Dünya Genelinde Toplam 3 Milyar Doz Asi Uygulandi

Dünya genelinde 182.5 milyondan fazla vaka ve 3.9 milyondan fazla ölüme neden olan korona virüsü (Covid-19) durdurmak için tarihin en büyük asilama kampanyasi devam ediyor. Devletlerin resmi web sitelerinden ve resmi beyanlarindan toplanarak analiz edilen verilere göre, 180 ülkede 3.01 milyar doz asi uygulandi. Son verilere göre, günlük asi uygulanma oraninin dünya genelinde ortalama 43.2 milyon doz oldu.

Küresel nüfusunun yüzde 19.6’sinin tamamen asilandigi ancak dagitimin dengesiz oldugu belirtildi. En gelismis ülkelerin, gelismekte olan ülkelerden 30 kat daha hizli asilandigini aktarilirken, asilamanin hizli oldugu 32 ülkede nüfusun en az yüzde 40’inin asilandigi belirtildi.

BAZI AFRIKA ÜLKELERINDE ASILAMA HENÜZ BASLAMADI

Afrika Birligi’nin Afrika Hastalik Kontrol ve Önleme Merkezi’nden (CDC) alinan verilerine göre, Afrika’daki 44 ülkede asilamanin, esit asi dagilimini saglamak için kurulan COVAX tarafindan yapildigi belirtildi. Afrika nüfusunun yüzde 2.66’sina asinin ilk dozu, yüzde 1.04’üne ise iki doz asinin uygulandigi aktarildi. Afrika Birligi’nin verilerine göre, Tanzanya, Bati Sahra, Eritre ve Burundi’ye su ana kadar hiç asi saglanamadigi belirtildi. En fazla asi uygulayan Afrika ülkesinin toplamda 18 milyon 61 bin 106 doz asi yapan Fas oldugu belirtildi.

AFRIKA’DA SU ANA KADAR 49.6 MILYON DOZ ASI UYGULANDI

Afrika’da su ana kadar 49.6 milyon doz asi uygulanirken, Dünya Saglik Örgütü (DSÖ), Afrika’da neredeyse tüm ülkelerin Covid-19 asilarina sahip oldugunu belirterek, kullanilan asilar arasinda AstraZeneca, Pfizer/BioNTech, Moderna, Johnson&Johnson, Sinopharm ve Sinovac’in oldugunu duyurdu.

Dünya Saglik Örgütü, Afrika’da 2021 yili sonuna kadar 600 milyon doza kadar asi saglayarak, nüfusun en yüzde 20’sini asilamayi hedefledigini ifade etti.



NIJERYA’DA HENÜZ IKI DOZ ASI ALAN YOK

Nijerya’da Covid-19 asilamasinda toplamda 3 milyondan fazla doz asi uygulandi. Su anda AstraZeneca asinin kullanildigi ülkede, nüfusun yüzde 1.1’i ilk doz asiyi alirken ikinci doz asilama ise henüz baslamadi.

ÇAD EN AZ ASILANAN AFRIKA ÜLKESI

Covid-19 asilamasinda 9 bin 799 doz asinin uygulandigi Çad, Afrika’da en az asilamanin yapildigi ülke oldu. Ülkede henüz kimsenin iki doz asi olmadigi belirtilirken, 200 bin doz asinin ülkeye ulastigi belirtildi. Çad’da su anda Sinopharm asisi kullaniliyor.

FAS’TA NÜFUSUN YÜZDE 28.1’I ASILANDI

Afrika’daki en fazla asilamayi yapan ülke olan Fas’ta Ocak ayindan bu yana 18 milyon 61 bin 106 dozun uygulanmasi ile nüfusun yüzde 28.1’inin asilandigi, yüzde 22.7’sine ise iki doz asi uygulandi.

Covid-19 salgininda 530 bin 585 vaka ve 9 bin 292 can kaybinin kaydedildigi Fas’ta AstraZeneca ve Sinopharm asilari kullaniliyor.

MISIR’DA NÜFUSUN YÜZDE 3.5’I ASILANDI

Covid-19 salgini nedeniyle 281 bin 31 vaka ve 16 bin 148 can kabinin kaydedildigi Misir’da, Ocak ayindan bu yana 4 milyondan fazla doz asinin uygulandigi belirtildi. Ülkede AstraZeneca, Sinopharm ve Sinovac asilarinin uygulanmasiyla nüfusun yüzde 3.5’inin ilk doz, yüzde 0.8’inin ise asinin her iki dozunu aldigi belirtildi.

GÜNEY AFRIKA’DA NÜFUSUN YÜZDE 3.9’U ASILANDI

1 milyon 954 bin 466 vaka, 60 bin 264 ölümün kayitlara geçtigi Güney Afrika’da nüfusun yüzde 3.9’una ilk doz, yüzde 0.8’ine ise iki doz asi uygulandi. Güney Afrika’da Pfizer/BioNTech ve Johnson&Johnson asilarinin uygulanmasiyla toplamda 2 milyon 900 bin 666 doz asi yapildi.

GELISMIS ÜLKELERDE ASILAMA DAHA HIZLI

Covid-19 ile mücadelede küresel asilama kampanyalarinin baslamasiyla, ülkelerin asilara esit erisim saglanmadigi açiklanan rapora göre, en çok asi dozu saglayan ülkeler sirasiyla, Çin, Avrupa Birligi (AB), Hindistan, ABD, Brezilya, Birlesik Krallik, Almanya, Fransa, Italya ve Türkiye oldu.

ABD’DE NÜFUSUN YÜZDE 54.2’SI ASILANDI

Covid-19 salgininda dünyada en yüksek vaka ve can kaybinin tespit edildigi ABD’de, salginin baslamasindan bu yana Covid-19 nedeniyle toplamda 34 milyondan fazla vaka ve 619 binden fazla ölüm kaydedildi. ABD’de asilama kampanyasinin baslamasiyla su ana kadar toplamda 325 milyon 152 bin 847 doz asi uygulandigi belirtildi. ABD’de nüfusun yaklasik yüzde 54.2’sinin asinin ilk dozunu, yüzde 46.4’ünün ise asinin her iki dozunu aldigi belirtildi.

INGILTERE’DE NÜFUSUN YAKLASIK YARISI TAMAMEN ASILANDI

Covid-19 nedeniyle Avrupa’daki en yüksek ölüm oranina sahip olan Ingiltere’de su ana kadar 4 milyondan fazla vaka ve 128 binden fazla ölüm kaydedildi. Ingiltere’de toplamda 77 milyon 303 bin 533 doz asi uygulanmasiyla nüfusun yüzde 66.7’si asilandi. Nüfusun yüzde 49’una iki doz asi uygulanmasiyla ülkenin yaklasik yarisi tamamen asilanmis oldu.

ALMANYA VE FRANSA’DA NÜFUSUN YARISINDAN FAZLASI ASILANDI

Almanya’da nüfusunun yüzde 54’üne ilk doz asinin uygulanmasi ile nüfusun yarisindan fazlasi asilanmis oldu. Nüfusun yüzde 35.9’una ise asinin her iki dozu uygulandi. Almanya’da salginin baslamasindan bu yana toplam vaka sayisi 3 milyon 735 bin 382’ye ulasti. Ülkede, Covid-19 nedeniyle toplamda 91 bin 400 kisi hayatini kaybetti.

Fransa’da ise nüfusunun yüzde 52’sine ilk doz asinin uygulanmasi ile nüfusun yarisindan fazlasi asilanmis oldu. Nüfusun yüzde 34.3’üne ise asinin her iki dozu uygulandi. Pandeminin baslamasindan bu yana Avrupa’daki en yüksek vaka sayisina sahip olan Fransa’da toplam vaka sayisi 5 milyon 772 bin 844’e ulasti. Ülkede Covid-19 nedeniyle toplamda 111 bin 57 kisi hayatini kaybetti.

ITALYA’DA NÜFUSUN YÜZDE 30.2’SI TAMAMEN ASILANDI

Italya’da toplamda 50 milyon 661 bin 205 dozun uygulanmasiyla nüfusun 55.8’inin ilk doz, yüzde 30.2’sinin ise iki doz asi oldugu belirtildi. Son verilere göre, toplam vaka sayisinin 4 milyon 259 bin 133’e yükseldigi Italya’da Covid-19 nedeniyle toplam can kaybi 127 bin 542’ye yükseldi.

EN YÜKSEK DOZ ASIYI ÇIN UYGULADI

Dünya genelinde 3 milyar doz uygulanan Covid-19 asisinin 1 milyar 206 milyon 714 bin dozu Çin’de yapildi. Dünyanin en yüksek nüfusuna sahip olan Çin ayni zamanda en fazla doz asiyi uygulayan ülke oldu. Ilk Covid-19 vakasinin Çin’de tespit edilmesinin ardindan ülkede su ana kadar toplam vaka sayisi 91 bin 780, toplam can kaybi ise 4 bin 636 olarak kayitlara geçti.

HINDISTAN’DA 300 MILYONDAN FAZLA DOZ ILE NÜFUSUN YÜZDE 19.8’I ASILANDI

Hindistan’da Covid-19 asilamasinda toplam 332 milyon 581 bin 423 doz asinin uygulanmasi ile nüfusun yüzde 19.8’i asilandi. Dünya genelinde Çin ve AB’den sonra en yüksek doz asiyi uygulayan Hindistan’da nüfusun yüzde 4.2’sine ise asinin her iki dozu yapildi.

Ilk olarak Hindistan’da ortaya çikan Covid-19’un Delta mutasyonu nedeniyle vaka ve can kayiplarina artis görülen Hindistan’da salginin baslamasindan bu yana toplamda 30 milyon 362 bin 848 vaka tespit edildi. Covid-19 nedeniyle hayatini kaybedenlerin sayisi 398 bin 484’e yükseldi.

DÜNYADA 7 FARKLI ASI KULLANILIYOR

Korona virüs salgini ile mücadelede 180 ülkede sinirli miktarlarda toplam 7 asi kamu kullanimina açik. Virüse karsi koruma saglamada etkili oldugu kanitlanan asilardan Pfizer/BioNTech ve Moderna asilarinin yüzde 95, AstraZeneca’nin yüzde 70, Johnson&Johnson’in yüzde 66, Sinovac’in yüzde 50, Gamaleya’in yüzde 92, Sinopharm’in ise yüzde 79 oraninda etkili oldugu biliniyor.

Öte yandan, bilim adamlari küresel nüfusun asilamasinda hiz kazanmak adina farkli asilarin karistirilarak kullanilmasina yönelik çalismalar yürütüyor. Ingiltere’de yapilan bir arastirmada, Covid-19 asisinin birinci ve ikinci dozlarinda birbirinden farkli asilarin kullanilmasinin virüse karsi daha etkili koruma sagladigi sonucuna ulasildi. Uzmanlar, sonucun asilamada esneklik saglanmasina yardimci olabilecegini ortaya koydu.

AstraZeneca asisinin kan pihtilasmasina yol açma riski nedeniyle bazi ülkelerde asilar karistirilarak kullanilmaya baslandi. Ispanya ve Almanya, kan pihtilasmasi riski nedeniyle AstraZeneca asisinin ilk dozunu alan gençlere ikinci doz asiyi Pfizer veya Moderna asilarindan uyguluyor.

(Aylin Karadeniz/IHA)