Çin'in Vuhan kentinde aralık ayında ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) dünyanın dört bir yanına yayılması, çok sayıda ülkeyi çeşitli tedbirler almaya itti.
Pek çok ülkede binlerce can kaybına neden olan salgın nedeniyle başta sokağa çıkma yasağı gibi çeşitli önlem ve uygulamalar hayata geçirildi.
Devletlerin, bu kapsamda aldıkları tedbirler arasında iş yerleri, okullar ve ibadethanelerin kapatılmasının yanı sıra toplu taşımanın durdurulması da bulunuyor.
Bazı ülkeler, spor müsabakalarının da aralarında bulunduğu toplu etkinlikleri iptal etti.
- ABD
ABD, 100 bini geçen vaka sayısıyla Çin'i geride bırakarak dünyada salgının en fazla görüldüğü ülke haline geldi
New York ve California başta olmak üzere ABD'deki 50 eyaletten 48'i acil durum ilan etti.
ABD Başkanı Trump salgın nedeniyle 13 Mart'ta "ulusal acil durum" ilan edildiğini duyurdu.
Trump, salgında zarara uğrayan kişi ve işletmelerin desteklenmesi için 2,2 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketine onay verdi. ABD Kongresi de ücretsiz Kovid-19 testi imkanı sağlayan tasarıyı geçirdi.
ABD'de salgının merkezi haline gelen New York eyaleti Valisi Andrew Cuomo, eyalette eczane, market gibi açık olması gereken yerler dışında tüm iş yerlerinin kapatılması kararı aldı. ABD genelinde tüm okullarda eğitime ara verildi.
ABD'nin 40 milyon nüfuslu en kalabalık eyaleti California ve New York başta olmak üzere 24 eyaletinde, zorunlu olmadıkça evden çıkılmaması çağrısı yapıldı.
New York'un en büyük kongre merkezi Javits Center hastaneye dönüştürüldü. New York'ta bazı sokaklar araç trafiğine kapatıldı. Trump, ABD donanmasına ait Comfort isimli hastane gemisini New York'a gönderdi.
Pentagon, tüm yurt dışı personel sevkiyatlarını 90 günlüğüne askıya aldı. Pasifik bölgesinde görevde bulunan ABD'nin "USS Theodore Roosevelt" adlı uçak gemisinde Kovid-19 vakalarının artması üzerine gemi içinde görevli 5 bin askerle Guam Adası'nda karantinaya alındı.
ABD, Meksika sınırı zorunlu olmayan geçişlere kapatıldı, küresel seyahat uyarısı 4'üncü seviyeye çıkarıldı.
- İtalya
Ülkede Kovid-19'dan ilk ölüm haberinin geldiği 21 Şubat'ta 10 belde kırmızı bölge ilan edildi. 25 Şubat'ta karantina uygulaması 10 beldeden 5 bölgeye genişletildi.
Ülkede 4 Mart'ta eğitim-öğretim faaliyetlerine ara verildi, sinema, tiyatrolar 3 Nisan'a kadar kapatıldı.
İtalya Birinci Futbol Ligi maçları 3 Nisan'a kadar durduruldu. 7 Mart'ta Lombardiya Bölgesi ve 14 vilayeti karantinaya alındı.
9 Mart'ta ülke geneli karantinaya alındı ve serbest dolaşım yasaklandı. 11 Mart'ta üretim faaliyetleri dışında tüm ticari faaliyetler durduruldu.
- İspanya
İspanya'da Kovid-19 ile mücadelede ilan edilen olağanüstü hal (OHAL) gereği halkın sadece iş, market, eczane veya hastaneye gitmek, köpek gezdirmek, gazete almak, bankadan para çekmek ve çöp atmak için sokağa çıkışına izin veriliyor.
İşe gidişlerde iş yerlerinden çalışma saatleriyle ilgili belge alınması, alışveriş ve eczane gibi diğer ihtiyaçlar için sokağa tek başına çıkılması ve yaşanılan bölgede olması şartı koşuluyor.
Kentlerde toplu taşıma yaklaşık yüzde 30 kapasiteyle hizmet veriyor.
Ülke genelinde eczane, hastane, market dışında tüm alışveriş merkezleri, restoran, sinema ve tiyatro gibi kültür sanat merkezleri ve dükkanlar kapalı durumda.
Polis ve asker ülke sınırlarında sadece İspanyol vatandaşlarının giriş ve çıkışına sınırlı şekilde izin veriyor. OHAL kararlarını ihlal edenlere 100 avrodan 30 bin avroya kadar para ve 1 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
İspanya'da 14 Mart akşamı yürürlüğe giren OHAL kararlarını ihlal eden 110 bin fazla kişiye para cezası kesildi, 100'den fazla kişi de gözaltına alındı.
- Fransa
Ülke genelinde serbest dolaşıma zorunlu haller dışında 15 Nisan'a kadar kısıtlama getirildi.
Buna göre, sadece işe gitmek, zaruri market ihtiyaçlarını karşılamak, acil durumlarda eczane veya hastaneye gitmek, evin 1 kilometre etrafında 1 saat süreyle yürüyüşe izin veriliyor.
Fransızların, dışarı çıktıklarında, İçişleri Bakanlığının sitesinden edindikleri ve mazeretlerini bildiren belgeyi yanlarında bulundurmaları, kontrol durumunda polise teslim etmeleri gerekiyor. Bu kurala uymayanlara 150 avro para cezası kesiliyor. Bu kuralı 15 günde iki kez ihlal edenlere 1500 avro, bir ayda 4 kez ihlal edenlere ise 3 bin 700 avro ve 6 ay hapis cezası veriliyor.
Ülkede tüm okul, kafe, restoran, bar, gece kulübü, sinema ve ticari işletmeler kapatıldı, sadece market, eczane, banka ve benzin istasyonları hizmet veriyor.
Fransa 1. ve 2. Futbol Liglerinde maçlar, yeni bir duyuruya kadar askıya alındı. 22 Mart'ta yapılması planlanan yerel seçimlerin ikinci turu da ileri bir tarihe ertelendi. Ülkede birçok önemli etkinlik iptal edildi.
- İngiltere
Başta toplumsal bağışıklık kazanılması için virüsün kontrollü şekilde yayılması stratejisini izleyen ancak ölü sayısının 250-300 bini bulabileceğine yönelik raporların ardından politika değişikliğine giden İngiliz hükümeti, bu hafta halkın evden çıkmasına sınırlama getirirken, market ve eczaneler hariç tüm ticari işletmelerin kapatılması emri verdi.
Başbakan Boris Johnson 23 Mart'ta yaptığı açıklamayla, halkın ancak gerekli alışverişler, ihtiyacı olanlara yardım, tek başına spor ve tıbbi ihtiyaç için evlerinden çıkmalarına müsaade edileceği, işe gitmek için yapılacak seyahatlere de ancak işin evde yapılamayacağı durumlarda izin verileceğini duyurdu.
Barlar, restoranlar, kafeler ve sinema salonlarının yanı sıra giyim ve elektronik mağazaları, kütüphaneler, oyun bahçeleri, spor salonları ve ibadethaneler ile hayati öneme sahip olmayan ürünleri satan işletmelerin kapatılmasına karar verildi.
Ev halkı hariç ikiden fazla kişinin katılacağı toplantılar yasaklandı. Cenaze törenleri hariç düğün ve vaftiz törenlerinin de aralarında olduğu tüm sosyal etkinlikler durduruldu.
Ülkede okullar, ikinci bir duyuraya kadar tatil edildi, başkent Londra'da 40 metro istasyonu kapatıldı ve bazı hatlarda seferler azaltıldı.
- İsviçre
İsviçre hükümeti, Kovid-19'un ülkede hızla yayılması üzerine 16 Mart'ta OHAL ilan etti.
Ülkede okullar, restoranlar, gece kulüpleri, mağazalar, eğlence mekanları, sinemalar, müzeler, spor salonları, kayak merkezleri, yüzme havuzları, kuaför salonları, kütüphaneler, güzellik salonları, alışveriş merkezleri, hayvanat bahçeleri kapatıldı.
Komşu ülkelerle sınırlar kapatıldı, uçuşlar durduruldu. Sadece market, banka, eczane ve postaneler faaliyetlerine devam edebiliyor.
Ayrıca, hastaneler ve yaşlı bakım evlerine ziyaretler yasaklandı ya da kısıtlandı.
İsviçre'de sokağa çıkma yasağı olmasa da beşten fazla kişinin bir araya gelmesi yasaklandı. Yasağa uymayanlar 100 İsviçre frangı cezaya çarptırılıyor.
- İran
İlk Kovid-19 vakasının 19 Şubat'ta Kum kentinde tespit edildiği ve ardından da tüm eyaletlere yayıldığı İran, ilk günlerde gerekli tedbirleri almamakla eleştirilirken, daha sonra sert önlemleri hayata geçirdi.
5 Mart'ta ülke genelinde 300 bin kişilik ekiple sağlık taramasına başlandı ve şüpheli kişiler sağlık merkezlerine yönlendirildi.
İlk başta kentlerin girişlerinde halkın seyahatlerini kısıtlamak amacıyla kontrol noktaları oluşturulurken, 25 Mart'ta yasağın boyutunun genişletilmesiyle seyahat yasağı getirildi.
Ülke genelindeki ilk ve orta dereceli okullar ile üniversitelerde eğitime ara verilirken, sportif ve sanatsal faaliyetler de iptal edildi. Halkın temel ihtiyaçlarının karşılandığı market, manav ve eczaneler dışındaki alışveriş noktaları da 3 Nisan'a kadar kapatıldı.
Aynı tarihe kadar devlet memurlarının üçte birine izin verildi.
- Hollanda
Hollanda'da 3 ve daha fazla kişinin bir araya gelmesi veya birbirlerine 1,5 metreden fazla yaklaşması yasaklandı. Yasağı ihlal eden kişilere 400 avroya kadar, iş yerlerine ise 4 bin avroya kadar ceza kesiliyor.
Orman, park ve sahiller kapatılırken, planlanmış tüm etkinlikler ve toplantılar iptal edildi. Huzur evlerine ziyaretçi yasağı getirildi. Hastaların sokağa çıkması veya işe gitmesi de yasaklandı.
- Yunanistan
Yunanistan'da 23 Mart'tan itibaren kısmi sokağa çıkma yasağı uygulanıyor. Yasağa uymayanlara 150 avro ceza kesiliyor. Eczane, market, banka, benzin istasyonu, paket servisi yapan işletmeler dışında tüm dükkan ve iş yerleri kapatıldı.
- Almanya
Almanya'da Kovid-19 salgınına karşı mücadele kapsamında ikiden fazla kişinin bir araya gelmesi iki hafta süresince yasaklandı. Restoran, otel, berber, güzellik ve masaj salonları ve benzeri işletmeler kapatılırken, eve servis yapan işletmeler bu yasağın dışında tutuldu.
Ülkede okullar kapatıldı ve sınırlarda kontroller başladı.
Hükümet, salgınının ekonomik etkisini hafifletmek için 750 milyar avroluk yardım paketini devreye soktu.
Kamuya açık alanlarda kişiler arası 1,5-2 metre sosyal mesafe zorunluluğu getirildi.
Kamusal alan, ev yada özel kurumlarda grup halinde eğlence düzenlenmesi yasaklandı.
- Avusturya
Avusturya'da Kovid-19 salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağı başlatıldı. Alışveriş merkezleri, restoran, kafe, bar, iş yerleri, park ve bahçeler kapatıldı.
Yalnızca eczane ve markete gitmek için evden çıkılmasına izin verilirken, aynı evi paylaşan kişiler de kısa süreli dışarı çıkabiliyor.
- Belçika
Kısmi tecrit uygulanan Belçika'da halkın sadece gıda alışverişi, ilaç gibi temel ihtiyaçlarını karşılaması için dışarı çıkmasına izin veriliyor.
- Mısır
Mısır'da salgınla mücadele kapsamında ülke genelinde 19.00-06.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Yasağı ihlal edenler hakkında 4 bin cüneyhe (yaklaşık 1600 TL) kadar para ve hapis cezası verilebiliyor.
Tüm camiler ve ek binaları kapatıldı, vakit ve cuma namazlarının kılınmasına ara verildi. Tüm kiliseler kapatıldı ve ayinler 2 hafta süreyle askıya alındı.
Okullarda eğitime 2 hafta ara verildi. Üniversitelerdeki 2. dönem sınavları 30 Mayıs'tan sonraya ertelendi. Ülke genelindeki tüm müze ve ören yerleri 23 Mart'tan itibaren 31 Mart'a kadar kapatıldı.
Uluslararası tüm uçuşlar durduruldu.
- İsrail
İsrail'in hava yolu şirketi El-Al, Kovid-19 nedeniyle tüm yurt dışı uçuşlarını askıya aldı.
Tüm okullarda eğitime ara verilirken, kapalı ve açık alanlarda 10 kişiden fazla katılımcının bulunduğu toplantı ve etkinlikler yasaklandı.
Ülkede ayrıca market, eczane, benzin istasyonları ve bankalar dışında birçok ticari işletmenin 15 Mart'tan itibaren kapatılmasına karar verildi.
Tel Aviv yönetimi, virüs nedeniyle İsrail'de ikamet edenler hariç tüm yabancıların ülkeye girişine de yasak getirdi.
Yurt dışından ülkeye dönenlere 14 gün karantinada kalma zorunluluğu getirildi. Karantinadan ayrılanlara 1200 dolara kadar ceza kesilebiliyor.
- Filistin
Bir ay süreyle OHAL ilan eden Filistin 3 Mart'tan itibaren işgal altındaki tüm Batı Şeria'da akşam saatlerinde sokağa çıkma yasağı ilan etti.
Batı Şeria'daki birçok kentin giriş ve çıkışlarına beton bariyerlerle askeri kontrol noktaları kuruldu. Şehirler arası trafik kısıtlanırken, okulların kapatılması, şehirler arasında dolaşım ve kısmi sokağa çıkma yasağı gibi bir dizi önlem alındı.
Filistin yönetimi, salgınla mücadele kapsamında Ürdün ile kara sınırını da kapattı.
Abluka altındaki Gazze Şeridi'nde Kovid-19 ile mücadele kapsamında kısa sürede kurulması planlanan 1000 karantina odası inşasında son aşamalara gelindi
- Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, 23 Mart'ta en az 21 gün süreyle 19.00-06.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağı başlattı. Yasağı ihlal edenlere 2 bin 700 dolara kadar para ve tekrarı durumunda hapis cezası verilebileceği duyuruldu.
Suudi Arabistan, 2 Mart'tan itibaren dünya genelinden umre ziyaretlerini 20 Mart'tan itibaren de kutsal mekanlar Harem-i Şerif ve Mescid-i Nebevi'ye her türlü ziyareti durdurdu.
- Bosna Hersek
Bosna Hersek'te eğitime ara verildi, sınırlar yabancılara kapatıldı, afet durumu ve OHAL ilan edildi.
Camilerde cemaatle namazın yasaklandığı ülkede, toplu taşıma durduruldu, 18 yaş altı ve 65 yaş üstü kişilerin sokağa çıkması yasaklandı. Akşam saatlerinde kısmi sokağa çıkma yasağı uygulanmaya başlandı.
GRAFİKLİ - Dünya Genelinde Kovid-19 Önlemleri Artıyor
Dünya gelenlinde Kovid19 görülen kişi sayısı 600 bini aşarken, devletler virüsün yayılmasını önlemek için tedbirlerini sıkılaştırıyor 100 bini geçen vaka sayısıyla ABD'de 50 eyaletten 48'i acil durum ilan etti New York'un en büyük kongre merkezi Javits Center hastaneye dönüştürüldü İtalya'da ülke genelinde karantina başlatıldı, serbest dolaşım yasaklandı İspanya'da halkın sadece iş, market, eczane veya hastaneye gitmek, köpek gezdirmek, gazete almak, bankadan para çekmek ve çöp atmak için sokağa çıkışına izin veriliyor.