Belediyelerden sağlanan destek ve iklim avantajından da faydalanarak bu yıl kazı dönemini erken açtıklarını belirten Derin, çalışmalarını profesyonel ekiple sürdürdüklerini anlattı.

Yeşilova Höyüğü'nde çalışmaların hem 8 bin 500 yıl hem de 5 bin yıl öncesine odaklandığı bilgisini veren Derin, 'Savaş dönemini de barış dönemini de araştırıyoruz. O bulgularla insan yaşamını anlamaya ve bugüne getirmeye çalışıyoruz.' dedi.