Ali Özgentürk'ün Sinema Arşivi Açılıyor

Üniversitedeki basın toplantısında konuşan, Kadir Has Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Hasan Bülent Kahraman, önemli, iddialı ve işlevsel bir bilgi merkezine sahip olduklarını aktararak, "Bu bilgi merkezinde, özel arşivler koleksiyonu kuruyoruz. Türkiye'nin kültürüne, sanatına, siyaset ve toplumsal hayatına etkide bulunmuş, emek vermiş, onun için ürün vermiş olanlar hayatlarının belli bir dönemine geldiklerinde ellerindeki bilgiyi ne yapacaklarını bilemezler. Şimdi Kadir Has Üniversitesi'nde özel arşivler koleksiyonu oluşturmak suretiyle biz bu adımı atıyoruz" dedi.

Kahraman, merkezde sanat, kültür ve siyaset dünyasının önemli isimlerinin özel arşivlerini biriktireceklerini aktararak, şunları kaydetti:

"Bu pasif, nötr bir depolama işlemi değil. Birincisi bu arşivlerin kullanıma açılması, bunların digital ortama geçirilmesi. Digital ortama geçirdiğimiz anda uluslararası, ulus ötesi bir belgelik niteliği kazanıyor. İkincisi, eğer arşivini aldığımız kişi hayattaysa, ona dört döneme kadar üniversitede bulunma, bir atölye çalışması içinde yapıtlarını, emeğini, birikimini öğrencilerle paylaşma imkanı veriyoruz. Dolayısıyla o arşivi meydana getiren tarihin doğrudan doğruya o kişi tarafından anlatımı ve kendisinden sonraki kuşaklara emanet edilmesi söz konusu olacak. Üçüncüsü bazı arşivlerin işlenmeye, geliştirilmeye muhtaç parçaları vardır. Bu tür üzerinde çalışılacak malzemeyi de usulü dairesinde işleyerek, yine gelecek kuşaklara aktarma niyetindeyiz."

Söz konusu sürecin ilk aşaması olarak sinemacı Ali Özgentürk'ün arşivini ele aldıklarını vurgulayan Kahraman, Özgentürk'ün Kadir Has Üniversitesi'nde yapıtlarını ve arşivini anlatacağı ve yorumlayacağı dört dönemlik bir atölye kuracağını kaydetti.

- Özgentürk: "Yılmaz Güney mektuplarından tutun da edebiyata, fotoğrafa, birçok çalışma var"

Sinemacı Ali Özgentürk de ulusal bellek başlığı altında oluşturulan arşivlerin Türkiye açısından önemli olduğunu vurgulayarak, bu çalışmayı bütün üniversitelere emsal olması açısından çok önemsediğini dile getirdi.

Arşivin kendiliğinden oluştuğunu belirten Özgentürk, "Bu arşivde Yılmaz Güney mektuplarından tutun da edebiyata, fotoğrafa, birçok çalışma var. 1950 yılı hem Türkiye için hem de benim için çok önemli oldu. Politik hayatım bu dönemde başladı. Bu arşiv benim 1950’den buraya kadar politika, edebiyat, hapiste, dışarıda, sinema hayatım da dahil belgeleri içermektedir. Umarım bir işe yarar’’ ifadelerini kullandı.

Söz konusu arşivin en iyi filmi olduğunun altını çizen  Özgentürk, şöyle devam etti:

"Türkiye'de genellikle karamsarlık, kendi ülkemize her zaman bir güvensizlikle kötüleme vardır ama bir yandan toplumun biriktirilmiş, bizim farkında olmadığımız çok ileriye doğru götüren yeraltı suları vardır. Bu da onlardan biri bence. Çünkü bizim tarihimizde ilk defa bir üniversite, bir yönetmenin arşivini sahiplendi. Bu çok ciddiye alınacak bir şey. Benim mütevazı arşivim ilerde mutlaka gelişecek. Bunu da bütün üniversitelere emsal olması açısından çok ama çok önemsiyorum."

Özgentürk, arşivde 500 saatlik derin ve serbest söyleşiler adını verdiği ve iki yıl içinde İlber Ortaylı, Hasan Bülent Kahraman, Ali Nesin ve Sezen Aksu gibi isimlerle yaptığı söyleşilerin de bulunduğunu aktararak, "Sinema, kültür hayatı ve edebiyattan elliye yakın yazar ve aydınla yaptığım söyleşiyi 100 yıl sonra ortaya çıkmak üzere tasarlamıştım ama bu artık benim yönetimimden çıkıp üniversitenin yönetimine girdi. Bu arşivin bir bölümü. Bir de ben tabii ki haklı olarak arşivin iklimiyle ilgili bazı bilgiler verdim."

Yaşar Kemal ile çekilen ve daha önce yayınlanmamış bir belgeselin de bulunduğu arşivde, 150 saatlik film kaydı, dosyalar, senaryo çalışmaları, filmlerinin kamera arkası görüntüleri, fotoğraflar, Atıf Yılmaz, Yılmaz Güney, Can Yücel gibi isimlerle mektuplaşmalar, ses bantları, daha önce yayınlanmamış 1960-1970 yıllarına ait belgesel filmler, gazete kupürleri, posterler ve afişler yer alıyor.