'Asansörlerden Müteahhitler De Sorumlu Olsun' Önerisi

Asansör ve Yürüyen Merdiven Sanayicileri Derneği (AYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Sefa Targıt, Türk asansör sanayisinin küresel markalar çıkarabilmesi için çeşitli adımların atılması gerektiğini belirterek, "Asansörün asıl alıcısı konumundaki müteahhitlerin değil de taahhüt firmalarının asansörden sorumlu olması, satın alma kararlarının kalite ve standart yerine maliyet ve fiyat odaklı olmasına yol açıyor." açıklamasında bulundu.

Targıt yaptığı yazılı açıklamayla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın talebi üzerine AYSAD tarafından, "Asansör Sektöründe Küresel Türk Markası; Değerlendirme ve Öneriler" raporu hazırladıklarını belirterek, raporu değerlendirdi.

Türk asansör Sektörünün önemli boyutta ihracatının olduğunu ifade eden Targıt, 30'un üzerinde ülkede de montaj yapan firmalarının bulunduğunu kaydetti.

Ülke ihtiyacını karşılayan bir yerli asansör imal ve montaj kabiliyetinin varlığına işaret eden Targıt, küresel ölçekte yerli ve milli markalar çıkarmak için hem sektörü hem de yurt dışındaki global markaları detaylı incelediklerini, derlenen bilgiler ışığında yerli ve milli firma için 6 model önerisi hazırladıklarını belirtti. Her bir modelin, farklı ihtiyaç ve beklentiler doğrultusunda oluşturulduğunu aktaran Targıt, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Farklı alanlarda faaliyet gösteren mevcut özel sektör firmaları arasından seçilenlerin, yeni kurulacak bir asansör taahhüt firması altında birleşmesi ve yeni oluşacak taahhüt firmasına kamunun özel teşvikler vermesi söz konusu olabilir. Bir başka model önerimiz ise sektördeki firmaların çok ortaklığı ile küresel hedefli yeni bir asansör firması kurulması şeklinde ya da faaliyet göstermekte olan ve birçok alanda yüksek yetkinliğe, gelişme potansiyeline ve uluslararası satış ve faaliyet referanslarına sahip birkaç firmanın seçilerek küresel asansör taahhüt firması haline getirilmesine yönelik olarak kamu tarafından, özel bir geliştirme-destek programı uygulanabilir. En doğru model yine geniş katılımlı istişareler ile belirlenecektir. Ancak hangi modele karar verilmiş olursa olsun küreselölçekte milli asansör markalarını hayata geçirebilmek için mutlaka donanımlı girişimcilere ihtiyacımız var."

- "Küresel marka potansiyeline sahip firmalar tespit edilmeli"

Türkiye’de küresel ölçekte faaliyet gösterecek yerli ve milli asansör firmalarının oluşması için kamuya önemli görevlerin düştüğünü ifade eden Targıt, hurda teşviğinden enerji verimlilik belgesine kadar bir dizi önlemin devreye alınması gerektiğini kaydetti. Targıt, "En başta mevcut piyasa koşullarında iyileştirilmeler yapılmalı, asansör sanayine yönelik özellikli destekler sağlanmalı ve sektöre yönelik envanter çalışması ile küresel marka potansiyeline sahip firmalar tespit edilmeli." yorumunu yaptı.

Kamunun, öncelikli olarak müşterek sorumluluk getirmesi ve son alıcı konumundaki müteahhitlerin, asansör firması ve bakım firmalarının yanında ilk 10 yıl boyunca sorumlu tutulması gerektiğini belirten Targıt, denetim firmalarının ve yetkilerinin yeniden düzenlenmesinden, ihracat yapan asansör firmalarında belirli yetkinliklerin aranmasına, asansörlerde enerji verimliliği belgesi zorunluluğundan, ithalata yönelik ek tedbirlere kadar bir dizi uygulamanın hayata geçirilmesi gerektiğini kaydetti. Sundukları raporda sektörel sorunlara da değindiklerini aktaran Targıt, şu bilgileri verdi:

"Türk asansör sanayi, üretim ve uygulamada en ileri mevzuat olan Avrupa Birliği Asansör Direktifi’ni baz alıyor. Bununla birlikte 2003 yılından bu tarafa da CE belgesi alma zorunluluğu da bulunuyor. Ayrıca iş kanununa göre çok tehlikeli işler sınıfında yer almasından ötürü bu sektörde çalışanlarda mesleki yeterlilik sertifikası aranıyor. Üstelik asansörlerin her yıl düzenli olarak denetlenmesi zorunluluğu da söz konusu.Tüm bunlara rağmen mevcut düzenlemelere göre asansörün asıl alıcısı konumundaki müteahhitlerin değil de taahhüt firmalarının asansörden sorumlu olması, satın alma kararlarının kalite ve standart yerine maliyet ve fiyat odaklı olmasına yol açıyor. Pazardaki rekabetin düşük maliyet ve fiyat üzerine kurulmasından ötürü de hem sektör gelişemiyor hem de asansör güvenliğindeki sorunlar büyüyor."

Targıt, küresel ölçekte yerli ve milli asansör markalarının çıkarılması yolunda çalışmalarını sürdüren AYSAD’ın, 21-24 Mart'ta Tüyap Beylikdüzü’nde gerçekleştirilecek dünyanın alanında üç büyük fuarından biri olan Uluslararası Asansör İstanbul Fuarı'nı da desteklediğini belirtti.

- 15 milyon asansörün yüzde 3’ü Türkiye’de

Açıklamada verilen bilgilere göre, bakanlık yetkililerine sunulan rapor, asansör sektörü ile ilgili güncel veriler ışığında yerli ve milli firma kuruluşuna ilişkin sektörün görüş ve önerilerini içeriyor.

Dünyada monte edilen yeni asansörlerin yaklaşık yüzde 5’i büyüklüğünde bir iç pazara sahip Türk Asansör Sektörü’ne yönelik tespitlerin yer verildiği rapora göre, Türk Asansör endüstrisinin ciddi bir aksam ihracatı ve 30’dan fazla ülkede münferit taahhüt işleri yapan asansör firmaları mevcut. Dünya’da 2018 itibarıyla 15 milyon asansör hizmetteyken, bu asansörlerin yüzde 3’ü Türkiye’de yer alıyor. Günümüzde yüzde 54 civarında olan dünya şehirleşme oranının 2050 yılında yüzde 70 seviyelerine çıkması bekleniyor ve bu beklenti, aynı zamanda yeni asansör talebinin de büyüyeceğini işaret ediyor.

Üç bin civarında taahhüt firmasının faaliyet gösterdiği Türk asansör sektöründe, pazarın yüzde 95’ini, 20 kata kadar kısa ve orta uzunluktaki bina asansörleri oluştururken, geri kalan yüzde 5’lik dilimde ise yüksek bina asansörleri yer alıyor. Üretimin yüzde 70-75’ini yerli asansör firmalarının yaptığı sektörde, yurt dışı sermayeli firmaların üretim payı ise yüzde 25-30 civarında.