“Ergenekon olmasaydı açılım olmazdı”

Şuan Tü ; rkiye ' deki mevcut AK Parti hü ; kü ; meti bir ' Kü ; rt aç ; ılımı ' girişiminde bulundu ve bu kapsamda da bazı siyasi partilerle ve kuruluşlarla gö ; rü ; şmelere başladı . Bu girişimleri , İsveç ; ' te yaşayan bir uzman olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
Hü ; kü ; metin Kü ; rt inisiyatifini ç ; ok pozitif gö ; rü ; yorum . Tabii ki bazı eleştirilerim var ama Tü ; rkiye Cumhuriyeti tarihinde Kü ; rt meselesine bu kadar sıcak bakmak bence hem Ankara hem de Kü ; rtler iç ; in olumlu bir adımdır . Şu ana kadar Kü ; rt meselesi tabu idi , Kü ; rt meselesini konuşmak ç ; ok zordu . Onun iç ; in de silahlar kullanıldı . O yü ; zden de silahlar uzak kalmak ve maksada ulaşma adına karşılıklı konuşmak bence ç ; ok gü ; zel . 84 yılda yapılması gerekenleri şu anda yapmak zor , geciktik biraz ama yine bu da iyidir . İnşallah Kü ; rtler iç ; in de Tü ; rkler iç ; in de daha olumlu adımlar ç ; ıkacaktır gö ; rü ; ştü ; kç ; e . Benim ailemin gelmiş olduğu Bitlis ' ten Norşin şehri var . Cumhurbaşkanımız Gü ; l , Norşin ismini kullanmış , Gü ; rpınar ismini kullanmamış . Kü ; rtç ; e ismini kullanması Tü ; rkiye ' de epey yankı oluşturdu . Ö ; zellikle de MHP ' den ç ; ok sert tepkiler geldi .
Evet , ama bence bunlar ç ; ok yanlış tepkilerdir . Ç ; ü ; nkü ; orasının asıl adı Norşin ' dir , İslamiyet ' te bile Norşin ' in ç ; ok ö ; nemli bir yeri vardır . Televizyonlarda , hem de bir Cumhurbaşkanı Norşin ismini kullandığında ben ç ; ok gurur duyuyorum . Ç ; ü ; nkü ; buralar tanıdığım , bildiğim yerlerdir . Dolayısıyla da Kü ; rt şehirlerinin , mezralarının isminin Kü ; rtç ; e olmasını istiyorum . Kü ; rtç ; e ile Tü ; rkç ; e aynı diller değildir . Tü ; rkiye ' nin farklılığını gö ; stermez , zenginliğini gö ; sterir . Madem bizim ü ; lkemizdeki insanlar gidip İngilizce , Fransa ö ; ğrenmek istiyor ; Kü ; rtç ; e de ö ; ğrenebilmeliydi . Birbirimizi daha iyi anlayabilirdik . Kü ; rtç ; enin serbestiyesi adına da değişik adımlar atılıyor&hellip ;
Şuan Kü ; rtç ; enin ü ; zerindeki baskı kaldırılıyor , bu benim iç ; in ç ; ok ö ; nemi bir şey . Kü ; rtç ; e dilinin serbestç ; e kullanılması ve hatta hukukta kullanılması benim iç ; in ç ; ok bü ; yü ; k bir adımdır . Serbest olmadığı sü ; rece de her zaman Kü ; rt sorunu olacaktır .
Kü ; rt aç ; ılımı adına daha neler yapılabilir , sizin somut ö ; nerileriniz nedir?
Bir kere ö ; ncelikli olan Anayasa ' da Kü ; rtç ; e dilinin tanınmasıdır . İkinci olarak ; tü ; m ö ; ğretim yerlerinde Kü ; rtç ; e okuma imkâ ; nları verilmelidir ; sıfır yaşından başlayıp ü ; niversiteye kadar . Ü ; ç ; ü ; ncü ; sü ; ; 20 bin Kü ; rt kö ; yü ; nü ; n isimleri geri verilmelidir . Ve ayrıca ö ; zellikle mahkemelerde ve diğer resmi kurumlarda Kü ; rtç ; e dilinin kullanılmasını istiyorum . Anayasa ' da da Tü ; rkiye ' de iki ayrı halkın yaşadığı belirtilmelidir . Şuan ki Irak Anayasasında 1958 yılından beri deniliyor ki : ' Irak halkı iki unsurdan oluşuyor ; Araplar ve Kü ; rtler . ' Bu , Tü ; rkiye ' de de yapılabilse tabii ki ç ; ok gü ; zel olur . Ama galiba ç ; ok zor . Kü ; rtlerin ve Kü ; rtç ; enin hukuksal olarak tanınması bü ; tü ; n olayları halleder .
TRT 6 Ç ; OK GÜ ; ZEL BİR ADIM AMA HUKUKİ BİR ZEMİNE OTURMALI
Ö ; nemli bir adım olarak da TRT 6 yayında . . .
TRT Şeş ' te gü ; zel programlar yapılıyor . Hatta ben de gittim orada konuştum . Ç ; ok hoşuma gidiyor . Fakat eğer hukuksal aç ; ıdan TRT Şeş ' in hukuksal kimliği yoksa demek ki AKP gidip bir başka hü ; kü ; met geldiğinde TRT Şeş de kapanacak . Bir Kü ; rt olarak TRT Şeş kanalının hukuksal sağlam temellere dayanmasını istiyorum .
TRT 6 ' nın genel iç ; eriği konusunda yorumlarınız?
TRT Şeş genel olarak ç ; ok iyidir , pozitif . Yakında Kü ; rtç ; e haberler de olur inşallah . Fakat kanalın hukuksal bir bağlantısı yok . Eğer gö ; z boyamak iç ; in , ' Avrupa bizi AB ' ye alacak , onlar memnun olsun ' durumuna gö ; tü ; rü ; lü ; rse mesele sadece ç ; ok kö ; tü ; olur . Kü ; rt meselesi 84 senedir ç ; ö ; zü ; lemedi ve Kü ; rt halkını kü ; ç ; ü ; k şeylerle kandırmak da gü ; zel olmaz . Kü ; rt meselesinde Ankara ' nın ciddi olmasını istiyorum . ' Bakın Kü ; rtler , Kü ; rtç ; e vardır , Kü ; rtlerin kanalı hukuksal olarak vardır ' denilebildiğinde o zaman biz Tü ; rkiye ' de Tü ; rklerle birlikte rahatç ; a yaşayabiliriz .
Başkaca da bir ö ; neriye ihtiyaç ; yok mu diyorsunuz?
Vallahi , Tü ; rkiye benim sö ; ylediklerimi de kolay kolay yapamaz . ( Gü ; lü ; yor ) . 20 sene iç ; erisinde bu sö ; ylediklerim yapılabilirse iyi olur . Ama istediğim başkaca şeyler de var tabii ki . Irak Kü ; rdistan ' ının rahat bırakılmasını istiyorum . Oralarda ç ; ok insan ö ; ldü ; rü ; ldü ; , dağ başında da ç ; ok insan var .
Bö ; yle bir dö ; nemde aftan da sö ; z ediliyor , dağdakileri topluma kazandırma ve ç ; atışmayı bitirme adına , af girişimini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Tabii ki af ç ; ok iyidir , ç ; ü ; nkü ; dağ başında ç ; ok insan var ve bu insanların eve dö ; nmesini istiyorum . Onların hapse de girmesini istemiyorum .
Ahmet Tü ; rk de ' 30 yılda dağdalardı , 30 yıl da hapiste mi kalacaklar ' şeklinde bir yaklaşımla af meselesini ele almıştı&hellip ;
Bu yaklaşım , evet doğru 30 yıl dağda kalmış bir adamı bir de hapse koyacaksın , dolayısıyla da ö ; mrü ; bitmiş oluyor . Devlet , şefkatle bakmalı halkıyla bir ayrım yapmadan . Bö ; ylece sorun kendi kendine ç ; ö ; zü ; lü ; r gider .
AKP , KÜ ; RT AÇ ; ILIMI KONUSUNDA CİDDİ AMA TÜ ; RKİYE ' DE DENGELER&hellip ;
Peki , hü ; kü ; meti bu meseleyi ç ; ö ; zme noktasında samimi ve kararlı gö ; rü ; yor musunuz?
AKP hü ; kü ; metinin , Kü ; rt meselesini ç ; ö ; zmede ne kadar ciddi olduğunu iyi biliyorum . Fakat AKP hü ; kü ; meti ile ordu arasındaki sorunların ne olduğunu bilmiyorum . Bence Tü ; rkiye ' de şuanda ordu bir meselenin ç ; ö ; zü ; mü ; nü ; istemezse , hü ; kü ; metin onu ç ; ö ; zmesi gerç ; ekten ç ; ok zor olur .
Son MGK toplantısında da Kü ; rt aç ; ılımı vb demokratik aç ; ılımların devamı yö ; nü ; nde bir karar da ç ; ıktı . Bir mutabakat var gibi?
Evet , olumlu sinyaller verildi . Fakat her an geri adım atılabileceğini de biliyorum . Ç ; ü ; nkü ; Tü ; rkiye ' de buna benzer geri adımları ç ; ok gö ; rdü ; k . Eğer MGK Kü ; rt meselesinde ciddiyle bu mesele ç ; ö ; zü ; lü ; r , yoksa Kü ; rt meselesinin ç ; ö ; zü ; mü ; ç ; ok zor olur . Ç ; ü ; nkü ; Tü ; rkiye ' de sadece hü ; kü ; metler sorunları ç ; ö ; zmeye muktedir değildir .
CHP DÜ ; NYADA KÜ ; RT MESELESİNE EN KÖ ; TÜ ; BAKAN PARTİ
Hü ; kü ; met , meselenin ç ; ö ; zü ; mü ; adına meclisteki muhalefet partileriyle de gö ; rü ; şü ; yor . DTP ile gö ; rü ; ştü ; , CHP ve MHP ile de gö ; rü ; şmek istedi . CHP ve MHP ' nin meseleye yaklaşımı ç ; ok sert oldu . CHP , kendisini sosyal demokrat olarak niteliyor . Sizler de sosyal demokrasinin kalesi olarak kabul edile gelen İsveç ; ' te yaşıyorsunuz . Burada yaşayan bir aydın olarak CHP ' nin bu tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bence CHP , dü ; nyada Kü ; rt meselesine en kö ; tü ; bakan bir partidir . CHP , Kü ; rt meselesini ç ; ö ; zmek istemiyor , ç ; ü ; nkü ; CHP Kü ; rtlere her zaman hakaret ediyor . Ve ben Deniz Baykal gibi Kü ; rtlere dü ; şman birisini gö ; rmedim . Deniz Baykal ' ı televizyonlarda gö ; rü ; nce ç ; ok korkuyorum . Tü ; rkiye ' de bö ; yle insanlar olmasından insanlık adına utanıyorum . Ben hayatımda , Tü ; rkiye ' de bu kadar nasyonalist , ırkç ; ı ve anti sosyalist bir insan gö ; rmedim , daha ne diyeyim .
Sizce CHP ile Baykal ' ın tavırları , yaklaşımları birebir ö ; rtü ; şü ; yor mu?
Bence , Baykal ' ın tavrı ile CHP ' nin tavrı aynı değildir . Baykal ' ın tavrı başka bir tavırdır . CHP iç ; in bö ; yle bir şey diyemem . Baykal ' ın Kü ; rtlere karşı bü ; yü ; k bir kini ve nefreti vardır . Ben bir Kü ; rt olarak , Tü ; rkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak onu televizyonda gö ; rdü ; ğü ; m zaman ç ; ok ü ; zü ; lü ; yorum .
Sosyal demokrasinin yerleşik olduğu bir ü ; lkede bulunuyorsunuz ve buranın kü ; ltü ; rü ; ne hâ ; kim birisiniz . Kü ; rt meselesi gibi demokratik aç ; ılımlar konusunda CHP ' den neler bekliyorsunuz , oradakilere ne gibi ö ; nerileriniz var?
Bence Kü ; rtlere en ç ; ok sahip ç ; ıkan , onların haklarını savunan , sosyal demokrat CHP ' nin olması gerekirdi . Ama CHP bunu yapmadı . Biz şu anda bir Kü ; rt olarak Avrupa ' da CHP ' nin aleyhinde elimden geldiğince ç ; alışıyorum ve CHP ' nin Sosyalist Enternasyonal ' den ihracı iç ; in ç ; ok mü ; cadele ediyorum . Bunu aç ; ıkç ; a sö ; yleyeyim . Bö ; yle bir lobiye katılıyorum . Dü ; nyada ne kadar sol , sosyalist milletvekili varsa onlarla ç ; alışıyorum , sırf CHP Sosyalist Enternasyonal ' den ç ; ıksın diye . CHP , Kü ; rtleri kendisine dü ; şman ilan ettiği iç ; in ben de onları dü ; şman ilan etmişim .
Burada gö ; rü ; ştü ; ğü ; mü ; z bazı Sosyal Demokrat milletvekilleri ise , ' CHP ' nin sosyalist enternasyonal ' den atılması iç ; in uğraştık ö ; nce . Ama şimdi , iç ; imizde kalsa da iç ; imizdeyken dü ; zeltmeye , sosyal demokratlığa dö ; nü ; ştü ; rmeye ç ; alışsak mı diye dü ; şü ; nmeye başladık ' diyorlar . Bu yaklaşıma ne diyorsunuz?
( Gü ; lü ; yor ) Hayır , kimse Deniz Baykal ' ı dü ; zeltemez . Baykal , yanlış bir yolda ve onun izole edilmesi lazım . Siyasetten hemen ç ; ıkmasını istiyorum , ç ; ü ; nkü ; dü ; nyada Tü ; rkiye ' ye en ç ; ok zarar veren insan Deniz Baykal ' dır , Tü ; rk ordusu değildir . Şu anda Tü ; rkiye ' ye ve Tü ; rklere en ç ; ok zarar veren insan , Deniz Baykal ' dır . Ben bunu her yerde sö ; ylerim , CNN ' de de , başka yerlerde de . Ç ; ü ; nkü ; bö ; yle bir şey gö ; rmedim . Belki bunu yayınlamazsınız ama&hellip ;
PKK ' NIN DA ARTIK SİLAHLARINI BIRAKMASINI İSTİYORUM
Kü ; rt aç ; ılımının konuşulduğu bir yerde , Ö ; calan da İmralı ' dan meseleye dâ ; hil olmaya ç ; alışıyor . Onun yaklaşımlarını nasıl buluyorsunuz?
Evet , şuanda PKK ' nın rolü ; ç ; ok ö ; nemlidir . Ben , PKK ' nın silahlarını bırakmasını istiyorum . Ö ; calan ' ın da , benim gibi Kü ; rtlerin dilinin anayasada kabul edilmesini savunmasını arzuluyorum . Kü ; ç ; ü ; k haklar istemek bence yanlıştır . Ben Tü ; rk devleti Kü ; rtler olarak bizleri tanımaya başlıyor , bizler de iç ; imizdekileri sö ; yleyelim , ' Bizler bö ; yle yaşamak istiyoruz ' diye . Anayasada bizi ve dilimizi tanıyacaksınız ve Tü ; rkiye Cumhuriyeti vatandaşları olarak birlikte , beraber yaşayacağız . Ondan sonra her şey hallolur . Zannediyorum , Ö ; calan da ona yakın bir şeyler isteyebilir .
Ö ; calan ' ın Kü ; rt aç ; ılımda devreye girmesi , meseleyi sekteye uğratır mı uğratmaz mı?
Kü ; rt meselesi , ç ; ok bü ; yü ; k bir meseledir . Ö ; calan ' ın katılması ya da katılmaması o kadar da ö ; nemli değildir . Ama PKK ' nın da bir yandan mutlu olması gerekir . Ç ; ü ; nkü ; Ö ; calan 10 senedir hapistedir , ne kadar imkâ ; nları var , neyi ne kadar biliyor , onu bilmiyorum . Ki dedim , 10 senedir hapiste . Bizde bir sö ; z var ; ' 7 sene eve gelmeyen adamla konuşmayacaksın . ' Ne diyeceksin ; 10 senedir gö ; rmemişiz , bilmemişiz . Bilemiyorum , ne istiyor? Fakat Tü ; rkiye ' de 20 milyona yakın Kü ; rt yaşıyor ve Kü ; rt meselesi bir insana bağlanmamalıdır . Tü ; rkiye ' de devleti , oturup konuşmak , muhatap bulmak istiyorsa ; seç ; eceği ç ; ok insanlar var ama yalnız Ö ; calan ile oturması yanlıştır . Diğer Kü ; rtlerle de oturmasını isterim , entelektü ; el Kü ; rtleri , diğer Kü ; rt partilerini de getirsinler . Tü ; rk devletinin Ö ; calan ' la masaya oturacağını zannetmiyorum . Diğer Kü ; rtlerle de oturup konuşulacağını pek zannetmiyorum , ç ; ü ; nkü ; Tü ; rkiye , Kü ; rtlerle masaya oturmadan Kü ; rt meselesini ç ; ö ; zmek istiyor . Ben de diyorum ki ; Tü ; rkiye , bazı Kü ; rtlerle oturup konuşarak Kü ; rt meselesini ç ; ö ; zsü ; n .
ERGENEKON DAVASI OLMASA , KÜ ; RT AÇ ; ILIMINDA BU KADAR MESAFE ALINAMAZDI
Tü ; rkiye ' de şuan da bir Ergenekon Davası sü ; reci yaşanıyor , Doğuda yapılan bazı eylemler aydınlanıyor . Bu yaşanan sü ; recin , Kü ; rt aç ; ılımından bahsedilmesine katkı sağladığını dü ; şü ; nü ; yor musunuz?
Ç ; ok gü ; zel bir soru , Ergenekon Davası aç ; ılmasaydı , biz şimdi Kü ; rt meselesinde o kadar ileriye adımlar atamazdık . Ergenekon Davaları , Tü ; rkiye iç ; in hakikaten ç ; ok ö ; nemli davalardır . Kü ; rt meselesinin ç ; ö ; zü ; mü ; nü ; geciktiren insanların bö ; yle izole olmaları , mahkemelere ç ; ıkarılmaları ç ; ok bü ; yü ; k , gü ; zel adımlardır . Ve Ergenekon davaları gö ; steriyor ki , Tü ; rkiye ' de hü ; kü ; metler gerç ; ekten o kadar serbest yaşamamışlar , o kadar serbest hareket edememişler . Ama ben meselenin bittiğine , Ergenekon ' un bü ; tü ; n kadrolarının tutuklandığına inanmıyorum . Fakat Ergenekon ' da etkili olan birileri siyasetin ve de operasyonların dışında kaldı . Tü ; rkiye ' de son 4-5 sene iç ; erisinde ç ; ok ilginç ; şeyler oldu , Ergenekon davası , AKP hü ; kü ; metinin ü ; st ü ; ste seç ; imler kazanması ç ; ok ö ; nemli . Ç ; ü ; nkü ; uluslararası siyasetç ; ilere gö ; re ; 12 sene iktidarda kalamayan bir parti , kö ; klü ; değişiklikler yapamıyormuş . Dü ; nyanın her yerinde bu durum aynı 12 sene iktidarda kalan bir parti de tü ; m ü ; lkede ancak yü ; zde 30 ' luk bir değişiklik yapabiliyormuş . Bunun hesapları , istatiskleri var . Dolayısıyla da AKP ' nin ü ; st ü ; ste seç ; imleri kazanması beni ç ; ok sevindiriyor . Ergenekon ' un ortaya ç ; ıkması da bü ; yü ; k bir şans hatta şunu diyorum , AKP tek başına iktidara gelmeseydi , yine Kü ; rt sorununun ele alınması gecikirdi . Kimle koalisyon yapsa işi zordu . MHP ile de CHP ile de yapsa , yine Kü ; rt sorunu bu noktaya gelemezdi . Allah ' a şü ; kü ; r ki , AKP tek başına iktidar oldu . ( Gü ; lü ; yor )
Peki , İsveç ; medyası ve entelektü ; elleri Ergenekon davasını nasıl gö ; rü ; yor , sizce meseleye yeterince vakıflar mı?
Onlar da ç ; ok iyi anlamışlardır ç ; ü ; nkü ; Ergenekon , İsveç ; ' te ç ; ok iyi bilinen bir davadır . Ben de bununla ilgili ç ; ok telefon sö ; yleşileri yaptım . Hemen her ay bir gazeteden teklif gelir Ergenekon ve JİTEM hakkında sö ; yleşi veririm . JİTEM de iyi biliniyor , ç ; ü ; nkü ; bir zamanlar JİTEM ' de ç ; alışıp da İsveç ; ' e iltica etmiş insanlar var . Bu davaları ç ; ok iyi biliyorlar ve olaya ç ; ok hâ ; kimler . ( Gü ; lü ; yor ) Hatta şimdi benden ç ; ok daha iyi biliyorlar gerç ; ekten .
İsveç ; AB dö ; nem başkanlığını devraldı , temelde de Tü ; rkiye ' nin AB ü ; yeliğine taraftar . AB yolunda Kü ; rt meselesinin ç ; ö ; zü ; mü ; İsveç ; liler tarafından nasıl gö ; rü ; lü ; yor?
İsveç ; , Tü ; rkiye iç ; in ç ; ok ö ; nemli bir ü ; lkedir . İsveç ; ve Tü ; rkiye ; tarihi olarak ç ; ok dost ü ; lkeler . Şuan gö ; rdü ; ğü ; m ; İsveç ; devleti Tü ; rkiye ' ye yardımcı olmak istiyor . Başbakan Erdoğan ' ın da İsveç ; devletine karşı bü ; yü ; k bir saygısı var . Fakat Kü ; rt meselesini ç ; ö ; zmeden Tü ; rkiye AB ' ye giremez . İsveç ; de Tü ; rkiye ' ye diyor ki : ' Dost acı sö ; yler . Siz Kü ; rtlerin haklarına sahip ç ; ıkın , biz de sizlere ü ; yelik konularında yardımcı olalım ' . AB ' de Fransa ' nın rolü ; , kö ; tü ; adam rolü ; dü ; r . ( Gü ; lü ; yor ) Hep Erol Taş rolü ; nde oynuyor . Almanya ' nın rolü ; de kö ; tü ; dü ; r . Ama İsveç ; ' in rolü ; pozitiftir . Ama bunların birbiriyle ilişkileri ç ; ok iyi bir bakıyorsunuz , ö ; nce Fransa Tü ; rkiye ' nin aleyhinde konuşuyor , daha sonra Almanya geliyor . Daha sonra İsveç ; ' ten birileri ç ; ıkıyor , ' Bu bö ; yle değildir , biz Tü ; rkiye ' yi ç ; ok seviyoruz ' diyor . Şuan da Tü ; rkiye ' nin AB ' de olmasını en ç ; ok isteyen halk , İsveç ; halkıdır . İsveç ; lilerin yü ; zde 70 ' ine yakını , Tü ; rkiye ' nin AB ' de olmasını ister . Ama Fransa ' ya baktığımızda yü ; zde 30 ' unu bile bulamayız . Şunu da sö ; yleyebilirim ; bir ü ; lke ne kadar coğrafik olarak Tü ; rkiye ' ye yakınsa , o kadar Tü ; rkiye ' nin AB ' ye ü ; yeliğini istemiyorlar .