Bakanlık, getirmeye hazırlandığı tasarıyla yeni kurulacak alışveriş merkezlerine Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu alma zorunluluğu getirecek. Bu düzenlemeyle sayıları 236’yı bulan alışveriş merkezlerinin yenilerinin kuruluşu sıkı kurallara bağlanırken, mevcutlara ise geçiş dönemi için süre verilecek.
ÇED Raporu, hazırlanma, başvuru ve onay aşamalarındaki sıkı kurallar nedeniyle AVM’lerin kuruluşu için kritik önem taşıyacak. ÇED raporu, temel olarak kurulması planlanan AVM’nin kurulduğu yer veya bölgedeki fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel ortamı nasıl etkileyeceğini, ortaya koyacak. Ayrıca, AVM’nin kurulacağı bölgeye verebileceği olumsuz etkileri önlemek ya da çevreye zarar vermeyecek şekilde en aza indirmek için alınacak önlemleri, seçilen yer ile teknoloji alternatifleri belirleyecek. Bu nedenle bir AVM’nin kurulması şu anda olduğundan çok daha zor olacak.
Zafer Çağlayan’ın Sanayi Bakanlığı döneminde Bakanlar Kurulu’na sevk edilen, ancak Nihat Ergün’ün koltuğu devralmasıyla, bakanlığa iade edilen düzenleme, yeni baştan ele alınırken Sanayi Bakanlığı seçimden önce Meclis’ten geçirmek üzere bir yasal çalışma başlattı. Vatan Gazetesi'nden Gülümhan Gülten'in haberine göre, Sanayi Bakanlığı tasarının, Türkiye’nin bazı şehirlerinde hiç bulunmayan, bazı şehirlerinde ise adım başı açılan AVM’lerle ilgili soruna çözüm getireceğini belirtirken, AVM’lerin rekabetini de düzenleyeceğini vurguluyor.
Seçim öncesi
Sanayi Bakanı Nihat Ergün’ün tasarının tamamlanmasının ardından, en kısa zamanda Bakanlar Kurulu’na sunum yapacağı belirtildi. Bu kapsamda tasarının, Meclis’te son dönemde partiler arasında sağlanan uzlaşmadan yararlanarak seçim öncesi Meclis’ten geçirilmesi üzerinde duruluyor. Meclis’te Borçlar ve Türk Ticaret Kanunu için sağlanan uzlaşmanın AVM’lerle ilgili tasarı için de sağlanması yoluna gidileceği, bu durumda tasarının seçimlerden önce yasalaşabileceği vurgulanıyor.
Yıllardır bakkallar ve küçük esnafın yasalaşması için Hükümet’e baskı yaptığı ve Meclis’e sevkedilecek iken bakan değişikliği nedeniyle geri çekilen “Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Hipermarketler” yasa tasarısı yerine, Sanayi Bakanlığı’nın getirmeye hazırlandığı yeni tasarı, 3 temel düzenlemeden oluşuyor.
3 düzenleme
Yeni kurulacak AVM’lere ÇED Raporu alması zorunluluğu getirilirken tasarının ikinci temel unsuru, AVM’lerin Rekabet Kurulu denetimine sokulacak olması. Rekabet Kurulu denetimiyle AVM’lerin hem birbirleriyle, hem de küçük esnafla olan ilişkilerine sıkı kurallar getirilmiş olacak. Bu düzenleme, büyük AVM’lerin mevcut pazara girişi tıkayıp tıkamadığı, rekabetçilik açısından pazarın durumunun sürekli kontrol altında bulunmasını sağlayacak.
Tasarının bir diğer temel düzenlemesi “önce küçüğü düşün” ilkesiyle açıklanıyor. Bu kapsamda AVM’ler, küçük işletmelerin ödemelerine öncelik verecek, küçük işletmelerin paralarını zamanında alabilmeleri sağlanacak.
2011’de sayı 304’e ulaşacak
- 2011’de 50 milyar dolarlık yatırımla 50 AVM planlanıyor
- Şu an 41 ilde 236 AVM bulunuyor.
- İnşaatı süren 68 AVM’nin de tamamlanmasıyla toplam AVM sayısının 2011’de 304’e, toplam kiralanabilir alanın 8 milyon m2’ye ulaşması bekleniyor.
- İstanbul’da bulunan AVM sayısı 90, 2011 sonunda 117’ye yükselecek.
Adım başı AVM açılamayacak
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, yıllardır üzerinde tartışılan ve yılan hikayesine dönen 'Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Hipermarketler Yasası'yla ilgili yeni bir düzenleme hazırlıyor.
